Gedichten en hun betekenis, les 57

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

BEELDSPRAAK

• VERGELIJKING
• METAFOOR
• PERSONIFICATIE

VERGELIJKING

WERKELIJKHEID (OBJECT)                BEELD

Raoul voelt zich als een vis in het water

Hij heeft een hart van goud

Je kamer lijkt wel een zwijnenstal

Ze is een schat van een meid.

Vergelijking

Bij een vergelijking hoort meestal het woordje ALS of LIJKT.

Lees: ZOALS --> IS NET

Zo ziek als een hond.

Je lijkt wel een verzopen hond.

Wat een vuile hond, ben jij!

Je kamer ziet eruit ALS

.....een zwijnenstal.

Metafoor

• Bij het metafoor vallen het object en het beeld samen.
• Je vervangt het object helemaal door het beeld

Bijvoorbeeld:

- DIE ZWIJNENSTAL moet je eerst opruimen.          

- DIE KLEUTER zit in 5 VWO.

Metaforen komen vaak voor in spreekwoorden

Metafoor

Het object/ de werkelijkheid wordt helemaal vervangen door het beeld. Het is er nog wel, maar wordt niet genoemd. Je moet het figuurlijk zien.

Het schip der woestijn (kameel)
Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)
Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)
Zij is een spin in het web  (zij heeft veel contacten)

Ruim die.....

(werkelijkheid??)

zwijnenstal eens op!

(beeld!!)

Personificatie

• Je geeft een voorwerp, plant, dier of abstract begrip (liefde, verdriet) menselijke eigenschappen

Bijvoorbeeld:

- De zon doet zijn best tevoorschijn te komen

- Die kozijnen schreeuwen om een verfbeurt.

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon, je kent menselijke eigenschappen toe aan een ' dood'  ding.  Bijvoorbeeld:

 

De zon streelde onze wangen

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat
Schreeuwende kleuren
Papier is geduldig

Zuchtend en kreunend kwam mijn auto tot stilstand

Opdracht

Iedereen krijgt een gedicht waarvan de betekenis van het gedicht niet meteen duidelijk is. 

Lees het gedicht en kijk of je de betekenis wel kunt ontdekken.

Wat heb je gedaan om de betekenis te ontdekken? 

Betekenis

ontdekken:

Herken je dit soort vragen? (bv van andere lessen)

1. Ja, het zijn allemaal retorische vragen.
2. Ja, het zijn allemaal WH-vragen.
3. Uhhhh, wat?

Lees het gedicht 'Stil in mij' op blz. 118 onderaan.

Wat wil de schrijver in dit gedicht vooral?

1. een gebeurtenis beschrijven
2. experimenteren met taal
3. een gedachte overbrengen
4. een gevoel overbrengen

Wat wil de schrijver van 'Stil In Mij'?

1. Een gebeurtenis beschrijven
2. Experimenteren met taal
3. Een gevoel overbrengen

Wat bedoelt de schrijver met 'stil in mij'? Heeft hij het denk je over echte stilte?
Hoe zou de schrijver het ook kunnen zeggen?

Meisjesbrief

Lees het gedicht op blz. 119 bovenaan. 

Wat betekent de zin 'een jongenshandschrift is ... als de puberteit'.

1. Jongens in de puberteit zijn onhandig en houterig, hun handschrift ook.
2. Jongen zijn in de puberteit minder dik dan meisjes.

Wat wist de ik-figuur meteen door naar het handschrift van de brief te kijken?

1. Dat het een liefdesbrief was.
2. Dat jongens niet mooi kunnen schrijven
3. Dat de brief door een meisje was geschreven, omdat het een rond handschrift was.

Opdracht voor poëziedossier:

Herschrijf het gedicht 'een jongen krijgt een meisjesbrief' in eigen woorden zodat de betekenis van het gedicht duidelijker wordt. 

Poëziedossier:

H. 56: opdracht 6, 7, 8, en 9.

H. 57: opdracht 5, 6, 7, 8, 9 en 12. 

50- woordengedicht (dit gedicht maken we in de volgende les maken). 

Gekozen gedicht; waar denk jij waar het gedicht over gaat? Zit er woordspeling of beeldspraak in het gedicht, zo ja welke, beschrijf de woordspeling of beeldspraak. 

Leerdoelen bereikt?
Ik weet waar ik naar moet zoeken als ik de betekenis van een gedicht zoek.

ja

nee

Leerdoelen bereikt?
Ik kan herkennen op welke manier een schrijver betekenis geeft aan een gedicht

ja

nee

Leerdoelen bereikt?
Ik kan de betekenis van een gedicht uitleggen

ja

nee