Karel ende Elegast

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

middeleeuwen

Les 1: Middeleeuwen

• Ongeveer van 500 (val van Romeinse Rijk) tot 1500 (renaissance, hernieuwde interesse in klassieke oudheid)
  
  
• Waarom heet het middeleeuwen?

Middeleeuwen

• Dark ages / tussenperiode / verval / verwoesting / onrust / de zwarte dood
  
  
• Veel verschillende volken: de Franken, de Germanen, de Romeinen, de Helvetiërs, de Kelten, de Saksen, de Goten, de Moren, de Friezen, de Noren...  

Middeleeuwen

Toch nog belangrijke uitvindingen:

Middeleeuwen

Toch nog belangrijke uitvindingen:

Maliënkolder,     bril,         mechanische klok ,     zandloper,    

kanon,          en de RIDDERROMAN

Duo-opdracht  Deadline 2 juli

Verplichte opdrachten: vraag 1 t/m 16 over het verhaal (in 4 lessen)

- Deze 16 vragen maken jij en je duo allemaal. Lees steeds de alinea’s, gegeven in versregels en maak de bijbehorende vragen. Lever aan het eind jullie werk in samen met de keuzeopdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Keuzeopdrachten: keuze uit 30 opdrachten (thuis, eigen tijd)
Kies 7 opdrachten die jij in een duo gaan beantwoorden. Lever aan het eind jullie werk in samen met de verplichte opdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Les 2: Karel de Grote 756-814

Karel de Grote 756-814

Karel:
- meer dan 60 veldslagen

- koning (der Franken) 
- keizer (van het Roomse rijk)
- groot

- epische concentratie

Karel ende Elegast

- Schrijver?

- Stamt waarschijnlijk uit de 13e eeuw

- Traditie van de Karelepiek

- Orale traditie

- Incunabel (1501), in 6 manuscripten

- Populair verhaal

Wanneer waren de middeleeuwen

1. Tussen 550 en 1050
2. Tussen 500 en 1500

In welke verhalen spelen vrouwen een ondergeschikte rol?

1. Arthurverhalen
2. Dierenverhalen
3. Karelverhalen
4. In alle verhalen

Waarvoor werden riddersromans aan het hof gelezen?

Middeleeuwse literatuur is bedoeld om .....

1. te lezen
2. te luisteren

Ridders moesten zich hoofs gedragen. Wat betekent 'hoofs' in de middeleeuwen?

Duo-opdracht  Deadline 2 juli

Verplichte opdrachten: vraag 1 t/m 16 over het verhaal (in 4 lessen)

- Deze 16 vragen maken jij en je duo allemaal. Lees steeds de alinea’s, gegeven in versregels en maak de bijbehorende vragen. Lever aan het eind jullie werk in samen met de keuzeopdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Keuzeopdrachten: keuze uit 30 opdrachten (thuis, eigen tijd)
Kies 7 opdrachten die jij in een duo gaan beantwoorden. Lever aan het eind jullie werk in samen met de verplichte opdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Duo-opdracht  Aan de slag

Verplichte opdrachten deze les:
- Lees vers 1 t/m 192
- maak vraag 1 t/m 5 

Keuzeopdrachten: (thuis, eigen tijd)

Les 3: 

Taal van Karel ende Elegast

Met welk voorbeeld kun je de tekst van Karel ende Elegast waarschijnlijk vergelijken?

1. fragment van 500 jaar geleden
2. fragment van 1000 jaar geleden
3. fragment van 1500 jaar geleden

Literatuur in de middeleeuwen

• Rijm
• Luisteren
  
• Middelnederlands
• Andere woorden
• Dubbele ontkenningen
• Klanken

Duo-opdracht  Deadline 2 juli

Verplichte opdrachten: vraag 1 t/m 16 over het verhaal (in 4 lessen)

- Deze 16 vragen maken jij en je duo allemaal. Lees steeds de alinea’s, gegeven in versregels en maak de bijbehorende vragen. Lever aan het eind jullie werk in samen met de keuzeopdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Keuzeopdrachten: keuze uit 30 opdrachten (thuis, eigen tijd)
Kies 7 opdrachten die jij in een duo gaan beantwoorden. Lever aan het eind jullie werk in samen met de verplichte opdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Duo-opdracht  Aan de slag

Verplichte opdrachten deze les:
- Lees vers 192 t/m 694
- maak vraag 6 t/m 8 

Keuzeopdrachten: (thuis, eigen tijd)

Les 4:

Het feodale stelsel (of leenstelsel) houdt in dat.....

1. De koning zijn land zelf bestuurt met behulp van ministers
2. De koning het bestuur van delen van het rijk aan de adel overliet, in ruil voor trouw en dienst

Vragen bij filmpje

1. Op het leven van welke Karel is dit verhaal gebaseerd?
2. Wat is het verschil met de verhalen over koning Arthur?
3. Waarom moet de engel de opdracht om te gaan stelen driemaal herhalen?
     Geef twee redenen.
4. Waarom is de dichter Jacob van Maerlant het niet eens met het verhaal
     over Karel ende Elegast?
5. In welke landen kom je het verhaal Karel ende Elegast allemaal tegen?

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Les 5: 

Duo-opdracht  Deadline 2 juli

Verplichte opdrachten: vraag 1 t/m 16 over het verhaal (in 4 lessen)

- Deze 16 vragen maken jij en je duo allemaal. Lees steeds de alinea’s, gegeven in versregels en maak de bijbehorende vragen. Lever aan het eind jullie werk in samen met de keuzeopdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Keuzeopdrachten: keuze uit 30 opdrachten (thuis, eigen tijd)
Kies 7 opdrachten die jij in een duo gaan beantwoorden. Lever aan het eind jullie werk in samen met de verplichte opdrachten, uiterlijk vrijdag 2 juli via It's.

Duo-opdracht  Aan de slag

Verplichte opdrachten deze les:
- Lees vers 695 t/m 1070
- maak vraag 9 t/m 12 

Keuzeopdrachten: (thuis, eigen tijd)

Les 6: Quiz

Hoe vaak werd er een hofdag gehouden?

1. één keer per jaar
2. twee keer per jaar
3. drie keer per jaar
4. vier keer per jaar

Hoe vaak verschijnt de engel aan Karel voordat hij uit stelen gaat?

1. 1
2. 3
3. 2
4. 4

Waarom moest de engel zijn boodschap aan Karel drie keer herhalen?

1. Karel was doof.
2. Karel sliep heel vast.
3. Drie was het getal van de duivel.
4. Drie was het getal van God.

Waarom stelde Karel aan Elegast voor om bij zichzelf in te breken?

1. Hij kon Elegast zo op de proef stellen
2. Dan zou niemand er iets van merken
3. Omdat Karel graag de juwelen van Elegast wilde
4. Daar was geen reden voor, het gebeurde toevallig

Wat betekent het Middelnederlandse woord 'lijf'?

1. lichaam
2. leven
3. lef
4. lief

Wat betekent het Middelnederlandse woord 'ors'?

1. oren
2. eerst
3. hond
4. paard

Welke kleur brengt Karel in verband met ongeluk?

1. Rood
2. Oranje
3. Zwart
4. Geel

Ridderliteratuur

1100: Voorhoofs, bloederig, oorlog, massagevechten, vrouwonterend, vechten voor God en voor het geloof, de koning vecht zelf (Karel de Grote, Karelromans)

1200: Hoofse, hoofse liefde, hoofse held tegen onhoofse schurk, vechten om respect te krijgen van deprinses, aan het hof van Koning Arthur (Arthurromans)

Doelen ridderliteratuur

1. Ontspanning: aan de middeleeuwse hoven genoot men van lange en spannende verhalen over moed, trouw en liefde.

2. Voorbeeldfunctie: de lotgevallen van de romanfiguren dienden tot voorbeeld van de edelen die naar zulke verhalen luisterden.

Karelromans

• Karel de Grote
• 1100
• Oorlog en massagevechten
• Vechten voor de heerser
• Weinig respect t.o.v. vrouwen
  

Arthurromans

• Koning Arthur
• 1200
• Hoofse ridderromans
• Hoofse held <-> onhoofse schurk
• Liefde
• Respect t.o.v. vrouwen
  

Aan de slag!

Maak de opdrachten op het stencil.