Les 7: Examen-hacks

• LessonUp
• Mentorles
• +3
• Middelbare school
• Praktijkonderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerroute VL
• Leerroute VB

Introductie

De examenperiode is een spannende en vaak stressvolle tijd voor leerlingen. Ze worstelen met planningen, concentratie, examenstress en de balans tussen leren en ontspanning. De lessenserie ‘Eindexamen: Slim & Chill’ helpt leerlingen om zich op een gestructureerde en ontspannen manier voor te bereiden op hun examens. Deze lessen zijn luchtig, interactief en direct toepasbaar, zodat leerlingen zonder overweldigd te raken effectief kunnen leren. De focus ligt op praktische strategieën die ze meteen kunnen inzetten, zoals slim plannen, stress beheersen, gezonde gewoontes aanleren en efficiënter studeren. Elke les bevat: - Een korte introductie waarin een herkenbare situatie wordt geschetst. - Interactieve elementen zoals polls, quizvragen en praktijkopdrachten om leerlingen actief te betrekken. - Concrete tips en oefeningen die leerlingen helpen om direct actie te ondernemen. - Een afsluitende reflectie waarin leerlingen aangeven wat ze uit de les meenemen en toepassen. De lessen kunnen los worden gegeven of als een complete serie worden ingezet. Het doel is niet alleen om leerlingen te helpen slagen, maar ook om hen te leren hoe ze dit zonder onnodige stress en met een gezonde mindset kunnen doen.

Instructies

Korte introductie voor de docent:

Examenstrategieën kunnen het verschil maken tussen een goed en een matig resultaat. In deze les ontdekken leerlingen slimme technieken voor het beantwoorden van multiple-choice en open vragen, zodat ze minder stress ervaren tijdens het examen.

Les 7: Examen-hacks

[De huisstijl van deze serie moet vergelijkbaar zijn met Mentor. Dit i.v.m. de leeftijdsgroep. Foto's van leerlingen, geen getekende figuren]

Ken jij al deze examenstrategieën

Laat afbeeldingen zien van examenopgaven

Introductie

Vraag aan de leerlingen: Welke eet jij?

Wat is jouw grootste uitdaging bij examens?

Ik raak in paniek en blokkeer.

Ik heb altijd tijd tekort

Ik weet niet hoe ik open vragen goed beantwoord.

Ik twijfel bij multiple-choice vragen.

Anders

Poll

Bespreek hoe examenstrategieën kunnen helpen om deze problemen te voorkomen.

Welke voeding helpt Wat is de slimste manier om multiple-choice vragen te beantwoorden?

1. Meteen het eerste antwoord kiezen dat goed klinkt
2. Eerst alle opties lezen, verkeerde antwoorden wegstrepen
3. Altijd voor de langste optie gaan.
4. Willekeurig gokken als je het niet weet.

Quiz

Leg uit waarom elimineren en kritisch lezen helpen bij multiple-choice vragen. 

Benadruk dat elimineren helpt bij het verkleinen van de keuzemogelijkheden, waardoor de kans op een correct antwoord toeneemt. Kritisch lezen voorkomt dat leerlingen misleid worden door afleidende antwoorden en zorgt ervoor dat ze zich richten op de kern van de vraag. 

Geef voorbeelden van vragen waarbij elimineren en kritisch lezen effectief worden toegepast. Laat leerlingen oefenen door een vraag te analyseren en verkeerde antwoorden te elimineren voordat ze een keuze maken.

Extra hacks voor multiple-choice vragen

Gebruik uitsluitingsstrategie: streep foutieve antwoorden weg om de kans op het juiste antwoord te vergroten.

Pas het omdraaitrucje toe: formuleer zelf het antwoord voordat je de opties bekijkt.

Let op absolute termen: woorden zoals "altijd" en "nooit" zijn vaak verdacht.

Extra hacks

Gebruik uitsluitingsstrategie: 

Streep foutieve antwoorden weg om de kans op het juiste antwoord te vergroten. 

Laat een voorbeeldvraag zien en oefen samen het wegstrepen van onwaarschijnlijke antwoorden. Bespreek waarom bepaalde antwoorden minder waarschijnlijk zijn en hoe dit helpt bij het maken van de juiste keuze.

Pas het omdraaitrucje toe: Formuleer zelf het antwoord voordat je de opties bekijkt. 

Laat een vraag zien en vraag leerlingen eerst zonder de opties een antwoord op te schrijven. Bespreek daarna of hun antwoord overeenkomt met de juiste optie en hoe deze strategie hen helpt om sneller en nauwkeuriger te werken.

Let op absolute termen: Woorden zoals "altijd" en "nooit" zijn vaak verdacht.  

Geef voorbeelden van vragen waarbij absolute termen in de antwoorden voorkomen en bespreek waarom deze vaak onjuist zijn. Laat leerlingen in tweetallen oefenen met het herkennen van misleidende termen.

Hoe beantwoord je open vragen effectief?

1. Schrijf zo veel mogelijk op, ook als het niet relevant is.
2. Gebruik kernwoorden uit de vraag in je antwoord.
3. Begin gewoon en kijk wel waar je uitkomt.
4. Kopieer zinnen uit de vraag zonder ze te verwerken.

Quiz

Bespreek het belang van kernwoorden en een gestructureerde aanpak. Leg uit dat kernwoorden helpen om te focussen op wat echt belangrijk is in de vraag. 

Bespreek hoe leerlingen een logisch opgebouwde structuur kunnen hanteren (zoals inleiding, kern en conclusie) en hoe dit helpt om volledige antwoorden te formuleren.

Extra hacks voor open vragen

Gebruik de vraag als leidraad: Haal kernwoorden uit de vraag en verwerk deze in je antwoord.

Werk met een structuur: Begin met een kernantwoord en onderbouw dit met een uitleg of voorbeeld. 

Wees concreet: Vermijd vage antwoorden; gebruik feiten en voorbeelden.  

Check op volledigheid: Beantwoord de vraag volledig en controleer of je niets over het hoofd hebt gezien. 

Extra hacks

Gebruik de vraag als leidraad: 

Haal kernwoorden uit de vraag en verwerk deze in je antwoord. 

Laat een voorbeeldvraag zien en markeer samen met de leerlingen de belangrijkste kernwoorden. Oefen vervolgens met het formuleren van antwoorden waarin deze kernwoorden verwerkt zijn.

Werk met een structuur: 

Begin met een kernantwoord en onderbouw dit met een uitleg of voorbeeld.  

Laat een voorbeeldvraag zien en bespreek samen hoe een goed opgebouwd antwoord eruitziet. Laat leerlingen oefenen door een kort antwoord op te schrijven en dit in tweetallen te verbeteren.

Wees concreet: 

Vermijd vage antwoorden; gebruik feiten en voorbeelden. 

Geef een voorbeeld van een te algemeen antwoord en hoe dit verbeterd kan worden door specifieke details toe te voegen. Laat leerlingen een algemeen antwoord herschrijven naar een specifieker antwoord.

Check op volledigheid: 

Beantwoord de vraag volledig en controleer of je niets over het hoofd hebt gezien. 

Laat een onvolledig voorbeeldantwoord zien en bespreek wat ontbreekt. Oefen met het verbeteren van antwoorden door ze vollediger te maken en misinterpretaties te corrigeren.

Wat helpt als je tijd tekort komt?

1. lle vragen in volgorde maken, ook als je vastloopt.
2. Eén vraag tegelijk lezen en beantwoorden zonder vooruit te kijken.
3. Eerst de makkelijke vragen doen en moeilijke later aanpakken
4. Stoppen als je een moeilijke vraag tegenkomt en wachten op inspiratie.

Quiz

Bespreek het belang van kernwoorden en een gestructureerde aanpak. Leg uit dat kernwoorden helpen om te focussen op wat echt belangrijk is in de vraag. 

Bespreek hoe leerlingen een logisch opgebouwde structuur kunnen hanteren (zoals inleiding, kern en conclusie) en hoe dit helpt om volledige antwoorden te formuleren.

Extra hacks voor timemanagment

Begin met de makkelijke vragen: Zo voorkom je dat je blijft hangen op moeilijke vragen en bespaar je tijd. 

Gebruik de 10-secondenregel: Als je niet direct een idee hebt, sla de vraag tijdelijk over en kom later terug. 

Houd tijd over voor controle: Reserveer de laatste minuten om je antwoorden te checken.

Extra hacks

Begin met de makkelijke vragen: Zo voorkom je dat je blijft hangen op moeilijke vragen en bespaar je tijd. 

Laat een oefenexamen zien en bespreek hoe leerlingen kunnen inschatten welke vragen makkelijk en moeilijk zijn. Geef hen een korte opdracht waarin ze de vragen op basis van moeilijkheid ordenen.

Gebruik de 10-secondenregel: Als je niet direct een idee hebt, sla de vraag tijdelijk over en kom later terug. 

Bespreek waarom het beter is om door te gaan met andere vragen in plaats van te blijven hangen. Geef een voorbeeld van een vraag die moeilijk lijkt, maar makkelijker wordt nadat andere vragen zijn gemaakt.

Houd tijd over voor controle: Reserveer de laatste minuten om je antwoorden te checken. 

Bespreek hoe leerlingen hun tijd slim kunnen indelen, bijvoorbeeld door een timer te gebruiken. Laat leerlingen oefenen met het inschatten van hoeveel tijd ze per vraag nodig hebben.

Slimme trucs maken het verschil

Lees eerst alle vragen door voor je begint.

Streep verkeerde antwoorden weg bij multiple-choice.

Gebruik kernwoorden bij open vragen.

Begin met makkelijke vragen en houd tijd over voor controle.

Afsluiting

Laat leerlingen één examenhack kiezen die ze gaan toepassen in hun voorbereiding. Bespreek kort waarom ze voor deze hack kiezen en hoe ze deze concreet gaan toepassen in hun studieroutine. Moedig hen aan om de strategie uit te testen en na een week te reflecteren op het effect.

Logo en link naar het kanaal