Schrijfvaardigheid: beschouwing en betoog

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Schrijfvaardigheid

De beschouwing en het betoog

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van de les (weer):

- waar je rekening mee moet houden bij het schrijven van een beschouwing;

- waar je rekening mee moet houden bij het schrijven van een betoog;

- wat het verschil is tussen een beschouwing en een betoog.

Wat weet je nog van de beschouwing?

Welk schrijfdoel hoort bij de beschouwing?

1. Informeren
2. Overtuigen/activeren
3. Opiniëren
4. Amuseren

Het tekstdoel

Bij het schrijven van een beschouwing wil de auteur opiniëren. Dit houdt in dat hij of zij een zo breed mogelijk beeld van het onderwerp wil schetsen.

Dat doet hij of zij door de voor- en nadelen; verschillende verklaringen; verschillende meningen van deskundigen of betrokkenen; verschillende antwoorden op een vraag; verschillende oplossingen voor een probleem enzovoorts tegenover elkaar te zetten.

Indeling tekst

Zoals bij (bijna) elke andere tekstsoort, is er ook bij de beschouwing en het betoog  sprake van een driedeling in inleiding, kern en slot.

Uit welke onderdelen bestaat de inleiding van een beschouwing?

Inleiding

Het opwarmertje gebruiken we om de lezer in de tekst te interesseren. Dit kan met de actualiteit, een voorbeeld, een anekdote of een citaat.

Hierna geven we kort wat achtergrondinformatie, zodat de lezer weet hoe het onderwerp van de tekst in elkaar zit.

We sluiten de inleiding af met een oordeel (Wat te denken van ...? ... of ...?) of verklaringsvraag (Hoe komt het dat ...?

Uit welke vier onderdelen bestaat het middenstuk van een beschouwing?

Middenstuk beschouwing

Het middenstuk van een beschouwing bestaat uit vier onderdelen:

In het geval van een oordeelvraag:
Drie verschillende visies van betrokkenen/deskundigen

De visie van de auteur

In het geval van een verklaringsvraag

Drie mogelijke verklaringen

De verklaring van de auteur

Uitwerking visies

Bij de uitwerking van de visies in het middenstuk van de beschouwing werken we aan de hand van de drie W-vragen:

Wie?: met wie hebben we te maken en waarom hechten we waarde aan de meningen van deze persoon (beroep/betrokken bij het onderwerp)

Wat?: wat is het antwoord van deze persoon op de oordeelvraag?

Waarom?: Welke argumenten geeft deze persoon bij zijn of haar mening?

Uit welke onderdelen bestaat het
slot van een beschouwing?

Het slot van de beschouwing

In het slot van de beschouwing geeft de schrijver een samenvatting of afweging, waarin hij aangeeft dat de meningen nogal verschillen en welke uitersten er zijn.

Een uitsmijter, waarbij idealiter wordt terugverwezen naar het opwarmertje in de inleiding.

Let op! Alles wat in het slot wordt besproken is al eerder beschreven!

Wat weten jullie nog van het betoog?

Wat is het schrijfdoel bij een betoog?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Opiniëren
4. Activeren

Uit welke drie onderdelen bestaat de inleiding van een betoog?

De inleiding van een betoog

De inleiding van een betoog komt grotendeels overeen met die van een beschouwing. Het enige verschil vinden we aan het eind. Het bestaat uit:

- Een opwarmertje: actualiteit, anekdote, voorbeeld, citaat

- Achtergrondinformatie: leg bondig uit wat het onderwerp inhoudt

- Stelling: jouw standpunt, de hoofdgedachte van de tekst

Uit welke vijf onderdelen bestaat het middenstuk van je betoog?

Het middenstuk van het betoog

In het middenstuk van het betoog geeft de auteur drie argumenten voor de stelling. Deze argumenten haalt hij uit de documentatiemap door te parafraseren

 Ook vinden we twee argumenten die een ander tegen de stelling in zou brengen; de auteur ontkracht deze direct in de uitwerking van het tegenargument.

Uit welke drie onderdelen bestaat
het slot van een betoog?

Het slot van je betoog

Het slot van je betoog bestaat uit de volgende onderdelen:

- herhaling van de stelling (eventueel in een andere formulering)

- samenvatting van de belangrijkste argumenten

- uitsmijter (idealiter met een verwijzing naar het opwarmertje in de inleiding)

Let op! Alles wat in het slot wordt besproken is al eerder beschreven!

Samenvattend

	Beschouwing	Betoog
Inleiding	Opwarmertje Achtergrondinformatie Oordeel-/ of verklaringsvraag	Opwarmertje Achtergrondinformatie Stelling
Kern	Drie visies/verklaringen van anderen Eigen visie/verklaring	Drie argumenten voor de stelling Twee argumenten tegen de stelling en de weerlegging hiervan
Slot	Samenvatting/afweging Uitsmijter	Stelling Samenvatting argumenten Uitsmijter

Algemene aandachtspunten

Zorg voor een pakkende titel en voor een driedeling in de tekst

Maak met signaalwoorden en structuurzinnen verbanden duidelijk

Haal de informatie uit je documentatiemap en zorg voor verwijzingen

Gebruik waar mogelijk je eigen woorden

Let op de spelling en formuleringsregels

Zorg voor goede uitwerkingen, zodat duidelijk wordt wat je bedoelt

Dienstmededeling

Voor de toets is het de bedoeling dat jullie een tekst (of het een betoog of een beschouwing wordt, weten jullie nog niet) schrijven over cosmetische chirurgie. Jullie kunnen donderdag  de bijbehorende documentatiemap op school ophalen. De les komt hierdoor te vervallen.