8.3 Rond je cellen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

8.3 Rond je cellen

Leerdoelen 8.3 Rond je cellen

- Je kunt beschrijven hoe stoffen vanuit het bloedplasma naar de cellen gaan.

- Je kunt beschrijven hoe weefselvloeistof gevormd word en hoe die weer teruggaat naar het bloed.

- Je kunt het verschil tussen bloedplasma, weefselvloeistof en lymfe uitleggen.

- Je kunt uitleggen wat de functie van het lymfevatenstelsel is.

- Je kunt beschrijven welke rol de lymfeklieren spelen bij het bestrijden van infectieziekten.

Welke stoffen hebben de cellen nodig?

Glucose: geeft energie (voor o.a. warmte, beweging, groei, herstel).
Zuurstof: om glucose te kunnen verbranden is zuurstof nodig.

Opname van stoffen

1. Rode bloedcellen laten zuurstof los in bloedplasma in de haarvaten. Glucose zit daar al opgelost. Zuurstof komt in het bloedplasma. 

2. Glucose en zuurstof gaan door de wand van het haarvat naar de weefselvloeistof. Weefselvloeistof stroomt tussen de cellen door. 

Weefselvloeistof

Weefselvloeistof is tussenstation tussen bloed en de cellen.

Vanuit de weefselvloeistof nemen de cellen glucose en zuurstof op.

Koolstofdioxide, water en andere afvalstoffen worden door de cellen weer afgegeven aan weefselvloeistof.

Weefselvloeistof moet terug naar het bloed

2 manieren:

1. via de haarvaten

2. via de lymfevaten: kleine vaten in de weefsels. 

Weefselvloeistof in lymfevat = lymfe

Zie vorige afbeelding.

Lymfeknopen/ klieren

Hier komen lymfevaten bij elkaar. 

Witte bloedcellen in de lymfeklieren ruimen ongewenste stoffen in de lymfe op.

Bij teveel ziekteverwekkers zwelt de lymfeklier op. 

Functie van het lymfevatenstelsel

2 taken:
1. Lymfevaten voeren lymfe terug naar het bloed.
2. Lymfeklieren controleren lymfe op ziekteverwekkers en schadelijke stoffen 

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen:  8.3

Maken: Par 8.3: opdr. 2 t/m 7, 9, 10, 14, 15 en 16

Klaar? bespreek met je buurman

https:

Leerdoelencheck: Waar zat het vocht dat uit een blaar komt?

1. in cellen
2. tussen cellen
3. in haarvaten
4. tussen haarvaten

Juist of onjuist
In weefselvloeistof komen rode bloedcellen voor.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist
In weefselvloeistof komen witte bloedcellen voor.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist
In weefselvloeistof komen hormonen voor.

1. juist
2. onjuist

Zie afbeelding. Welk type bloedvat is dit?
Dit bloedvat heeft een klep. (zie plaatje)

1. ader
2. slagader
3. haarvat

De longslagader en longader horen bij....

1. de grote bloedsomloop
2. de kleine bloedsomloop

Zijn de hartkleppen open of gesloten tijdens de hartpauze?

1. open
2. gesloten

Waar is de bloeddruk het hoogste?

1. aders
2. slagaders
3. haarvaten

Juist of onjuist
In weefselvloeistof komen vitaminen voor.

1. juist
2. onjuist