2.3: Verwering, Erosie & Sedimentatie

Erosie & Verwering
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Erosie & Verwering

Slide 1 - Tekstslide

Bekijk de doorsnede van de rivier. Welke omschrijving hoort waar?
Veel erosie
Beetje erosie
Sedimentatie grote stukken
Sedimentatie kleine stukken

Slide 2 - Sleepvraag

Erosie
Erosie
Erosie
Sedimentatie
Sedimentatie
Sedimentatie

Slide 3 - Sleepvraag

Erosie
Water snijdt een weg door het landschap; bodem wordt meegevoerd (transport)

IJs & Wind: Ook van invloed!

Bewegend water & lucht
neemt deeltjes mee!

Slide 4 - Tekstslide

Bodemerosie
Bodem spoelt weg door wind/water/ijs: Meestal regenwater!


Slide 5 - Tekstslide

In het Taurusgebergte, in het zuidwesten van Turkije, vindt veel ontbossing plaats. Dit leidt in het omliggende gebied regelmatig tot overstromingen.
Leg uit dat ontbossing in het Taurusgebergte kan leiden tot overstromingen in het omliggende gebied.
Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Slide 6 - Open vraag

Bodemerosie
Bodem spoelt weg door wind/water/ijs: Meestal regenwater!

Door ontbossing (of bijvoorbeeld overbeweiding)...
Is er minder vegetatie
en zijn er minder wortels die de bodem bij elkaar houden
Waardoor de bodem kwetsbaarder is voor erosie bij regenval

Slide 7 - Tekstslide

Verwering door temperatuurverschillen
  • Iets dat opwarmt, zet uit. Iets dat afkoelt krimpt (meestal)
  • Steen warmt overdag op, koelt in de nacht af 
  • Uitzetten, krimpen, uitzetten, krimpen --> Scheuren 
  • Denk aan een theeglas! 


Slide 8 - Tekstslide

Verwering door vorst
  • Water komt in kieren,  
  • Het gaat vriezen 
  • Bevroren water (ijs) zet uit 
  • IJs drukt de steen uit elkaar
  • Steen breekt 

Slide 9 - Tekstslide

Verwering door wortels
  • Wortels zetten uit, 
  • in de kieren van de steen (vergelijkbaar met vorstverwering) 
  • en duwen de steen uit elkaar
  • waardoor de steen uit elkaar valt 

Slide 10 - Tekstslide

Chemische verwering
Wat zijn chemische reacties?

  • Iets lost op
  • Denk aan suiker dat oplost in (heet) water, zoals thee
  • Of zout water in de zee
  • Er ontstaat een nieuwe “stof”; de oude steen vergaat! 


Slide 11 - Tekstslide

Chemische Verwering
Mechanische Verwering

Slide 12 - Sleepvraag

Erosie
Verwering

Slide 13 - Sleepvraag

Samenvatting:
Erosie: slijtage van een vast oppervlak wat wordt verplaatst of verdwijnt

Verwering: Gesteente wordt afgebroken, maar blijft op dezelfde plaats
   - Chemische verwering (oplossen, bijvoorbeeld in water)
   - Mechanische verwering (in stukken breken)
       - Vorst (water zet uit, breekt steen in stukken)
      - Krimp/uitzetten (door temperatuurverschillen)
      - Plantenwortels die het uit elkaar drukken

Slide 14 - Tekstslide

Sedimentatie

Slide 15 - Tekstslide

Sedimentatie
Hoe steiler de rivier
Hoe meer erosiekracht

Hoe minder steil de rivier
Hoe meer sedimentatie
--> Eerst de zware delen (grind), later de lichtere delen (eerst zand, dan klei). 
--> Rivier sorteert materiaal!

Slide 16 - Tekstslide

Sedimentatie in laagland: Delta
In laagland kan de rivier splitsen
Vaak in een "driehoek"
Griekse letter Delta 
= I>

Slide 17 - Tekstslide

Delta in Nederland
Voordelen delta:
- Vruchtbaar (door sediment)
- Handel (dicht bij zee)

Van oudsher dichtbevolkt gebied (Nijl, Indus, Mekong).

Slide 18 - Tekstslide

Morene
Puinhelling

Puinwaaier
Een verzameling losse stukken steen die in een gebergte in een vrije val naar beneden zijn gekomen en aan de voet van een helling liggen.
Sediment, neergelegd door een gletsjer.
Kegelvormige puinhelling die ontstaat op een plotselinge overgang in reliëf.

Slide 19 - Sleepvraag

Sedimentatie in hoogland
Morene: Sediment, neergelegd door een gletsjer.



Puinhelling: Een verzameling losse stukken steen die in een gebergte in een vrije val naar beneden zijn gekomen en aan de voet van een helling liggen.



Puinwaaier: Kegelvormige puinhelling die ontstaat op een plotselinge overgang in reliëf.

Slide 20 - Tekstslide

Gebruik eventueel het internet.
Devils Tower is ontstaan door het opstijgen van magma, maar vulkanische erupties zijn er waarschijnlijk nooit geweest. Bij Yellowstone (National Park) en in de Cascade Range is wel sprake van actief vulkanisme.
Geef aan op welke wijze het vulkanisme
− bij Yellowstone ontstaat;
− in de Cascade Range ontstaat.

Slide 21 - Open vraag

Gebruik bron 1.
Geef aan tot welke hoofdgroep het gesteente behoort
− waaruit Devils Tower bestaat;
− dat in de omgeving van Devils Tower aan het oppervlak ligt.

Slide 22 - Open vraag

Gebruik bron 1.
Het ontstaan van Devils Tower is in drie stappen te beschrijven.
De eerste stap is al in bron 1 gegeven.
Geef een beschrijving van de volgende twee stappen.

Slide 23 - Open vraag

Gebruik het internet.
In welke zee of oceaan wordt het verweringsmateriaal van Devils Tower uiteindelijk afgezet?

Slide 24 - Open vraag

Gebruik bron 1. Devils Tower en de nabij gelegen Black Hills liggen midden in de
Great Plains. De Great Plains worden gekenmerkt door steppevegetatie.
Bij Devils Tower en de Black Hills komt een andere vegetatie voor.
Leg uit dat de vegetatie bij Devils Tower en de Black Hills anders is dan
die in de omliggende Great Plains.
Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Slide 25 - Open vraag

Aan de slag
Check magister

Slide 26 - Tekstslide