Thema 2 Oriëntatie + B1 Het zintuigstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 8 

Waarneming en gedrag (SE)

Oriëntatie

+

B1

Zintuigen

Log vast in met de  code!

00:11

Yanny

Laurel

00:21

Kan je verklaren waarom niet iedereen
hetzelfde hoorde in de vorige video?

Perceptie

Waarom zien of horen we niet altijd hetzelfde?

Lesprogramma Oriëntatie

• Lesstarter Thema 1 (5 minuten)
• Leerdoelen Oriëntatie (2 minuten)
• Oriëntatie 'Daar zit geen luchtje aan' lezen (5 minuten)
• Opdracht 1 t/m 5 maken + nakijken (max. 10 minuten)
• Voorkennisfilmpje doornemen (10 minuten)
  
• Lesafsluiter: zelfstandig voorkennistoets maken (5 minuten)

Laat LessonUp openstaan!

Leerdoelen Oriëntatie

1 Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

2 Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie.

3 Je kunt uitleggen wat gedrag is.

4 Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.

5 Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Oriëntatie

• Oriëntatie 'Daar zit geen luchtje aan' doorlezen

• Individueel of in duo's de bijbehorende opdrachten digitaal maken

Klaar?

• Neem het voorkennisfilmpje door 

• Maak nu individueel de voorkennistoets digitaal

en sluit deze les daarmee af...

Lesprogramma Les 2

• Leerdoelen B1 Zintuigen (2 minuten)
• Uitleg leerdoel 8.1.1 en 8.1.2 'Prikkels en receptoren' (10 minuten)
• Zelfstandig opdracht 1 en 2 maken (max. 5 minuten)
• Uitleg Leerdoel 8.1.3 'De bouw van het oog' (5 minuten)
• Opdracht 3 t/m 10 maken (max. 10 minuten)
• Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf als laatste

• Lesafsluiter B1 (5 minuten)

Eerder klaar? 

• Neem context Leefwereld 'De geur van herinneringen' en maak de bijbehorende opdrachten 11 en 12

Leerdoel B1

8.1.1 Je kunt de werking van zintuigen in relatie met het zenuwstelsel beschrijven.

8.1.2 Je kunt de reactie van een zintuig op een adequate prikkel beschrijven.

8.1.3 Je kunt de delen van het oog en hun functie beschrijven.

Zintuiglijke waarneming

• Thalamus: regelcentrum van de hersenen filtert de binnenkomende impulsen
• Bewustwording waarneming door verwerking in speciale hersencentra in de schors.
• Verdere verwerking in andere hersengebieden waardoor je kunt reageren op prikkels door aansturing spieren en klieren.
• Opslag in geheugen

De ligging van enkele zintuigen

Zintuigen in je huid

Receptoren en hun prikkels

• Mechanische receptoren:                    mechanische energie (aanraking, druk, beweging, geluid)

       - gehoorreceptoren                    - spierspoeltjes (spierspanning)                          

       - evenwichtsreceptoren           - tast- en drukreceptoren (vervorming celmembraan)

     

• Chemische receptoren:                         binden van bepaalde moleculen uit omgeving

       - smaakreceptoren                    - reukreceptoren 

• Temperatuurreceptoren                        warmte en kou (extern) / lichaamstemperatuur (intern)
• Pijnreceptoren                                           extreme druk, temperaturen of chemische stof
• Lichtreceptoren                                         zichtbaar licht
• Osmoreceptoren                                       osmotisch waarde bloedplasma

Smaakzintuig

Reukzintuig

Impulsen in 

receptoren

• Prikkel moet sterker zijn dan drempelwaarde (prikkeldrempel)
• Adequate prikkel: de prikkel waarvoor de prikkeldrempel het laagst is
• Prikkelsterkte bepaalt impulsfrequentie
• adaptatie (gewenning): de aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig aan een aanhoudende prikkelsterkte
• Verlaging prikkeldrempel is ook adaptatie, bijvoorbeeld bij donkeradaptatie

mechanische receptor

chemische receptor

temperatuur-

receptor

pijnreceptor

fotoreceptor

reactie op buigen of uitrekken celmembraan

gehoorzintuig

gezichtszintuig

extreme temperatuur

warmte of kou

smaak-

zintuig

tastreceptor

reukzintuig

drukreceptor

evenwichts-zintuig

Geef een goede omschrijving van adequate prikkel

Maak opdracht 1 en 2

Leerdoel 8.1.3

Je kunt de delen van het oog en hun functie beschrijven.

Bouw van het oog

Huiswerk

• Maak opdracht 3 t/m 10

• Oefen de Flitskaarten en controleer de leerdoelen 

van B1 met de Test Jezelf

Klaar?

• Neem de Context 'De geur van herinneringen' door en 

maak opdracht 11 en 12

Eerder klaar? Of gewoon geïnteresseerd?

Neem de volgende video's maar eens door...

Lesafsluiter B1

8.1.1 Je kunt de werking van zintuigen in relatie met het zenuwstelsel beschrijven.

8.1.2 Je kunt de reactie van een zintuig op een adequate prikkel beschrijven.

8.1.3 Je kunt de delen van het oog en hun functie beschrijven.

https:

Hoeveel procent score had je?

https:

Hoeveel procent score had je?

Nog extra uitleg nodig?

Zo ja, er volgen nog twee video's...

ja

nee