5.4 Geld genoeg?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

5 Hoe werkt de overheid?

5.4 Geld genoeg?

5.4 Geld genoeg?

• Ik kan 5 voorbeelden geven van inkomsten die de gemeente heeft.
• Ik kan uitleggen wat de miljoenennota is.
• Ik kan het verschil tussen indirecte en directe belastingen uitleggen aan de hand van een voorbeeld.

Welke inkomsten heeft de overheid?

5.4 Geld genoeg?

Soorten belastingen

• Directe belastingen:
   Deze belastingen betaal je rechtstreeks aan de Nederlandse Belastingdienst.
   voorbeelden: loonbelasting, inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting
• Indirecte belastingen:
   Deze belastingen betaal je aan een winkelier, die deze vervolgens doorstort aan de   Nederlandse Belastingdienst.
   voorbeelden: BTW  en accijnzen

Voorbeelden directe belastingen

Voorbeelden indirecte belastingen

5.4 Geld genoeg?

Andere inkomsten

• Premies sociale zekerheid
• Gasbaten (winning aardgas) en boetes

Directe belasting

Indirecte belasting

Andere inkomsten

miljoennota?

5.4 Geld genoeg?

Miljoenennota

Overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven (begroting)

• Meer inkomsten dan uitgaven -> begrotingsoverschot
• Meer uitgaven dan inkomsten -> begrotingstekort

1. Er is sprake van een begrotingstekort
2. Er is sprake van een begrotingsevenwicht
3. Er is sprake van een begrotingsoverschot

Nederland geeft het meeste geld uit aan...

1. Zorg
2. Sociale zekerheid
3. Onderwijs
4. Gemeentefonds

5.4 Geld genoeg?

Staatsschuld versus overheidsschuld

• Wanneer het Rijk geld leent (bij een begrotingstekort), neemt de staatsschuld toe.
• Overheidsschuld:
    staatsschuld
    schulden provincies en gemeentes
    schulden sociale verzekeringsinstellingen (UWV, SVB,...)

De miljoennota is een verzameling van de begrotingen van alle ministeries.

1. juist
2. onjuist

Wanneer wordt de miljoennota gepresenteerd?

1. Eerste dinsdag van september
2. Tweede dinsdag van september
3. Derde dinsdag van september
4. Vierde dinsdag van september

Wanneer begint het begrotingsjaar van de regering?

1. 1 januari
2. 1 augustus
3. 3e dinsdag in december
4. 1 maart

voorbeelden inkomsten gemeente

5.4 Geld genoeg?

Inkomsten gemeente

• Gemeentefonds (geld van het Rijk)
• Onroerende zaakbelasting (op basis van WOZ-waarde woning)
• Andere inkomsten