1 februari Bs. 4 Evolutie in Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Bs. 4 Evolutie in Populaties

Deze les

Leerdoelen

Bs. 4 (deel 1)

Opdrachten

Bs.4 deel 2

Opdrachten

Leerdoel

Je kunt uitleggen hoe allelen in een populatie overerven

Belangrijke definities

• Populatie = Alle individuen van een soort die in een bepaald gebied leven en onderling voortpanten
  
  
• Genenpool is een verzameling van alle genen in een populatie 
  
  
• Allelfrequentie is hoe vaak een bepaald allel in een populatie voorkomt
  
  

Soort

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze in staat zijn zich onderling voort te planten en daarbij vruchtbare nakomelingen voortbrengen

Loxodonta africana     -     Elephas maximus

Populatie

Groep individuen van dezelfde soort die leven in een bepaald gebied en zich onderling voortplanten

Een soort bestaat vaak uit meerdere populaties bestaan

Gene flow

Uitwisseling van genen tussen twee populaties van dezelfde soort.

Soort

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze in staat zijn zich onderling voort te planten en daarbij vruchtbare nakomelingen voortbrengen

Soort

De grootste verzameling populaties waartussen gene flow plaats kan vinden

Populatie

Genenpool: alle genen in een populatie

- alle allelen van individuen van een populatie

- genetische variatie in een populatie

Allelfrequentie: hoe vaak een allel in een populatie voorkomt

Allelfrequentie tussen de 0 en 1

Constante Allelfrequenties

• geen selectiedruk,
• allelen worden op een willekeurige manier doorgegeven
• Hoe vaker een allel voorkomt in een populatie, hoe groter de kans is dat dit allel wordt doorgegeven

Veranderende Allelfrequenties

• mutatie die voordelig is
• wel selectiedruk
• Seksuele selectie;  bepaalde eigenschappen beïnvloeden de voortplantingskans.

Hardy-Weinberg

Berekenen van allelfrequenties

Grote populaties

Geen selectiedruk, allelen worden  willekeurige doorgegeven

Geen andere factoren die de allelfrequentie kunnen beïnvloeden

-> allelfrequenties blijven generaties lang constant

Hardy-Weinberg

p + q = 1

p = allelfrequentie van Dominante allel (A)   

 q = allelfrequentie van recessieve allel (a)

Hardy-Weinberg

p + q = 1

p = allelfrequentie van Dominante allel (A)   

 q = allelfrequentie van recessieve allel (a)

BiNas Tabel 93D3

Zelf aan de slag

Meer oefenen met Hardy Weinberg

opdrachten 44 t/m 49

48 hebben wij al klassikaal gedaan

Deel 2

Allelfrequenties veranderen

Selectiedruk - welke eigenschappen zijn het best voor dat milieu

Mutaties - nieuwe varianten van een gen

Seksuele selectie - voorkeur voor bepaalde eigenschappen, maar niet altijd beste overlevingskans

Kunstmatige selectie - wensen van mensen

Micro - evolutie

Verandering van allelfrequenties in een populatie

Macro - evolutie

ontstaan nieuwe soorten

Co - evolutie

Wanneer de evolutie van een soort de evolutie van een andere soort beïnvloed

Genetic drift

In kleine populaties kan door toeval grote verandering in allelfrequenties optreden

Gevolgen

- gemuteerde allel komt wel tot uiting

Flessenhals effect

Bottleneck

Wanneer het aantal individuen van een soort door bepaalde gebeurtenissen sterk afneemt kan er een kleinere genenpool ontstaan

- groot deel populatie sterft uit

Natuurramp, ontbossing

Stichter effect

Founder effect

Wanneer een klein deel van de populatie zich vestigt in een nieuw gebied

Alleen allelen uitwisseling van genen in kleine gemeenschap

'Hoofd' populatie blijft bestaan

Onderzoekje Bacteriën

Bekijk je agaragar plaat

Wat zie je?

Noteer je resultaten en conclusie

Lever je verslagje in

Zelf aan de slag

Thema 4

Bs. 4

Opdrachten

54 t/m 60

Help, de mammoet sterft uit!

Lees goed de instructies door