3hv H4 tekst 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3hv H4 tekst 1

'Alleen goed spellen in een dictee?'

Bron: NN 6e editie

3. Deze tekst is een column, een tekst op een vaste plaats in een krant of tijdschrift.

Wat was de aanleiding van de auteur om de column te schrijven?

[1]

Of je nu een Facebookcomment leest, een bericht van een vriend of een e-mail van een officiële instantie: de kans is groot dat je een fout in de werkwoordspelling tegenkomt. ‘Oh ja, dat gebeurd vaak’, ontving ik laatst van een kennis. Behulpzaam corrigeerde ik hem. ‘Gebeurt is met een t.’ Dat werd me niet in dank afgenomen. Het zal wel, vond hij. Hij had even geen zin om erover na te denken. ‘Het is een whatsapp, geen dictee.’

Ze kreeg een berichtje van een kennis waarin een werkwoord fout gespeld was. 

4. Welk excuus geeft de vriend van de auteur voor het feit dat hij een fout in de werkwoordspelling maakte? Vul aan:

• Hij had even geen zin om erover na te denken, want hij schreef een whatsapp, geen dictee.

"Het zal wel, vond hij. Hij had even geen zin om erover na te denken. ‘Het is een whatsapp, geen dictee.’"

5. De auteur van de tekst is het niet met de opvatting van haar kennis (en meer mensen) eens. Aan welk signaalwoord kun je zien waar haar weerlegging begint? (al. 2)

• Deze redenering lijken meer mensen aan te houden wanneer je hen erop wijst dat ze de spellingsregels verkeerd toepassen. Uiteraard is het een irritante gewoonte om mensen continu met de neus op hun eigen slordigheid te drukken en er is inderdaad niemand die de teksten op internet en mail- of appberichtjes gaat nakijken om er vervolgens cijfers voor uit te delen. Toch is het een gek idee dat je fouten in de werkwoordspelling kunt rechtvaardigen, alleen omdat je geen zin hebt om erover na te denken. Als je écht je werkwoordspelling beheerst, hóéf je er niet eens over na te denken of ergens een d, t of dt moet komen te staan en dat je ‘antwoordde’ met twee d’s schrijft in plaats van met één. Dan gaat het vanzelf.

6. De weerlegging van de auteur past in dit blokjesschema. Noteer wat er bij a, b en c moet worden ingevuld.

6. De weerlegging van de auteur past in dit blokjesschema. Noteer wat er bij a, b en c moet worden ingevuld.

• a. Toch is het een gek idee dat je fouten in de werkwoordspelling kunt rechtvaardigen, alleen omdat je geen zin hebt om erover na te denken.
• b. Als je écht je werkwoordspelling beheerst, hóéf je er niet eens over na te denken of ergens een d, t of dt moet komen te staan en dat je ‘antwoordde’ met twee d’s schrijft in plaats van met één.
• c. Dan gaat het vanzelf.

7. Maak op basis van de redenering in alinea 3 op papier een schema van vier blokjes met als standpunt: Het is geen wonder dat zoveel mensen nog dt-fouten maken.

[3]

Helaas worden de spellingsregels op de basisschool niet altijd even goed uitgelegd, en op de middelbare school verwatert de kennis snel, omdat er bij de meeste vakken behalve Nederlands tegenwoordig niet meer wordt nagekeken op spelling. Het is dus geen wonder dat zoveel mensen nog dt-fouten maken.

Het is geen wonder dat zoveel mensen nog dt-fouten maken.

Op de basisschool worden de spellingsregels niet altijd even goed uitgelegd.

Op de middelbare school verwatert de kennis snel.

Bij de meeste vakken behalve Nederlands wordt tegenwoordig niet meer nagekeken op spelling.

8. Een columnist schrijft soms dingen die je niet helemaal serieus moet nemen. Noem daar twee voorbeelden van uit alinea 4.

• (1) Ze hoopt dat er een enge tiran komt die iedereen verplicht weer degelijk te schrijven. 
• (2) Ze wil een campagne werkwoordspelling, met grote billboards langs de snelweg. 

[4]

De gedachte aan in de vergetelheid geraakte ezelbruggetjes als ’t ex-kofschip maakt me soms zo weemoedig, dat ik hoop dat er een enge tiran komt die iedereen verplicht weer degelijk te schrijven. Misschien kan wat propaganda geen kwaad. We hebben al de NIX18-overheidscampagne. Kan daar niet ook een campagne werkwoordspelling bij? Ik wil grote billboards langs de snelweg. Totdat die er zijn, ga ik eigenhandig mijn medemens bekeren.

9. Wat is het belangrijkste doel van de tekst?

1. activeren
2. amuseren
3. informeren
4. overtuigen