werkwoordspelling herhalingsles 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Herhaling werkwoordspelling

Maak de opgaven. Gaat het niet (zo) goed?

Lees dan de theorie na de betreffende opdrachten.

De pvtt en pvvt

Let bij de vragen goed op of je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (pvtt) of in de verleden tijd (pvvt) moet invullen.

Persoonsvorm verleden tijd van sterke werkwoorden

De sterke werkwoorden houden zich dus niet aan regels, zoals de zwakke. Je moet dus leren/weten wat de verleden tijd en het voltooid deelwoord is. Het voordeel is wel dat je ze schrijft, zoals je ze hoort (zo kort en eenvoudig mogelijk) en dat je door het woord langer te maken, weet of je een -d of -t aan het eind moet schrijven!

Persoonsvorm?

pvtt:

- stam

- stam+t

- hele ww

pvvt:

- stam+

de/te

-stam +

den/ten

't ex-kofschip

volt.dw

-langer maken

-d/t

't ex-

kofschip

onv. dw

- hele ww. + d

inf.

- hele

ww.

geb.

wijs

- stam

JA

NEE

bijvoeglijk naamw.

zo kort mogelijk

Wat zijn de pv's in deze zin:

Ik vind het jammer dat je hebt besloten dat wij de gebakken taart zelf moeten opeten.

1. vind, hebt, besloten, moeten, opeten
2. vind, hebt, besloten, gebakken, moeten, opeten
3. vind, hebt, moeten
4. niet antwoord A, B of C

pvtt
Morgen ..(vluchten) wij naar Spanje.

1. vluchte
2. vluchtte
3. vluchten
4. vluchtten

pvtt
Ik ...(worden) morgen 14.

1. word
2. wordt

PVTT
...(Aanvaarden) je deze baan?

1. Aanvaard
2. Aanvaardt

pvtt
De speeltuincommissie ... (beraden) zich op een nieuw klimtoestel.

1. beraad
2. beraadt

pvvt
De aanvaller ... (passen) de bal naar zijn teamgenoot.

1. paste
2. passte
3. pastte
4. passtte

pvvt
Mijn ouders ... (zuchten) toen ze het hoorden.

1. zuchte
2. zuchtte
3. zuchten
4. zuchtten

pvvt
Gisteren ... (bereiden) mijn broer een heerlijke maaltijd.

1. bereide
2. bereidde
3. bereiden
4. bereidden

Hoe heb je vorige opgaven gemaakt?

1. Ik heb geen fouten gemaakt.
2. De pvtt gaat nog niet foutloos.
3. Ik maak nog fouten met de pvvt.
4. Ik maak fouten bij de pvtt en pvvt.

De pvtt en pvvt- regelmatige werkwoorden

Bij de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt) zijn er 3 regels:

• ik-vorm (bij de ik-persoon, of als 'jij' achter de pv staat)
• ik-vorm + t bij een ander
• hele werkwoord (meervoud)

Bij de persoonsvorm verleden tijd (pvvt) heb je 2 regels:

• ik-vorm + de/te (enkelvoud)
• ik-vorm + den/ten (meervoud)

Om te bepalen of je een d of t gebruikt, kun je 't ex-kofschip gebruiken.

't ex-kofschip

Hoe zat het ook alweer? Alleen de medeklinkers tellen mee van dit ezelsbruggetje: 'T (e)X-K(o)FSCH(i)P

Om te bepalen of je een d of t moet schrijven (bij pvvt en vd) kijk je naar de laatste letter van het hele werkwoord min -en.

Dus: koken > min -en= kok. De K zit in het 't ex-kofschip, dus je schrijft kookTE.

leven> min -en= lev. De V zit niet in het 't ex-kofschip, dus je schrijft leefDE.

vd/bn

Persoonsvorm verleden tijd van sterke werkwoorden

De sterke werkwoorden houden zich dus niet aan regels, zoals de zwakke. Je moet dus leren/weten wat de verleden tijd en het voltooid deelwoord is. Het voordeel is wel dat je ze schrijft, zoals je ze hoort (zo kort en eenvoudig mogelijk) en dat je door het woord langer te maken, weet of je een -d of -t aan het eind moet schrijven!

Persoonsvorm?

pvtt:

- stam

- stam+t

- hele ww

pvvt:

- stam+

de/te

-stam +

den/ten

't ex-kofschip

volt.dw

-langer maken

-d/t

't ex-

kofschip

onv. dw

- hele ww. + d

inf.

- hele

ww.

geb.

wijs

- stam

JA

NEE

bijvoeglijk naamw.

zo kort mogelijk

Ik vind het jammer dat je hebt besloten dat wij de gebakken taart zelf moeten opeten.

'besloten' is hier:

1. vd
2. od
3. bn

Ik vind het jammer dat je hebt besloten dat wij de gebakken taart zelf moeten opeten.

'gebakken' is hier:

1. vd
2. od
3. bn

Ik vind het jammer dat je hebt besloten dat wij de gebakken taart zelf moeten opeten.

'gebakken' is hier:

1. vd
2. od
3. bn

De trainer heeft mijn rondetijd ... (timen).

1. getimt
2. getimd
3. getimet
4. getimed

Zij heeft mijn laatste opmerkingen ... (deleten).

1. gedelet
2. gedelete
3. gedeletet
4. gedeleet

Het voltooid deelwoord 

Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden eindigt op een -d of een -t.'

Je herkent een voltooid deelwoord doordat er een hulpwerkwoord (worden, hebben, zijn) in de zin staat. Een voltooid deelwoord begint vaak met ge-, maar kan ook beginnen met o.a. be-, ver-, ont, -er. (Gespeeld, beantwoord, veranderd enz.)

Door langer te maken hoor je of je een d of t moet schrijven en anders kun je nog 't ex-kofschip gebruiken.

't ex-kofschip

Hoe zat het ook alweer? Alleen de medeklinkers tellen mee van dit ezelsbruggetje: 'T (e)X-K(o)FSCH(i)P

Om te bepalen of je een d of t moet schrijven (bij pvvt en vd) kijk je naar de laatste letter van het hele werkwoord min -en.

Dus: koken > min -en= kok. De K zit in het 't ex-kofschip, dus je schrijft gekookT.

leven> min -en= lev. De V zit niet in het 't ex-kofschip, dus je schrijft geleefD.

Ik vind deze ... (vergroten) foto het mooist.

1. vergrote
2. vergrootte

Wij reden gisteren voor het eerst op de ... (verbreden) wegen.

1. verbreedde
2. verbrede
3. verbreedden
4. verbreden

Hoe heb je de opgaven met het voltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord gemaakt?

1. Ik heb geen fouten gemaakt.
2. Het voltooid deelwoord gaat nog niet altijd goed.
3. Ik maak nog fouten met het bijvoeglijk naamwoord.
4. Ik maak met het vd en bn nog fouten.

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Het voltooid deelwoord kan een bijvoeglijk naamwoord zijn. 

Als het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt krijgt het dan soms een 

extra -e. Je schrijft het zo kort mogelijk!

De brief is beantwoord.> De beantwoorde brief.

De vorm van een voltooid deelwoord dat op -en eindigt (een sterk werkwoord) verandert niet als het een bijvoeglijk naamwoord wordt.

Het brood is gebakken.> Het gebakken brood.

od/bn

Huilend rende het gevallen meisje naar haar moeder.

'Huilend' is hier:

1. vd
2. od
3. bn
4. inf

De lachende leerling kwam niet meer bij.

'lachende' is hier:

1. vd
2. od
3. bn
4. inf

Een glimlach ... (faken) keek zij in de camera.

1. gefaket
2. fakend
3. gefaked
4. fakent

Het onvoltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord schrijf je altijd als hele werkwoord + d:

lachend, fietsend, spelend, highfivend, speechend.

Het onvoltooid deelwoord kan een bijvoeglijk naamwoord zijn. Het krijgt dan soms een extra -e.

Een huilend meisje. De huilende jongen.

Heb je nog vragen over het onvoltooid deelwoord of het bijvoeglijk naamwoord?

1. Nee
2. Nee, niet meer na de uitleg op de vorige slide.
3. Ja. Ik vraag het mijn docent.
4. Ja, maar ik zoek het zelf op.

inf/gw

Ik vind het jammer dat je hebt besloten dat wij de gebakken taart zelf moeten opeten.

'opeten' is hier:

1. vd
2. od
3. bn
4. inf

Houd nu toch eens op met lachen!

'houd' is hier een:

1. pvtt
2. gw

...(flossen) elke dag!

1. flos
2. floss
3. flost

...(snoozen) niet zo lang!

1. snooz
2. snoos
3. snooze
4. snoose

De infinitief

De infinitief is het hele werkwoord, maar dat moet je niet verwarren met de meervoudsvorm van de persoonsvorm tegenwoordige tijd. 

Hoe kom je daarachter? De werkwoorden die van tijd veranderen zijn persoonsvormen, de andere niet.

Wij willen morgen gaan wandelen.> Wij wilden morgen gaan wandelen. 

'Gaan' en 'wandelen' veranderen niet. Dit zijn dus infinitieven.

Jullie zullen straks blijven.>Jullie zouden straks blijven.

'blijven' verandert niet. Dit is dus een infinitief.

De gebiedende wijs

De gebiedende wijs spel je altijd als de ik-vorm. Er staat bij de gebiedende wijs geen onderwerp! 

Ga nu naar huis! (Degene die naar huis moet gaan staat er niet bij, zoals bij de pv: Jij gaat nu naar huis).

Heb je nog vragen over de gebiedende wijs of de infinitief?

1. Nee
2. Nee, niet meer na de uitleg op de vorige slides.
3. Ja. Ik vraag het mijn docent.
4. Ja, maar ik zoek het zelf op.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes.

Luid schreeuwend (vluchten) de geschrokken bewoner eergisteren uit het ingestorte pand.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes.

(aanvaarden) jij ook de nadelen van de geboden oplossing?

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes.

Zingend kwam het (opluchten) meisje de klas binnen.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes.

Wanneer (worden) je tweedehands omafiets gerepareerd?

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes.

Hopelijk (gebeuren) er niets vervelends bij de volgende wedstrijd.

Benoem de vorm van het grootgedrukte werkwoord.
Kies uit: pvtt - pvvt - inf - gw - vd - od - bn

Vijf mensen DRUKKEN op hun belletje.

Benoem de vorm van het grootgedrukte werkwoord.
Kies uit: pvtt - pvvt - inf - gw - vd - od - bn

Vrolijk FLUITEND fietst Katja naar huis.

extra oefenen?

Ga naar Cambiumned en maak daar de oefeningen over werkwoordspelling!