3.3 Kruisingen

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

3.3 Kruisingen

Thema 3 Erfelijkheid en evolutie

Wat weten we al?

Wat betekent het als iemand homozygoot is voor steil haar?

1. De persoon heeft geen haar
2. De persoon heeft krullend haar
3. De twee allelen voor haarvorm zijn gelijk
4. De twee allelen voor haarvorm zijn verschillend

Wat is heterozygoot voor de haarvorm?

1. Een allelenpaar met twee verschillende allelen voor haarvorm.
2. Een allelenpaar met ongelijke allelen voor haarvorm.
3. Een allelenpaar zonder allelen voor haarvorm.
4. Een allelenpaar met gelijke allelen voor haarvorm.

Wat betekent een recessieve allel?

1. Een recessieve allel heeft geen invloed op het fenotype.
2. Een recessieve allel is nooit zichtbaar in het fenotype.
3. Een recessieve allel is altijd zichtbaar in het fenotype.
4. Een recessieve allel is alleen zichtbaar in het fenotype als er geen dominante allel aanwezig is.

Wat betekent een dominante allel?

1. Een dominante allel is nooit zichtbaar in het fenotype.
2. Een dominante allel heeft geen invloed op het fenotype.
3. Een dominante allel is alleen zichtbaar in het fenotype als er geen recessieve allel aanwezig is.
4. Een dominante allel is altijd zichtbaar in het fenotype.

Begrippen 3.2

• Dominant allel
  
• Heterozygoot
  
• Homozygoot
  
• Intermediair fenotype
  
• Recessief allel

Leerdoelen 3.3

• Je kunt een kruisingsschema opstellen.
• Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden.

Kruisingen

Op de afbeelding zie je een langharige cavia.

Fokkers hebben voor de lange haren gezorgd door steeds de cavia's met de langste haren met elkaar te laten paren.

De nakomelingen kregen ook weer lange

haren. Als je twee dieren met elkaar

nakomelingen laat krijgen, heet dat kruisen.

Wat is de naam voor het laten krijgen van nakomelingen tussen twee dieren?

1. Verbinden
2. Kruisen
3. Combineren
4. Koppelen

Generatie

• Bij een kruising geef je de ouders aan met de letter P.
• De eerste generatie nakomingen geef je aan met F¹.
• Een generatie zijn alle organismen in één laag van een reeks voortplantingen.
• F¹ plant zich ook weer voort. Hieruit ontstaat een tweede generatie nakomelingen: de F².

Hoe geef je de eerste generatie nakomingen aan?

1. Met F⁴
2. Met F²
3. Met F³
4. Met F¹

Hoe geef je de ouders aan bij een kruising?

1. Met de letter O
2. Met de letter A
3. Met de letter P
4. Met de letter K

Een kruisingsschema maken

• Een kruisingsschema is een tabel met alle mogelijke combinaties van allelen bij een kruising.
• Met een kruisingsschema kun je voorspellen wat de kans is dat een nakomeling een bepaald fenotype krijgt.

Stappen kruisschema

Een kruisschema bestaat uit 4 stappen:

1. (P): bedenk wat de fenotypen en genotypen van de ouders zijn.
2. (geslachtscellen): bedenk welke allelen in de geslachtscellen van beide ouders kunnen voorkomen.
3. (F¹): stel vast welk genotype en fenotype de nakomelingen kunnen hebben.
4. stel vast welk genotype en fenotype de dieren in de F² kunnen hebben.

Pak boek erbij

Samen voorbeeld kruisschema doorlopen op blz 182 en 183

Begrippen 3.3

• Generatie
• Kruisen
• Kruisingsschema

Ik kan nu

• Je kunt een kruisingsschema opstellen.
  
• Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden.en.

Aan het werk!

Maken opdrachten 3.3: 1 t/m 5 Klassikaal

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 3.3

Veel goed? -> Maken 7+ online extra  3.3