Herhaling Thema 1 Planten

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Herhaling Thema 1 Planten

Wat weten we nog van de vorige les?

1.1 Bladeren

Fotyosynthese

Wat heb je nodig?

Hoe worden deze stoffen opgenomen?

Waar vindt het plaats?

1.2 Wortels en stengels

Functie stengels 

• Dragen van bladeren en   bloemen
  
• Transport van water en  voedingsstoffen (mineralen)
  
• Opslag reservevoedsel

Vaatbundels 

• Zorgen voor transport in (zaad)planten
  
• Een groepje vaten; lange buisjes die van de wortels tot aan de bladeren lopen
  
• 2 soorten vaten:
  

       Houtvaten en Bastvaten

Houtvaten 

• Vervoeren water met mineralen   van de wortel naar de bladeren 

      (Houtvaten - omHoog)

• In bladeren liggen de Houtvaten   Hoog en de bastvaten laag.
• In de stengel liggen ze aan de binnenkant (in het Hart)
• Om de vaatbundels liggen vezels voor stevigheid

Bastvaten 

• Vervoeren water met energierijke stoffen van de bladeren naar alle delen van de plant (Beneden)
• In bladeren liggen de  bastvaten   aan de onderkant
• In de stengel liggen ze aan de   Buitenkant

Bouw van houtvaten en vezels 

• Houtvaten: 

Dode houtcellen boven elkaar

De verticale celwanden zijn verdikt(cellulose en houtstof)

De dwarswanden zijn verdwenen

• Vezels : zijn hetzelfde opgebouwd als houtvaten alleen de wand is nog dikker!!! 

         Bastvaten 

• Levende cellen boven elkaar
  

• Openingen in de dwarswanden (om stoffen door te laten)
  

Stevigheid door houtcellen en vezels

• Houtcellen en vezels zijn stevig dankzij de celwanden
• Celwanden bestaan uit houtstof en cellulose 
• Houtstof en cellulose zorgen voor stevigheid 

• Bij uitdroging blijven delen van houtstof en vezels toch stevig. (houtachtige planten)

• Planten met geen of weinig houtstof in hun stengels worden slap als ze uitdrogen. (kruidachtige planten)

Functie wortels 

• Vastzetten in de grond
• Water met mineralen 

       opnemen

• Opslag van reservevoedsel
  

Wortelharen

vergroten het worteloppervlak

zorgen voor opname van water en opgeloste stoffen

Transport water en mineralen

Het water van kan van beneden naar boven door 2 oorzaken:

• Zuiging van de Bladeren door verdamping. (veel)
• Worteldruk; de wortels persen het water omhoog (weinig)

1.3 Fotosynthese en verbranding

Verschil organische en anorganische stoffen

 

Organische stoffen zijn altijd door een organisme gemaakt: 

bijv. koolhydraten, vetten, eiwitten. 

Anorganische stoffen komen in de natuur en in organismen voor: bijv. water, mineralen, zuurstof en koolstofdioxide. 

fotosynthese en verbranding 

Een plant overdag

Er vind fotosynthese plaats

er vind verbranding plaats

zuurstof naar buiten via de huidmondjes

Een plant in de nacht

alleen verbranding

zuurstof naar binnen via de huidmondjes

deel glucose gebruiken als brandstof

De vorming van energierijke stoffen

Planten kunnen glucose omzetten in allerlei andere energierijke stoffen waaruit ze bestaan. Dit noemen we assimilatie.

1. Glucose kan worden omgezet in andere  koolhydraten zoals  

       suiker, zetmeel en cellulose.

* Suiker kan opgelost in water via de bastvaten naar alle delen van de plant 

   worden vervoerd.

* Zetmeel wordt tijdelijk opgeslagen in de bladeren of voor langere tijd 

   worden opgeslagen in verdikte plantendelen.

*Cellulose komt voor in celwanden, vooral bij houtvaten en vezels

De vorming van organische stoffen door assimilatie

De functies van assimilatieproducten

• Als brandstof
• Als bouwstof
• Als reservestof:

1.4 Voortplanting

Geslachtelijke/ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Planten kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten.

Als je iets leest als:

• bollen
  
• knollen
  
• uitloper
  
• stekken
  
• enten
  
• wortelstok    ..... dan is het ongeslachtelijke voortplanting
  

STEKKEN

Stekken is het kunstmatig maken van identieke kopieën van een organisme.  

 Stekken van een plant zijn de klonen van de moeder.

BOLLEN

(=ongeslachtelijke voortplanting

ENTEN

Geslachtelijke voortplanting

Bloemkelk

• Kelkbladeren
• Beschermt tegen uitdroging & kou

Stamper

• Geheel = stamper
• Stempel vangt stuifmeelkorrels op
• In zaadbeginsel zit eicel
• Eicel = vrouwelijke voortplantingscel

Het volgende onderdeel van een bloem is de stamper. De stamper bestaat uit drie delen: Stempel, stijl en vruchtbeginsel. In het vruchtbeginsel bevind zich het zaadbeginsel waarin de vrouwelijke geslachtscel van de plant zit: het eicel. 

Meeldraden en de stamper zijn dus nodig om voort te kunnen planten. 

Meeldraden

Meeldraad

*Helmknop

*Helmdraad

*Helmhokje

*Stuifmeelkorrels

Stamper

Meeldraden

Stamper en

Meeldraden

1.6 Bestuiving, bevruchting en verspreiding

Bestuiving

Bestuiving

Bestuiving door dieren

Bestuiving door de wind

Bevruchting

Als een eicel en zaadcel 

samensmelten

Bevruchting: zaden en vruchten

Zaadverspreiding

door dieren

door de wind

uit zichzelf

1.7 Ontkieming, groei en ontwikkeling

Bouw van een zaad

• Kiempje bestaat uit een worteltje, stengeltje en twee blaadjes
  

Ontkieming

• Temperatuur en aanwezigheid van water en zuurstof
• Van reservevoedsel naar fotosynthese

Groei en ontwikkeling

• Celstrekking -> lengtegroei
• Celdeling -> diktegroei
  
• Verandering in de bouw van de organen 

Levenscyclus van zaadplanten

(zowel kruid- als houtachtige)