Les 5.4 Versterkt broeikaseffect

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Les 5.4 Versterkt broeikaseffect

Planning

• Nakijken 2 t/m 8 (vanaf blz 93)
• 5.4 Versterkt broeikaseffect
• Maken opgaven

Nakijken 2 t/m 8 (vanaf blz 93)

2

• Opvangen in een reageerbuis. Gloeiende houtspaander in houden. De houtspaander zal feller gloeien.  

3

• Massaverhouding

4

• Let op: schrijf de som ook op!
• ? = 3 : 5 x 50 = 30 g magnesium

5

• a) stikstof + waterstof --> ammoniak
• Let op: schrijf de som op! ? = 17 : 14 x 73 = 88,6 g ammoniak

6

• Let op: schrijf de som op! ? = 4 : 6 x 30 = 20 g broom

7

• Let op: schrijf de som op! 
• ? = 7 : 49 x 80 = 11,4 g N₂
• ? = 2 : 49 x 80 = 3,3 g H₂
• ? = 40 : 49 x 80 = 75,3 g Br₂

8

• a) A
• b) A

Leerdoelen 5.4 Versterkt broeikaseffect 

• Je kunt drie broeikasgassen noemen.
• Je kunt uitleggen hoe het versterkte broeikaseffect ontstaat.
• Je kunt een aantal effecten van het broeikaseffect noemen.
• Je kunt maatregelen noemen om het versterkte broeikaseffect te verkleinen.

Oefenopgave massaverhouding

Bereken hoeveel je uitstoot als je 40 L (28 kg) benzine verbrandt. Gebruik de volgende gegevens.         2 C8H18 + 25 O2 →16 CO2 + 18 H2O

                                                            7        :     25       :      22       :      10

Natuurlijk broeikaseffect

Natuurlijk broeikaseffect

• Broeikasgassen: gassen die infrarode straling (warmte) kunnen absorberen. Koolstofdioxide is een broeikasgas
• Natuurlijk broeikaseffect: door aanwezigheid van broeikasgassen gaat de atmosfeer warmte vasthouden. (net als een broeikas)
• Natuurlijke broeikasgassen: water, koolstofdioxide en distikstofoxide zitten al miljoenen jaren in de atmosfeer. Ze komen NIET in de atmosfeer door activiteiten van mensen, maar zijn er al van nature in aanwezig.

Versterkt broeikaseffect

• Versterkt broeikaseffect: door het verbranden van fossiele brandstoffen komen er extra broeikasgassen in de atmosfeer. De atmosfeer zal meer warmte vasthouden (dan alleen het natuurlijk broeikaseffect). De temperatuur op aarde zal toenemen.
• Concentratie van koolstofdioxide (broeikasgas) is toegenomen van 0,028% naar 0,041%, klinkt weinig, maar is een stijging van 46%!

Versterkt broeikaseffect: fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen:

• Aardgas
• Aardolie
• Steenkool

Versterkt broeikaseffect: fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen:

• Meest gebruikte brandstoffen door de mens.
  
• Zijn miljoenen jaren geleden ontstaan uit dierlijke/plantaardige resten.
  
• Bv. Benzine, diesel, aardgas, lpg.
  
• Bevatten allemaal C- en H-atomen. Dus bij verbranding ontstaan koolstofdioxide (CO2) en water (H2O)

Gevolgen van versterkt broeikaseffect

• Veel droogte
• Proces kan zichzelf versterken: --------------->
• stijging van de zeespiegel
• Orkaan kan sterker worden boven warm water dan koud water. 
• Meer kans op overstromingen

Gevolgen van versterkt broeikaseffect

Overstromingen (in Bangladesh)

Maatregelen tegen versterkt broeikaseffect

Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, en de verdere opwarming van de aarde te voorkomen, moeten we duurzaam gaan leven. 

Belangrijkste bronnen van broeikasgassen zijn:

• verwarming
• elektriciteit
• landbouw (veelteelt)
• transport
• industrie

Maatregelen tegen versterkt broeikaseffect

Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, en de verdere opwarming van de aarde te voorkomen, moeten we duurzaam gaan leven. 

Belangrijkste bronnen van broeikasgassen zijn:

• verwarming
• elektriciteit
• landbouw (veelteelt)
• transport
• industrie

Maatregelen tegen versterkt broeikaseffect

Belangrijkste bronnen van broeikasgassen zijn (en oplossingen)

• verwarming --> verwarming lager zetten & trui aandoen /deken pakken. Huis isoleren, dubbelglas en muren installeren. 
• elektriciteit --> lichten zoveel mogelijk uit doen, apparaten korter gebruiken, energie zuinige apparaten. 
• landbouw (veelteelt) --> minder kaas een vlees eten. koe stoot meer uit dan kip (want leven minder lang). 
• transport -->met trein ipv vliegtuig, vaker fiets of ov pakken. 
• industrie --> minder kopen, meer hergebruiken. of juist energiezuiniger model aanschaffen. 

Maken: 1, 4, 5, 8 en 9 

(vanaf blz 107)

1

• Koolstofdioxide 

4

• Bijvoorbeeld:
• • Minder lang douchen of minder vaak in bad gaan.
• • De verwarming lager zetten.
• • In plaats van met de scooter met de fiets of te voet gaan.
• • Energiezuinige apparaten, bijvoorbeeld ledlampen, gebruiken.
• • Een dikke trui aantrekken.

5

• a) elektrische auto's produceren geen koolstofdioxide
• b) voor het opwekken van elektriciteit worden meestal fossiele brandstoffen verbrand. Hierbij komt koolstofdioxide vrij

8

• a) 7 700 000 000 000 kg
• b) C + O₂ --> CO₂
• c)

•       ? = 11 : 3 x 7,7 = 28,2 miljard ton
• d) 28,2 - 7,7 = 20,5 miljard ton O_{2 (wet van behoud van massa)}
• _{e )Wind-energie / zonne-energie}

9

• a) aardolie / steenkool
• b) H₂O
• c) 3 H₂ + N₂ --> 2 NH₃
• d) O₂