(2022) 2: Analyse en structuur

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Examentraining!

Analyseren en interpreteren

Verder met de examentraining

Structuur aangeven op de tekst

bied je nu een voordeel: je hoeft niet eerst de hele tekst te herlezen. Herlees je onderstreepte kernzinnen en bekijk de signaalwoorden. 

Antwoorden

Zin 1: constatering, zin 2: oorzaak, precisering of uitwerking, zin 3: voorwaarde, zin 4: [al gegeven], zin 5: Uitwerking of precisering, zin 6: conclusie

Indien 5 goed (4p), 4 goed (3p), 3 goed (2p), 2 goed (1p), indien 0 of 1 goed (0p)

8: A (afweging) 1p

Een tekst indelen 

• Een tekst bestaat uit deelonderwerpen
• Bijna elk examen bevat de opdracht om de tekst (na de inleiding) te verdelen in deelonderwerpen (tussenkopjes).
• Jij moet bepalen bij welke alinea's ze horen. 

Tips!

• Een deelonderwerp wordt vaak aangekondigd in de eerste zin(nen) en soms afgerond met een slotzin. Zoek dus naar dit soort scharnierzinnen (begin en einde alinea's)
• De delen staan altijd op chronologische volgorde
• Het eerste deelonderwerp start na de inleiding
• Kijk ook naar andere examenvragen: die gaan soms over dat onderwerp.
• Let op synoniemen voor de woorden in de vraag in de tekst.  

Maak vraag 1 en 2

Let op

De volgende slide bevat de uitwerking van de opdracht. Klik pas op de volgende slide als je een antwoord hebt geformuleerd. 

Antwoord

1: alinea 8 (1p)

2: alinea 13 (1p)

Iets uitleggen / iets met eigen woorden zeggen

een stukje tekst uitleggen / een genoemd begrip toelichten / een verklaring die de schrijver geeft in eenvoudige taal weergeven / een vraag formuleren

• Blijf dicht bij de formulering van de tekst
• Neem deze niet letterlijk over: voeg in ieder geval enkele eigen woorden toe. 
• Vaak moet je deze antwoorden in correcte zinnen formuleren en hebben deze vragen een woordengrens. 
• Tip: herhaal een deel van de vraag in je antwoord. 

Vraag 5 en 9

Let op

De volgende slide bevat de uitwerking van de opdracht. Klik pas op de volgende slide als je een antwoord hebt geformuleerd. 

Antwoord

5: de saamhorigheid / onderlinge verbondenheid (1p)

9: Dit heeft tot consequentie dat de mens zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen slagen of mislukken / dat kwetsbare groepen
het zwaarder krijgen.
(1p)

Hier zie je allerlei meningen aan bod komen (ieder zijn eigen argumenten), ook die van de schrijver zonder dat je het idee krijgt dat je juist zijn standpunt moet overnemen.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Deze tekstsoort is het beste te vergelijken met een handleiding.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Dit is een zakelijke, objectieve tekst.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Hierin zie je de stelling van de schrijver plus zijn argumenten. Het doel van de schrijver is dat je zijn mening moet overnemen.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Je moet wel (of juist geen) actie ondernemen.

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren
4. Adviseren

In lange examenteksten kan heel goed een combinatie van de tekstsoorten voorkomen, zoals een betoog gecombineerd met een uiteenzetting.

1. Waar
2. Niet waar

Het doel is om je van zijn mening te overtuigen. Je moet hetzelfde standpunt krijgen als de schrijver

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren
4. Amuseren

Je moet kennis opdoen, iets te weten komen.

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Adviseren
4. Amuseren

De schrijver vertelt in tekst P over het ontstaan en de historische ontwikkelingen bij de homeopathie.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

De auteur van tekst S is van mening dat de homeopathisch arts het uiteindelijk zal winnen van zijn reguliere collega, omdat zijn behandeling van de patiënt kil en onsympathiek is.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

De auteur maakt in tekst R de alternatieve geneeswijze als homeopathie aan de lopende band belachelijk door bijvoorbeeld de denkwijze van de arts en de enorme verdunningen op de hak te nemen.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Tekstdoel en tekstsoort vaststellen

• Vaak een meerkeuzevraag
• Wat wil de auteur met deze tekst bereiken bij de lezers?
• Tip: kijk eens naar de vraag die gaat over de hoofdgedachte. 
• Bekijk de titel
• Bekijk de inleiding en het slot. 

Maak vraag 11 en 12

Let op

De volgende slide bevat de uitwerking van de opdracht. Klik pas op de volgende slide als je een antwoord hebt geformuleerd. 

Antwoord

11. C 

(de oorzaak van een bepaald fenomeen is ... het gevolg dat we zien in de maatschappij is... ) 1p

 

12: B
 (aan de lezer uiteen te zetten hoe de eisen vanuit de arbeidsmarkt veranderd zijn en de lezer ervan te overtuigen dat deze veranderingen een negatieve invloed op de maatschappij hebben.) 1p

Teksten vergelijken 

• Gaat vaak over: overeenkomsten en verschillen
• Let op: als er gevraagd wordt naar verschillen, moet je over beide teksten iets inhoudelijks zeggen.
  (Zeg niet: 'de auteur van tekst X vindt dat niet', want dan zeg je niets inhoudelijks over tekst X)

Maak 15, 16

Let op

De volgende slide bevat de uitwerking van de opdracht. Klik pas op de volgende slide als je een antwoord hebt geformuleerd. 

Antwoorden

15: “Hoger opgeleiden … het nakijken.” 1p

Ook goed: “Maatschappelijke veranderingen … zou benadrukken.” 

16: bij alinea 15 1p

(einde les 2)

Bij De prijs van werk heb je nu de volgende opdrachten nog niet gemaakt

• 3, 10, 13, 14
  
• Ga hiermee aan de slag. 
• Je zou hier ca. 20 min. mee bezig moeten zijn. 

Let op

De volgende slide bevat de uitwerking van de opdracht. Klik pas op de volgende slide als je een antwoord hebt geformuleerd. 

NB. Het antwoord hoeft niet in hele zin geformuleerd te worden

Uitwerkingen

• 10. B (1p)
  
  
• 13. 1, 3, 4 (per juist gekozen element 1p)
  
  
• 14. 1, 4, 7 (per juist gekozen element 1p)

Kijk naar je gemaakte opdrachten

Waar heb je fouten gemaakt? Snap je waarom het goede antwoord juist is? Heb je nog vragen? 

Kom je er écht niet uit, mail dan je docent Nederlands.
(Tip: hoe concreter de vraag, des te concreter je antwoord kan zijn)

Samenvatting van de lessenreeks van deze week

De focus (theorie) lag op

- Analyse

- Structuur

Je hebt gewerkt aan

- CE 2016-I De prijs van werk

Je hebt kennis gemaakt met de volgende theorie-onderdelen: 

• Citeren
• Iets met eigen woorden uitleggen
• Taalgebruik in een tekst beoordelen
• Functies van een tekstgedeelte
• Een tekst indelen
• Tekstdoel en tekstsoort
• Uitspraken over een tekst beoordelen
• Teksten vergelijken 

Volgende keer

Argumenteren en samenvatten

CE-I tekst 1: Mannen? Nee vrouwen zijn bevoorrecht!