hst 2 paragraaf 4 "kook en smeltpunt"

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

H3.4 "kook en smeltpunt"

Faseovergangen

vandaag

stukje herhaling over faseovergangen 

filmpje

uitleg over kookpunt en smeltpunt

Bijvoorbeeld van vast naar vloeibaar...

Of van vloeibaar naar gas...

van vloeibaar naar vast

van gas naar vloeibaar

smeltpunt en kookpunt

smeltpunt van water is 0^oC

_{kookpunt van water is 100}^o_C

Onthoud

• Als een stof van fase verandert, noem je dat een fase-overgang.

• Er zijn zes fase-overgangen:

– smelten: een vaste stof wordt een vloeistof. IJs smelt als de temperatuur boven 0 °C komt.

– verdampen: een vloeistof wordt een gas. Een plas regenwater verdwijnt langzaam door verdamping.

– condenseren: een gas wordt een vloeistof. In een koude nacht condenseert waterdamp tot kleine druppels op bladeren en stengels.

– stollen (bevriezen): een vloeistof wordt een vaste stof. Water bevriest tot ijs als de temperatuur onder 0 °C komt.

– vervluchtigen: een vaste stof wordt een gas. Een laag sneeuw verdwijnt langzaam door vervluchtiging.

– rijpen: een gas wordt een vaste stof. Bij koud weer rijpt waterdamp tot kleine kristallen op bladeren en stengels.

Leerdoelen H3.4

1. Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.
2. Je kunt uitleggen wat het kookpunt en smeltpunt (vriespunt/stolpunt) van een stof zijn en waarom dit stofeigenschappen zijn.
3. Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen.

Smelten en koken

• Bij steeds meer opwarmen gaat een vaste stof smelten (bij de temperatuur die we het smelpunt noemen) 
• Bij nog meer opwarmen uiteindelijk koken  en verdampen (bij de temperatuur die het kookpunt heet). 
• Aan het smelt- en kookpunt kun je een stof herkennen!

• van vast naar vloeibaar = smelten

• van vloeibaar naar gas = verdampen

verdieping

Wat is eigenlijk koken? Bij het kookpunt begint een vloeistof over te gaan in gas. De belletjes gas willen ontsnappen. Dit is het borrelen dat we "koken" noemen. Denk aan een pan kokend water.

Deze heb ik even aangepast, want dan is het een inleiding voor de vraag die hierna komt. En ik moest "kookpunt" & "smeltpunt" nog introduceren.

Welke stof die je kent heeft een kookpunt van 373 K?

hint

De temperatuur staat in Kelvin.

Trek er 273 af en je hebt de temperatuur in graden Celcius.

1. alcohol
2. boter
3. water
4. bloem

Zilver is een vaste stof.
Wat zegt dat over het kookpunt?

1. niks
2. dat ligt lager dan kamertemperatuur
3. dat ligt hoger dan kamertemperatuur

Het kookpunt

Tijdens het koken van water is de temperatuur 100 °C. De waterdampbellen ontstaan door de hele vloeistof. Tijdens het koken blijft de temperatuur constant. Het kookpunt is een stofeigenschap.

De overeenkomst tussen verdampen en koken.

Bij allebei is er de

fase-overgang

van vloeibaar

naar gasvormig.

Verschillen

Verdampen gebeurt alleen aan het oppervlak en kan tussen het smelt-en kookpunt  plaasvinden. Water kan dus verdampen tussen 0 en 100 °C

Koken kan alleen bij het kookpunt. (tenzij de druk verandert of een stof wordt toegevoegd)

Onder het smeltpunt is de fase vast.

Tussen het smelt-en kookpunt vloeibaar.

Boven het kookpunt gasvormig.

Smeltpunt en vriespunt

Het smeltpunt van ijs

 (of het vriespunt van water)

bedraagt 0 °C. Tijdens het

smelten blijft de 

temperatuur constant.

Smeltdiagram van water

Wat is de fase van ?

1)alcohol van -115°C

2)butaan van 0°C

3)goud van 3000°C

4)kwik -39°C

5)propaan van -100°C

6)stikstof -150°C

7)water van 5°C

Het vries-of smeltpunt verlagen

Met zout of antivries kun je het vriespunt van 

water verlagen.

Zelfstandig werken

• Lees hoofdstuk 3.4 (blz. 114 en 121)
• Maak opgaven 1 t/m 6 blz. 116 t/m 121 deze moet in de les klaar zijn.
• Huiswerk: maak opgaven 7 t/m 17 op blz. 117 t/m 124.
  
• Klaar: kijk de gemaakt opgaven digitaal na en maak test jezelf van H3 Water.

Onthoud

• Koken van water kun je als volgt omschrijven:

– Als je water verhit, ontstaan kleine luchtbelletjes op de bodem. De lucht gaat uit het water.

– Daarna ontstaan grote waterdampbellen op de bodem. Deze verdwijnen voordat ze het oppervlak bereiken. De temperatuur is dan bijna 100 °C.

• Als je doorgaat met verwarmen, blijft het water koken tot het helemaal is verdampt. De temperatuur van het water blijft daarbij steeds 100 °C. Deze temperatuur noem je het kookpunt van water.

• Water bevriest en smelt bij 0 °C. Dit punt noem je het vriespunt van water of het smeltpunt van ijs. Bij andere stoffen spreek je over stolpunt in plaats van vriespunt.

• Als je keukenzout of antivries aan het water toevoegt, wordt het vriespunt lager. Het water bevriest dan pas bij een lagere temperatuur.

• Elke stof heeft een eigen kookpunt en smeltpunt. Het kookpunt en smeltpunt zijn belangrijke stofeigenschappen.

Zelfstandig werken

Maak test jezelf van H3