3V - trema, apostrof, accent en cedille

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Trema, apostrof, accent en cedille

Wat betekenen deze begrippen en wanneer gebruik je ze?

Sleep het voorbeeld naar het juiste leesteken. 

Kopiëren

's avonds

Logé

Curaçao

Trema

Apostrof

Accent

Cedille

Theorie

Trema: 

Je gebruikt een trema om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen worden uitgesproken: kopiëren, beëindigen, Azië, ideeën. Er is dus geen trema nodig in: gekopieerd, video en buiig. 

In sommige leenwoorden I(uit een andere taal): fröbelen (Duits), conciërge (Frans). In Duitse leenwoorden noem je het een umlaut. 

 

Verkeerde uitspraak woorden trema

Waar zet je nou die trema?

De trema zet je op de 2e klinker

1 Zee, 2 Zee-en --> Zeeën (hoe spreek je zeeen uit onder trema)

 1 Kopie, 2 Kopi-en --> Kopiën (hoe spreek je kopien uit zonder trema)

Welke klopt?
fi-nan-ci-e-le

1. financïele
2. financiële

EN hier?
poezie

1. pöezie
2. poëzie

Deze is misschien iets lastiger:
gecreeerd

1. gecreëerd
2. gecrëeerd
3. gecreeërd

Hoe zit dat dan met...

radio-interview

Mee-eten

opera-achtig?

Theorie 

Apostrof: 

Als weglatingsteken: 's avonds, Lars' scooter, 's-Hertogenbosch
Om uitspraakprobleem te voorkomen als je een -s schrijft achter woorden op -a, -i, -o, -u en -y. VB. Hanna's fiets, baby's, kiwi's. 

In afleidingen een meervouden van afkortingen: cc'en, dvd'tjes, pc's. 

In verkleinwoorden op -y voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje

Wat is het juiste antwoord?
Een ander woord voor Den Haag

1. s' Gravenhage
2. s'-Gravenhage
3. 's-Gravenhage
4. 's Gravenhage

Wat is het juiste antwoord?
Apostrof of niet?

1. Karins handtas
2. Karin's handtas
3. Karins' handtas
4. Karins's handtas

Wat is het juiste antwoord?
Apostrof?

1. Trix zusje
2. Trix' zusje

Wat is het juiste antwoord?
Apostrof of niet?

1. cdtje
2. cd'tje

Wat is het juiste antwoord?
apostrof

1. autootje
2. auto'tje

welke meervoudsvormen zijn correct gespeld?

1. cowboys en ski's
2. cowboy's en skies
3. taxies en babies
4. taxi's en baby's

apostrof wordt gebruikt bij het meervoud van zelfstandige naamwoorden op -a, -i, -o, -u of -y (met een medeklinker voor de y): radio’s, taxi’s, baby’s

bij het meervoud van letters en afkortingen; k’s, mp3’s

Ezelsbruggetje

Accenten

Er zijn drie accenten en ze komen bijna alleen voor op de letter -e. 

1. Accent aigu: oké, logé, decolleté. Het streepje op de -e staat zo dat het klink alsof er nog meer -e's achteraan komen. Gebruiken we ook om klemtoon aan te geven. 

2. Accent grave: barrière, crèche en fin de siècle. Het streepje deze kant op geeft juist aan dat de klank kort is. 

3. Accent circonflexe: crêpe, moment suprême. 

Uitzonderingen: een à twee theelepels (weer een korte klank, dus ook dezelfde richting als bij de -e) 

Waar is de accent aigu gebruikt?

1. décolleté
2. crèche
3. enquête

Waar is de accent circonflexe gebruikt?

1. décolleté
2. crèche
3. enquête

Waar is de accent grave gebruikt?

1. décolleté
2. crèche
3. enquête

Welk accent klopt?

1. premiére
2. première

Accent aigu of accent grave?
acne

1. accent aigu
2. accent grave
3. beide

En als laatste: 

Accent cedille: ç

Zorgt ervoor dat een C klinkt als 'see', zoals in Curaçao 

1. Heb je wel eens op ski... gestaan.

1. skis
2. ski's

2. De agenten hebben nieuwe kepie... gekregen.

1. kepies
2. kepie's

3. De dierentuin heeft een paar nieuwe zebra... gekregen.

1. zebras
2. zebra's

5. Waar liggen mijn pyjama... .

1. Pyjamas
2. Pyjama's

te doen

maak:

blz. 247 opdr. 1 t/m 3