12.1 Eigenschappen doorgeven (II)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 12

Erfelijkheid en evolutie

Programma van de les

Terugblik 12.1 (deel 1)

Vervolg uitleg paragraaf 12.1

Zelfstandig aan de slag

Het Genotype AA betekend?

1. Hetrozygoot
2. Homozygoot recessief
3. Homozygoot Dominant

Als een eigenschap zwakker is dan een andere eigenschap is het

1. Hetrozygoot
2. Homozygoot
3. Dominant
4. Recessief

Bij katten komen twee bloedgroepen voor.
Bloedgroep A is dominant (R) en Bloedgroep B is recessief (r).

Welke bloedgroep heeft een kat die hetrozygoot is voor deze eigenschap?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep 0
4. Bloedgroep AB

Een vrouw en een man hebben samen 4 jongens. De vrouw is zwanger van nummer 5. Hoeveel kans is er dat ze weer een jongen krijgt.

1. 20%
2. 50%
3. 80%
4. 100%

Rex heeft bruine ogen en is heterozygoot voor de oogkleur.
Floor heeft blauwe ogen.
Rex en Floor krijgen vier kinderen: twee meisjes en twee jongens.

Bruin is dominant, blauw is recessief.

Wat is de kans dat de kinderen van Rex en Floor blauwe ogen hebben.

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 0%

Klopt het kruisingschema die bij de vorige vraag hoort?
bruin = dominant
blauw = recessief
Rex (vader) = heterozygoot
Floor (moeder) = blauwe ogen

1. Juist
2. Onjuist
3. Snap hier niets van

Piet, de zoon van Rex en Floor trouwt met een vrouw met blauwe ogen.
Piet heeft bruine ogen. Wat is de kans op een kind met blauwe ogen geboren wordt?

bruin = dominant
blauw = recessief
Floor(oma) = blauwe ogen

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. Ik snap hier niets van

Beide ouders zijn homozygoot, bruin is dominant, groen recessief.
Hoeveel kans is er op nakomelingen met groene ogen?

Tip: maak zelf een kruisingsthema...

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Doel van de les

De leerling kan kruisingschema's maken.

De leerling kan uitleggen hoe 3 of meer fenotypen ontstaan. 

De leerling weet hoe je kruisingschema's kunt maken met meerdere eigenschappen. 

Paragraaf 12.1

Paragraaf 12.1

Onvolledig dominant: 

Beide fenotypen zijn even 

sterk (wit en rood)

Intermediair: Beide 

fenotypen komen tot 

uiting (dus roze)

Paragraaf 12.1

Als er geen dominante of recessieve allelen

zijn, is er sprake van een intermediar 

fenotype.  (een tussenvorm tussen de 2 

allelen)

Wat is het intermediaire genotype?

1. KwKw
2. KrKr
3. KwKr
4. Roze

Wat is het intermediaire fenotype?

1. KwKw
2. KrKr
3. KwKr
4. Roze

Welke kat heeft een intermediair fenotype?

Hoe kan het genotype van een Tonkinese kat opgeschreven zijn?

1. KbKb
2. KbKs
3. KsKs
4. KtKt

Eigenschappen in het DNA

Eigenschappen die je kunt zien.

Met één van dit type gen krijg je altijd het fenotype er van.

Je hebt twee van dit type genen nodig om het fenotype te krijgen.

Wanneer je twee dezelfde genen hebt noem je dat...

Wanneer je twee verschillende genen hebt noem je dat...

Twee evensterke genen noem je...

Fenotype

Genotype

Homozygoot

Heterozygoot

Intermediair

Dominant

Recessief

Als je intermediair bent voor een eigenschap dan ben je hier heterozygoot voor?

1. Juist
2. Onjuist

https:

Paragraaf 12.1

Bloedgroepen

Paragraaf 12.1

Bij bloedgroepen zijn er meerdere allelen. Het allel voor bloedgroep A en het allel voor bloedgroep B zijn onvolledig dominant. Als je beide allelen hebt krijg je bloedgroep AB.

Ook is er een recessief gen. Die zorgt voor bloedgroep 0 (nul eigenlijk)

Voor de bloedgroep wordt de letter 'I' gebruikt. Er is een allel IA, een allel IB en een recessief allel i. 

Paragraaf 12.1

Voor bloedgroepen zijn er 3 allelen.

IA, IB en i

IA en IB zijn beide dominant over i

IA en IB zijn even sterk (onvolledig-dominant): er is dus een intermediair fenotype. (AB)

Paragraaf 12.1

Iemand met het genotype IA i heeft bloedgroep:

1. A
2. B
3. AB
4. 0

Iemand met het genotype IA IB heeft bloedgroep:

1. A
2. B
3. AB
4. 0

Iemand met het genotype i i heeft bloedgroep:

1. A
2. B
3. AB
4. 0

Vader heeft IA IA
Moeder heeft IA i

Dochter heeft:

1. AB
2. A
3. A of AB
4. A of O

De kinderen van een man met bloedgroep A en een vrouw met bloedgroep AB kunnen de volgende bloedgroepen hebben:

1. Alleen AB
2. Alleen A of B
3. A, B of AB
4. A, B, AB of O

https:

Zelfstandig aan de slag

Maak paragraaf 12.1 (nu helemaal)