Spreken, kijken en luisteren - blok 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Spreken, kijken en luisteren - blok 2

Wat gaan wij/jullie vandaag doen? 

• We gaan eerst de afspraken en regels doornemen.
  
• We gaan de leerdoelen van vandaag doornemen.
• Eerst krijgen jullie een terugkoppeling van de theorie van spreken, kijken en luisteren van blok 1.  
• Jullie krijgen instructie over de theorie van spreken, kijken en luisteren van blok 2. 
• Jullie maken de opdrachten van spreken, kijken en luisteren van blok 1 af. 
• Jullie gaan de opdrachten van spreken, kijken en luisteren van blok 2 maken. 
• Ben je klaar met deze opdrachten? Dan ga je werken aan Numo. 

Afspraken en regels

Je bent op tijd in de klas!

 Telefoon thuis of in de kluis!

Opgeladen Chromebook

1e keer waarschuwing

2e keer strafwerk

3e keer nablijven

Kauwgom/snoep in de prullenbak --> nu nog kans om het weg te gooien

Als ik aan het woord ben, zijn jullie stil --> ook als jullie klasgenoten iets vragen, geen opmerkingen

Leerdoelen 

Na deze les:

• ken je het verschil tussen een monoloog, dialoog en een groepsgesprek;
  
• kun je de directe rede gebruiken;
  
• kun je een tekst goed voorlezen met behulp van de leestekens die er staan;
  
• weet je hoe je je stem op de juiste manier moet gebruiken als je spreekt;
• kun je het doel van een programma benoemen;
  
• kun je het publiek van een programma beschrijven;
  
• kun je het onderwerp van een programma benoemen;
• weet je wanneer je formele of informele taal gebruikt.

Theorie spreken, kijken en luisteren - blok 1 

• Soorten gesprekken
  
•  Directe rede
  
• Stemgebruik

Soorten gesprekken 

Je kunt luisteren naar, kijken naar en meedoen aan verschillende soorten gesprekken: de monoloog, de dialoog en het groepsgesprek.

Monoloog --> er spreekt één iemand --> spreekbeurt, presentatie of toespraak.

 Dialoog --> er praten twee mensen met elkaar -->  interview.

Groepsgesprek --> als er drie of meer mensen met elkaar praten --> vergadering

Directe rede 

Directe rede: je schrijft woord voor woord op wat iemand letterlijk zegt (citaat) -> aanhalingstekens --> Dave zei: ‘Ik ben verliefd!’

Indirecte rede: je schrijft iemands woorden niet letterlijk op - geen aanhalingstekens -->  Dave zei dat hij verliefd was.

(in)directe rede: opschrijven wat iemand zegt

Stemgebruik: toonhoogte, volume, tempo en intonatie

Er zijn ongelooflijk veel stemmen. Elke stem is anders. Dat komt door:

• Toonhoogte -->  hoe hoog of laag een stem is als je praat
  
• Volume --> zacht of hard praten
  
• Tempo --> snel of langzaam praten
  
• Intonatie --> de toon van je stem. Je kan aan de stem horen hoe iemand zich voelt (boos, verdrietig, vrolijk, angstig, ongeduldig, geïrriteerd) 

Theorie spreken, kijken en luisteren - blok 2 

• Tekstdoelen en tekstsoorten van gesproken teksten
• Onderwerp van gesproken tekst
• Samenvatting maken van gesproken tekst
• Publiek

Tekstdoelen en tekstsoorten van gesproken teksten

Zoals je verschillende soorten teksten kunt lezen, zo kun je ook kijken naar verschillende soorten programma’s. Gesproken teksten, bijvoorbeeld programma’s op televisie, hebben dezelfde tekstdoelen en -soorten als leesteksten.

Welk tekstdoel hoort bij het volgende televisieprogramma?
RTL Nieuws

1. overhalen
2. informeren
3. amuseren

Welk tekstdoel hoort bij het volgende televisieprogramma?
Nationale televisieactie voor de slachtoffers van een natuurramp.

1. overhalen
2. informeren
3. amuseren

thiememeulenhoff.bbvms.com

Wat was het doel van het filmpje?

1. overhalen
2. informeren
3. amuseren

Onderwerp van gesproken tekst

Net als in teksten hebben televisieprogramma’s en filmpjes ook een onderwerp. In één of enkele woorden geeft dit aan waarover een tekst, fragment of programma gaat.

Samenvatting maken van gesproken tekst

Soms moet je een samenvatting maken van een tekst of een fragment. Je maakt dan tijdens het kijken en luisteren aantekeningen. Zo doe je dat:

• Je schrijft het onderwerp bovenaan.
  
• Je schrijft steekwoorden op, je gebruikt geen hele zinnen.
  
• Je laat af en toe een regel leeg, dan kun je later nog iets aanvullen.
  
• Je gebruikt pijlen (→ of ↔) en schema’s (bijvoorbeeld rijtjes of een woordveld) om verbanden aan te geven.
  
• Je zorgt ervoor dat je aantekeningen leesbaar zijn.
  
• Je werkt je aantekeningen zo snel mogelijk uit, zodat je geen belangrijke zaken vergeet.
  

Waar moet je op letten als je een samenvatting van een tekst of een fragment maakt?

1. Je gebruikt hele zinnen.
2. Je schrijft steekwoorden op.
3. Je schrijft alles onder elkaar.
4. Je werkt je aantekeningen op een later moment uit.

Publiek

Wat je zegt en op welke manier je iets zegt, hangt af van tegen wie je het zegt, je publiek.

thiememeulenhoff.bbvms.com

Wat was het publiek/de doelgroep van het filmpje?

1. kinderen (peuters en kleuters)
2. pubers
3. hele familie/het hele gezin

Formeel en informeel taalgebruik

Het taalgebruik kan formeel zijn -->  u zeggen, je praat netjes en beleefd.   

Het taalgebruik kan informeel --> je en jou zeggen, vlotte taal, grapjes maken. 

Formeel en informeel taalgebruik

Aan mensen die je kent (bekenden) schrijf je informeel. 

Aan mensen die je niet kent (onbekenden) of ouderen schrijf je formeel. 

Wat is een voorbeeld van formeel taalgebruik?

1. Jo! gast fijn je weer te zien!
2. He Henk, ga je naar de winkel?
3. Bedankt voor uw mail.

Gaat het in de onderstaande zin om formeel of informeel taalgebruik?

Geachte meneer Jansen,

1. formeel taalgebruik
2. informeel taalgebruik

Aan de slag! 

• Je maakt de opdrachten van spreken, kijken en luisteren van blok 1 af. 
• Je gaat beginnen aan de opdrachten van spreken, kijken en luisteren van blok 2. 
• Ben je klaar? Dan ga je aan Numo werken.