AG6 14.5 DNA & RNA

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

deze les

*herhaling koolhydraten en eiwitten

* uitleg DNA en RNA

welke van de onderstaande groepen horen bij de koolhydraten

1. suikers, vetten, eiwitten
2. cellulose, suikers, zetmeel
3. zetmeel, suikers, eiwitten
4. cellulose, vetten, zetmeel

waar zijn enzymen van gemaakt

1. vetten
2. zetmeel
3. koolhydraten
4. eiwitten

hoeveel (menselijke) aminozuren zijn er?

1. 1
2. 4
3. 20
4. heel veel

welke van de volgende aminozuren is een essentieel aminozuur

1. Valine
2. Serine
3. Threonine
4. Proline

De vorming van platen en helixen hoort bij de ...

1. primaire structuur
2. secundaire structuur
3. tertaire structuur
4. quarternaire structuur

DNA & RNA

Celkern

• 46 DNA-moleculen
• van meer dan 2 meter opgevouwen tot 10.000 keer kleiner
• om een steuneiwit gewikkeld: chromosoom

erfelijk eigenschappen van van een organisme

molecuulstructuur DNA

DNA: deoxyribo nucleic acid

twee nucleotideketens

vorm: dubbele helix

     
      

        
          
          
            Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen
          
          
        

        5
        

        

        
          
            
              Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
            
          
        

        
        
          
            
              Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
            
          
        

        
          
            
              Differentiëer
            
          
          

            
              
                Differentiëer
              
              
              

              
                Instellingen
              
            
          
        


        
    
      
        
 
    
    
    
    
    
    
    
      
        
          
        
      
    
 

    
    

    
    

    
    

    
        
    

 
 
 
      
    
    
    
      
        
        
        
          
 
    
    
    Slide
 
 
        
        
        
      
    
 
        

        

        
    
    
      
      
    
 
      

      

      
   

nucleotideketens

* polyesterketens

* nucleotide onderdelen: Fosforzuur/

D-2-deoxyribose

een base (A/T/C/G)

* binas 71C

basenparing (1)

koppelen van de nucleotideketens tot helixstructuur

waterstofbruggen tussen baseparen

Leg met behulp van Binas tabel 71B uit waarom de paring in DNA altijd C-G en A-T is.

Welke letter staat niet voor een base in DNA?

1. G
2. C
3. T
4. U

DNA-molecuul

Transcriptie

• De helix splitst zich in twee losse ketens - RNA polymerase
  
• RNA wordt gemaakt voor het maken van eiwitten.
• Ribo Nucleic Acid heeft een extra -OH groep in de keten.
• Bij het kopiëren wordt de matrijsstreng gebruikt (niet de coderende streng)
  
• Op de T(hymine)'s na die zijn nu allemaal U(racil)'s geworden.
• er kan maar 1 RNAstreng worden gevormd.
  

RNA heeft dezelfde lettervolgorde als de basen van de .... (m.u.v. T die is vervangen voor U)

1. coderende streng
2. matrijsstreng

DNA

RNA

D-Ribose

Uracyl

Enkelstrengs

Dubbelstrengs

T,A,G,C

D-2-Deoxyribose

Eiwitsynthese/translatie

• RNA-stukje heet ook wel boodschapper-RNA of messenger-RNA (mRNA).

Eiwitsynthese/translatie

• In cytoplasma zijn de aminozuren gekoppeld aan transport-RNA (tRNA).
• De codering is het tegenovergestelde van het codon en wordt ook wel anticodon genoemd.

Voor welk aminozuur codeert het codon AUA

1. Asparagine
2. Isoleucine
3. Lysine
4. Methionine

Een stukje coderende streng DNA heeft de volgorde:
ACT AGC TCG
Wat is de volgorde van dit stuk in mRNA?

1. ACT AGC TCG
2. TGA TCG AGC
3. ACU AGC UCG
4. UGA UCG AGC

Geef de volgorde van het stukje eiwit dat hoort bij het mRNA-stukje:
ACU AGC UCG

DNA --> RNA - Eiwit

De coderende streng van een stuk DNA is na de startcodon:

~AAATATCGCGGGTAT~

a) geef de matrijsstreng van dit stukje DNA weer

b) geef het mRNA weer

c) geef de streng aminozuren in 3 lettersymbolen weer (volgende sheet)

d) optioneel: geef de streng aminozuren in structuurformules

geef de streng aminozuren in 3 lettersymbolen weer

DNA --> RNA - Eiwit (antwoord)

~AAATATCGCGGGTAT~ coderend

~TTTATAGCGCCCATA~ matrijs    a)
    ~AAAUAUCGCGGUAU~ mRNA      b)  

     ~Lys-Tyr-Arg-Gly-Tyr~                     c)    

DNA --> RNA - Eiwit

De coderende streng van een stuk DNA is na de startcodon:

~TAAATATCGCGGGTA~

a) geef de matrijsstreng weer

b) geef het mRNA weer

c) geef de streng aminozuren in 3 lettersymbolen weer

d) geef de streng aminozuren in 3 structuurformule

DNA --> RNA - Eiwit (antwoord)

~TACATATCGCGGGTA~ coderend

~ATGATAGCGCCCAT~ matrijs    a)
~UACAUAUCGCGGGUA~ mRNA      b)  

     ~Tyr-Ile-Ser-Arg-Val~                     c)    

Op de matrijsstreng van DNA komt deze basenvolgorde voor:
CGACCTCGG

Voor welk tripeptide codeert dit?