11.1 Het zintuigenstelsel 2023

11.1 Het zintuigenstelsel 

1 / 28
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo gLeerjaar 4

In deze les zitten 28 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

11.1 Het zintuigenstelsel 

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen Thema 10
11.1.1 Je kunt de werking van zintuigen beschrijven. 
11.2.1 Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn. 
11.2.2 Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.
11.3.1 Je kunt de inwendige en uitwendige delen van een oog noemen met hun functies en kenmerken. 
11.4.1 Je kunt beschrijven hoe de pupilreflex de grootte van de pupil regelt.  
11.4.2 Je kunt beschrijven hoe op het netvlies een scherp beeld ontstaat.
11.5.1 Je kunt de bouw en de werking van het netvlies beschrijven. 
11.6.1 Je kunt de delen van het oor noemen met hun functies en kenmerken. 
11.7.1 Je kunt aangeven hoe slechtziendheid gecorrigeerd kan worden met een bril of contactlenzen.
11.8.1 Je kunt aangeven hoe gezichtsbedrog ontstaat. 


Slide 2 - Tekstslide

Leerdoelen, wat moet je kunnen?
  • Je kunt de werking van zintuigen beschrijven. 


Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Zet de organisatieniveaus van klein naar groot
Orgaan
Weefsel
Organisme
Orgaan
stelsel
Cel

Slide 5 - Sleepvraag

Orgaanstelsels  
Grotere organismen zoals de mensen hebben orgaanstelsels.
Een orgaanstelsel bestaat uit meerdere organen die samenwerken. 


Benoem deze 6 
orgaanstelsels:

Slide 6 - Tekstslide

Zintuigenstelsel (is een orgaanstelsel)

Slide 7 - Tekstslide

Het zintuigenstelsel
Zintuigenstelsel:
Alle zintuigen samen.

zintuig:
Orgaan dat reageert op prikkels uit de omgeving
en die prikkels omzet in impulsen.

Slide 8 - Tekstslide

Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels uit je omgeving

Slide 9 - Tekstslide

Drempelwaarde
Een prikkel moet sterk genoeg zijn om door een zintuigcel opgemerkt te worden 
  • denk aan de iPad die hard genoeg moet staan om het geluid te horen.

Slide 10 - Tekstslide

Adequate prikkel
= type prikkel waar een zintuigcel gevoelig voor is
  •  licht is de prikkel voor de zintuigcellen in je oog

Slide 11 - Tekstslide

Niet-adequate prikkels
Zintuigcellen kunnen ook andere, niet-adequate prikkels opvangen
  • Beuk tegen je oog: druk-prikkels worden omgezet naar impulsen in ogen die naar de gezichtscentra in de grote hersenen gaan.
  • Je ziet sterretjes terwijl de prikkel 'druk' is

Slide 12 - Tekstslide

Gewenning
Na een langere tijd neem je een bepaalde prikkel minder sterk waar.
  • de geur van een vies klaslokaal: als je binnenkomt ruik je het maar na een lesuur niet meer, je bent eraan ‘gewend’.

Slide 13 - Tekstslide

Motivatie
Als je je best doet om een prikkel op te vangen dan wordt de drempelwaarde lager. 
  • denk aan het zoeken naar iets in het donker, je ogen zijn extra gevoelig voor licht

Slide 14 - Tekstslide

10.2 Tien zintuigen van de mens
Leerjaar 3
Mevrouw Rottier & Mevrouw van Brakel

Slide 15 - Tekstslide

Het gezichtszintuig bestaat uit een vlies van lichtgevoelige cellen. Dit noemen we het netvlies.
Het netvlies bevindt zich helemaal achterin de oogbol (blz. 188).
met zintuigcellen in het netvlies
= adequate prikkel

Slide 16 - Tekstslide

Gehoorzintuig 
In de oren ligt het gehoorzintuig, in het slakkenhuis!
Dit zintuig reageert op geluiden/trillingen. De zintuigcellen in het slakkenhuis sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt horen.

Adequate prikkel: Geluid/trilling

Slide 17 - Tekstslide

Het gehoorzintuig zit diep in je oor.
Het is is gevoelig voor geluid (= trillende lucht, blz. 188).

Slide 18 - Tekstslide

Evenwichtszintuig
In de oren ligt ook het evenwichtszintuig of evenwichtsorgaan. De maakt gebruik van de zwaartekracht om de stand van je hoofd te meten zodat je rechtop blijft staan. Ook meet deze of je snel of langzaam gaat.

Slide 19 - Tekstslide

Het evenwichtszintuig zit achter je oor in een holte van de schedel. Het is gevoelig voor zwaartekracht (blz. 188).

Slide 20 - Tekstslide

In de huid bevinden zich vijf verschillende typen zintuigen
                *
    *
    *
    *
    *

Slide 21 - Tekstslide

Zintuigen in de huid 
* Koudezintuig: Reageert op lagere
   temperaturen, kou dus.
Warmtezintuig: Reageert op hoge 
   temperaturen, warmte dus
* Pijnpunten : Reageren op pijn en 
   schadelijke prikkels. Pijnpunten 
   zien er iets anders uit dan de  
   andere zintuigen in de huid.  
   Ze zitten ze niet alleen in de huid, maar  
   overal in het lichaam.

Slide 22 - Tekstslide

Het reukzintuig bevindt zich hoog achterin de neusholte

Slide 23 - Tekstslide

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.
Welke vijf smaken kunnen wij onderscheiden?

Slide 24 - Tekstslide

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.
Welke vijf smaken kunnen wij onderscheiden?
zoet - zuur - zout - bitter - umami

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

Opdrachten maken
Maak BS 11.1: opdrachten 1, 2, 4, 5, 6

Slide 27 - Tekstslide

Wat hebben we geleerd?
  • Wat zijn adequate prikkels?
  • Wat zijn niet-adequate prikkels?
  • Wat is drempelwaarde?
  • Wat gebeurt er met de drempelwaarde bij gewenning?
  • Wat gebeurt er met de drempelwaarde bij motivatie?

Slide 28 - Tekstslide