De Opstand

De Nederlandse Opstand
1 / 10
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 10 slides, met interactieve quiz en tekstslides.

Onderdelen in deze les

De Nederlandse Opstand

Slide 1 - Tekstslide

Doelen
Aan het einde van de les kan ik:
  • Twee oorzaken van de Nederlandse Opstand benoemen
  • Verklaren in welk jaar de Nederlandse Opstand begint
  • Het godsdienstbeleid van Willem van Oranje uitleggen
  • Verklaren waarom de Nederlanden een republiek worden
  • Het belang van 9 gebeurtenissen uitleggen

Slide 2 - Tekstslide

Kenmerkend aspect
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Slide 3 - Tekstslide

Karel V
  • Via erfopvolging komen de Nederlanden in handen van Karel V (zie HC1)
  • Gewesten zijn veel vrijheid gewend -> stadhouder vertegenwoordigt de landsheer 
  • Om besturen te vereenvoudigen schaft hij privileges van de gewesten af
  • Gevolg: particularisme 
  • Door humanisme zijn Nederlanders ontvankelijk voor calvinisme
  • 1550: bloedplakkaten: vervolging calvinisten

Slide 4 - Tekstslide

Escalatie
  •  1555: Filips II voert vervolgingen op
  • Landvoogdes Margaretha van Parma ontvangt in 1566 Smeekschrift der edelen
  • Weigering door Filips II leidt tot Beeldenstorm (1566)
  • IJzeren Hertog van Alva moet orde herstellen: Raad der Beroerten (1567)
  • Niet alleen Beeldenstormers maar óók belangrijke edelen worden terechtgesteld
  • Doel: mogelijke opstand kop in drukken

Slide 5 - Tekstslide

Oorlog
  • 1568: Slag bij Heiligerlee: Willem van Oranje valt Nederlanden binnen
  • Doel: Alva verdrijven, de opstand beëindigen, macht Filips II herstellen
  • Initieel succes, vervolgens verlies en desintegratie leger
  • Vele oorlogen kosten Spanjaarden veel geld: invoering Tiende Penning (1569)
  • 1572: Watergeuzen nemen Den Briel in
  • Propaganda Willem van Oranje presenteert dit als zijn succes -> keerpunt Opstand

Slide 6 - Tekstslide

Pacificatie
  • Godsdienstbeleid Oranje: samenwerking protestant en katholiek
  • Nationale strijd tegen Spanjaarden
  • 1574: Ontzet van Leiden
  • Spanje gaat bankroet door vele oorlogen
  • 1576: Spaanse Furie: soldaten trekken plunderend door zuidelijke Nederlanden
  • Gevolg: Pacificatie van Gent: samenwerking noord en zuid
  • Protestantse arrogantie leidt al snel tot spijt in zuiden...

Slide 7 - Tekstslide

Splitsing
  • 1579: Unie van Atrecht: zuidelijke gewesten zweren trouw aan Filips II
  • 1579: Unie van Utrecht: noordelijke gewesten beloven samen verder te gaan
  • Basis voor de Republiek
  • 1581: Plakkaat van Verlatinghe
  • Na lange zoektocht naar nieuwe heer besluiten Staten-Generaal zelf te besturen
  • 1588: uitroepen Republiek
  • 1588: verslaan Spaandse Armada
  • Einde Spaanse macht in Europa

Slide 8 - Tekstslide

Perspectief
  • Nederlandse Opstand één van de vele godsdienstconflicten 
  • Frankrijk: conflicten over erfopvolging troon krijgen godsdienstkarakter
  • 1572: Bartholomeusnacht
  • 1598: Edict van Nantes
  • Duitsland: godsdienstoorlogen van Karel V & Dertigjarige Oorlog (1618-1648)
  • Daarnaast: dreiging van het Ottomaanse Rijk: Lepanto (1571), beleg van Wenen (1529 en 1683)

Slide 9 - Tekstslide

Je concludeert dat er in de specerijenhandel in de zestiende eeuw sprake
is van continuïteit en van verandering.
Licht dit toe door:
 een voorbeeld van continuïteit en een voorbeeld van verandering in de specerijenhandel te noemen en
 een kenmerkend aspect van de zestiende eeuw te noemen dat past bij deze verandering.

Slide 10 - Open vraag