Mediawijsheid les 1
1 / 14
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze les gaat over desinformatie, hierbij leren kinderen wat desinformatie is en welke vormen we hiervan kennen. En de kinderen gaan aan de slag met het maken van een eigen clickbait titel.
De beginsituatie:
De leerlingen hebben nog niet eerder les gehad over mediawijsheid. Ze weten niet precies wat dit is en wat hier bij komt kijken. Daarnaast zijn ze wel bewust dat niet elk nieuws dat lezen echt is, maar zouden niet kunnen zeggen waaraan ze dat kunnen herkennen. Daarom gaan we daarmee aan de slag in deze les.
De leerlingen kennen wel verschillende platformen waar desinformatie verspreid zou kunnen worden.
Waar denken jullie aan bij
mediawijsheid?
mediawijsheid?
Slide 2 - Woordweb
Bij deze slide stel ik de kinderen de vraag: Waar denken jullie aan bij mediawijsheid?
De kinderen krijgen 3 minuten de tijd om dit in te vullen op hun laptop. Daarna bespreken we kort welke antwoorden er zijn gegeven.
5 minuten
Slide 3 - Tekstslide
Bij deze slide bespreek ik kort de doelen die aan deze les zijn gekoppeld, zodat de leerlingen weten waar we deze les mee aan de slag gaan.
Doel:
De leerlingen kunnen aan het einde van de les vertellen wat mediawijsheid is en ze kunnen hierbij ook verschillende vaardigheden benoemen die hierbij van belang zijn.
De leerlingen kunnen aan het einde van de benoemen wat desinformatie is en kunnen de zes verschillende vormen van desinformatie benoemen en herkennen.
De leerlingen kunnen aan het einde van de les benoemen wat clickbait is en kunnen hierbij een eigen clickbait titel bij maken.
3 minuten
Slide 4 - Tekstslide
Bij deze slide vertel ik de kinderen wat mediawijsheid is en welke vaardigheden hiervoor nodig zijn. Dit is een korte introductie op het vak, zodat ze meer weten waar we komende weken mee aan de slag gaan.
mediawijsheid:
De verzameling vaardigheden die je nodig hebt om je bewust, kritisch en actief te kunnen bewegen in de media samenleving.
Verschillende vaardigheden:
- Reflecteren op mediagebruik
- Apparaten en software bedienen
- Toepassingen doorzoeken
- Informatie vinden
- Creëren van media
- Verbinden via media
- Discussiëren over media
- Doorzoeken van media
5 minuten
Slide 5 - Tekstslide
Op deze slide staat kort beschreven waar de drie lessen over gaan. Hierdoor weten de leerlingen wat er komende weken nog wordt aangeboden.
les 1:
In deze les gaan jullie leren wat desinformatie is en welke vormen er zijn. Jullie gaan in deze les ook zelf een vorm van desinformatie maken.
les 2:
In deze les leren jullie wat fake accounts zijn, hoe je ze kan herkennen en wat het gevaar van nepaccounts is.
les 3:
In deze les gaan jullie leren hoe beelden ons gevoel, ons denken en hoe wij de wereld zien beïnvloeden.
5 minuten
Slide 6 - Link
Op deze slide vind je een filmpje over wat desinformatie is. Onder het filmpje vind je ook een quiz met vragen die betrekking hebben op het filmpje. Deze kan je de kinderen individueel laten doen of klassikaal. De vragen bespreek ik kort na met de leerlingen.
10 minuten
Slide 7 - Tekstslide
Op deze slide vind je zes verschillende vormen van desinformatie. Bij elke vorm is een voorbeeld te vinden van de soort desinformatie. Bespreek de vormen en vraag de leerlingen of ze deze vorm wel is hebben gezien en of ze hier wat over kunnen vertellen.
satire: 1.
Satire en parodieën (Satire or parody, in Wardle’s woorden) zijn meestal onschuldig. Ze zijn bedoeld om je aan het denken te zetten, of om je aan het lachen te maken. En hoewel veel satire en parodieën duidelijk nep zijn, zijn er altijd een paar mensen die er toch intrappen.
onjuist verband:
Er is sprake van een onjuist verband (false connection) als de titel, afbeelding of onderschriften van content niet goed weergeven waar de content écht over gaat. Een onjuist verband komt vooral voor in sensationele roddelrubrieken en – zeker op sociale media – in de vorm van clickbait.
misleidend frame:
Bij een misleidend frame (misleading content) wordt eenzijdige informatie gedeeld om iets of iemand op een bepaalde manier te framen. Met de informatie zelf is vaak niks mis. Maar het probleem is dat de informatie niet het hele verhaal vertelt. Of dat het (bewust of onbewust) verkeerd wordt geïnterpreteerd.
misleidende context:
Bij misleidende context (false context) hebben we nog steeds te maken met informatie die op zichzelf waar is. Maar bij deze vorm van nepnieuws wordt de informatie in een andere context geplaatst. Denk bijvoorbeeld aan oude informatie die als nieuw gepresenteerd wordt.
Bedrieglijke bron:
Bij een misleidend frame (misleading content) wordt eenzijdige informatie gedeeld om iets of iemand op een bepaalde manier te framen. Met de informatie zelf is vaak niks mis. Maar het probleem is dat de informatie niet het hele verhaal vertelt. Of dat het (bewust of onbewust) verkeerd wordt geïnterpreteerd.
Gemanipuleerd beeld:
Als foto’s of video’s worden bewerkt met als doel mensen te misleiden, hebben we het over gemanipuleerde content (manipulated content). Het is tegenwoordig heel makkelijk om foto’s en video’s te bewerken. Dat maakt het ook makkelijker om nepnieuws te maken.
10 minuten
Slide 8 - Tekstslide
Op deze slide zie je de verschillende stappen om jouw nieuws te checken.
Hieronder vind je een samenvatting van de stappen die je met de leerlingen kan bespreken.
Korte samenvatting van de stappen:
Lees goed het bericht, dit betekent dus dat je het hele bericht van boven tot onder goed moet doorlezen.
Wat is de bron van het bericht? Hierbij is het belangrijk dat je weet wat betrouwbare bronnen zijn. Denk aan nieuwssites, de krant, ect.
Waarom is het bericht geschreven? Het is belangrijk om te weten wat het doel is van het bericht. Willen ze je informeren, overtuigen, amuseren. Dit kan veel invloed hebben op welke informatie je krijgt.
kloppen de foto's en video's?
Zorg dat je goed kijkt of de foto's en video's echt zijn. Ook hier kunnen ze tegenwoordig veel mee om je te manipuleren.
wat voor soort informatie staat er in het bericht?
Dit hangt samen met waarom is het bericht geschreven. Je moet je bewust zijn van wat voor soort informatie er in een bericht staat en wat dit voor invloed zou kunnen hebben op jouw leven. Kijk daarom altijd kritisch naar de informatie van het bericht. Daarnaast hangt het ook af van de toon van een bericht. De manier van schrijven kan je ook beïnvloeden, kijk daarom goed naar de toon van het bericht en wat dit zou doen met jouw mening.
5 minuten
Slide 9 - Tekstslide
Op deze slide gaan we het hebben over clickbait.
Wat is clickbait?
Een titel die clickbait is, is bedoeld om mensen nieuwsgierig te maken, zodat ze erop zouden klikken om het volledige artikel te lezen.
Waar zorgt clickbait voor?
Clickbait zorgt ervoor dat mensen een bericht sneller aanklikken om te lezen.
Vervolgens vraag je of de kinderen zelf nog voorbeelden hebben van clickbait. Je gaat hier met ze over in gesprek.
5 minuten
Slide 10 - Tekstslide
Op deze slide gaan we het hebben over clickbait.
Wat is clickbait?
Een titel die clickbait is, is bedoeld om mensen nieuwsgierig te maken, zodat ze erop zouden klikken om het volledige artikel te lezen.
Waar zorgt clickbait voor?
Clickbait zorgt ervoor dat mensen een bericht sneller aanklikken om te lezen.
Vervolgens vraag je of de kinderen zelf nog voorbeelden hebben van clickbait. Je gaat hier met ze over in gesprek.
5 minuten
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
De leerlingen gaan bij deze slide aan de slag met het maken van hun eigen clickbait.
Je legt uit wat ze moeten doen en waar aan de clickbait moet voldoen.
Jullie gaan in 5 minuten een eigen clickbait titel maken. Je kiest of een van de onderwerpen op het bord of je verzint er zelf een. Zorg dat je titel zorgt voor nieuwsgierigheid, zodat anderen je artikel zouden lezen. Als ze een titel hebben bedacht, gaan ze hem mooi versieren, zodat de titel nog aantrekkelijker wordt.
Zijn ze klaar bespreek je kort de titels die zijn gemaakt en vraag je aan de leerlingen of ze op deze titel zouden klikken als ze het tegen zouden komen op internet.
10 minuten
Slide 13 - Tekstslide
De leerlingen gaan bij deze slide aan de slag met het maken van hun eigen clickbait.
Je legt uit wat ze moeten doen en waar aan de clickbait moet voldoen.
Jullie gaan in 5 minuten een eigen clickbait titel maken. Je kiest of een van de onderwerpen op het bord of je verzint er zelf een. Zorg dat je titel zorgt voor nieuwsgierigheid, zodat anderen je artikel zouden lezen. Als ze een titel hebben bedacht, gaan ze hem mooi versieren, zodat de titel nog aantrekkelijker wordt.
Zijn ze klaar bespreek je kort de titels die zijn gemaakt en vraag je aan de leerlingen of ze op deze titel zouden klikken als ze het tegen zouden komen op internet.
10 minuten
Slide 14 - Tekstslide
Bij deze slide bespreek je met de leerlingen of ze de doelen hebben behaald. Je vind de doelen ook weer terug op de slide.
En je bespreekt met de leerlingen wat zij van de les vonden door een aantal vragen aan ze te stellen. Deze vragen zijn ook te vinden in de slide.
5 minuten
