H4.1 - De pruikentijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H4 - Pruiken en Revoluties

1700-1800 - de 18e eeuw

Bespreken vraag 3 tot 6 van 4.1

H4

4.1: De pruikentijd

4.2: Revolutie in Amerika

4.3: Revolutie in Frankrijk

4.4: Revolutie in Nederland

4.5: Afschaffing slavernij

4.1 - De pruikentijd

Leerdoelen

1. Je weet hoe het ging met de Nederlandse economie

2. Je weet welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk

3. Je weet hoe de verlichting ontstond

4. Je weet hoe de verlichting zorgde voor een andere manier van denken

Kenmerk: de Verlichting

1. De Nederlandse economie

Door de Gouden Eeuw zijn er in de 18e eeuw veel rijke handelen in Nederland

Toch gaat de economie heel erg achteruit: de nijverheid gaat slechter en de VOC maakt steeds minder winst, werkloosheid groeit.

Geldbanken doen het wel goed: rijke mensen lenen geld aan de bank tegen een rente

Rijke mannen droegen een pruik!

2. Franse sociale verhoudingen

De handel bloeit in de havens van FRA

Maar: er is ook grote armoede onder boeren en arbeiders

Standenmaatschappij: maatschappij waarin de bevolking is verdeeld in standen met eigen rechten en plichten

1e en 2e stand hebben meer privileges:

- Ze betalen minder belasting

- Boeren met pacht betalen aan hun heer

3. Verlichting

Oorzaak verlichting is de wetenschappelijke revolutie (zelf onderzoeken) in de 17e eeuw

Door rationeel (met verstand) na te denken, kun je de wereld beter en gelukkiger maken ->

de groep mensen die dit stimuleren, heet de verlichting

Kennis wordt belangrijk. Armoede en ellende wordt gezien als gevolg van domheid.

Diderot schrijft de eerste Encyclopedie

Visie: verdraagzaamheid tegenover geloven en alles is een gevolg van menselijk handelen

Voltaire

Encyclopedie van Diderot

4. Anders denken

Verlichting leidt tot kritiek op de standenmaatschappij: alle mensen zijn gelijk

 

Mensenrechten en rechtsstaat

Locke: vorsten krijgen macht van het volk

Montesquieu: absolutisme leidt tot onderdruk

Driemachtenleer (trias politica): scheiding wetgevende, uitvoerend en rechtgevende macht

Maak vragen 7, 8 en 10 van 4.1