1.2 - 2.2 - 3.2 Week van het gedicht

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Poëzie

Deze week even iets heel anders: poëzie!

En zelf een gedicht, rap- of songtekst schrijven.

Komt jouw gedicht in een dichtbundel te staan?

DOE MAAR, DICHT MAAR!

Leerdoelen van deze week

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is (1.2)
  
• Je weet wat een rijmschema is (1.2) 
  
• Ik weet wat een sonnet is en kan deze herkennen (1.2)

• Je kunt uitleggen van enjambement is (2.2)
  
  
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is (2.3)
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is (2.3)

Vandaag les 1

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is (1.2)
  
• Je kent de verschillende rijmschema’s (1.2)
• Ik weet wat een sonnet is en kan deze herkennen (1.2)
  
  
• Je kunt uitleggen van enjambement is (2.2)
  
  
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is (3.3)
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is (3.3)

Even opfrissen van vorig jaar....

Wat zijn de kenmerken van een gedicht (poem)?

Wat is ook al weer een strofe (verse)?

Kun je het aantal strofes in een gedicht tellen?

Eindrijm (end rhyme)

Woorden aan het einde van de regel hebben dezelfde klank. 

Rijmschema (rhyme scheme)

Van het eindrijm kun je een rijmschema maken. 

 

Je geeft elke rijmklank een nieuwe letter.
De klank in de eerste regel a, de volgende klank b, etc.

Opdracht - Sonnet vragen

Pak je boek en open op pagina 18.

We lezen samen het gedicht 'de kleine dieren van mijn jeugd'.

Werk samen:

Hoeveel strofen heeft dit gedicht? Noteer.

Hoeveel versregels heeft iedere strofe? Noteer.

Welk rijmschema zit er in dit gedicht? Noteer het schema.

In welke regel zit voor jou gevoel een wending (verandergin) in het verhaal?

Opdracht - Sonnet antwoorden

Hoeveel strofen heeft dit gedicht? 4

Hoeveel versregels heeft iedere strofe? 4-4-3-3

Welk rijmschema zit er in dit gedicht? ABBA -ABBA-CDE-CDE

In welke regel zit voor jou gevoel een wending in het verhaal? regel 11, waarom denk je?

Sonnet:

Een sonnet bestaat uit 14 regels, verdeeld in 2 strofen van 2 regels en 2 strofen van 3 regels. Het Het rijmschema is abba-abba-cdc-dcd of abba-abba-cde-cde.

In een sonnet zit een inhoudelijke wending (verandering in het verhaal), dit noem je de "volta".

Is dit gedicht dan een sonnet?  Maak nu zelf een eerste gedicht met opdracht 7.

Vandaag les 2

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is (1.2)
  
• Je kent de verschillende rijmschema’s (1.2) 
• Ik weet wat een sonnet is en kan deze herkennen (1.2)
  
  
• Je kunt uitleggen van enjambement is (2.2)
  
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is (3.3)
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is (3.3)

Even herhalen

Weet je het nog?

Welk eindrijm en rijmschema?

Vakantie is fijn

maar elke dag

dat ik naar school mag

is gelukkig zijn

Wat zijn de kenmerken van een sonnet?

Enjambement

Enjambement betekent dat een versregel op een opvallend punt in de zin afgebroken wordt. 

Hierdoor:

> krijgt het laatste woord van de regel of het eerste woord van de volgende regel nadruk.

> maak je alle regels ongeveer even lang

> kies je bewust voor het weglaten van eindrijm 

Waar zit het enjambement in dit gedicht?

  Zit er enjambement in dit   
  gedicht Zo ja, waar?

Alliteratie en assonantie

Door alliteratie of assonantie te gebruiken,
kun je een gevoel of sfeer overbrengen.

a / aa > vreugde of juist angst

u / uu > twijfel

oo / oe > verdriet of juist liefde/passie

o > schrik

Welke emoties ervaar jij bij klinkers?

Alliteratie

Alliteratie is medeklinkerrijm.

De woorden in een zin beginnen dan met dezelfde medeklinker.

's Zomers stinken alle steden.

Stevig staat de sterke man op zijn standplaats in Stavoren.

Assonantie

Assonantie is klinkerrijm. De klinkers in een gedicht zijn dan gelijk.

En dan je hart, je jonge hart...

gisteren was ik van streek

vandaag ben ik weer heel

morgen maak ik opnieuw een troep

toch is overmorgen alles weer goed

Wat valt je op?

Alliteratie en assonantie

Zoek de (mede)klinkerrijm in deze gedichten:

Wat ga jij maken voor
Doe Maar Dicht Maar?

Gedicht

Raptekst

Songtekst

Vandaag les 3

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is (1.2)
  
• Je kent de verschillende rijmschema’s (1.2)
• Ik weet wat een sonnet is en kan deze herkennen (1.2)
  
  
• Je kunt uitleggen van enjambement is (2.2)
  
  
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is (3.3)
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is (3.3)