3.4 X-chromosomale kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Planning

Herhaling 

Uitleg X-chromosomale kruisingen 

(Volgende week oefenen) 

Zet in de juiste volgorde van
klein naar groot:

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

Wat is een gen?

1. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Alle zichtbare eigenschappen
3. Een deel van een chromosoom met informatie voor één eigenschap.
4. Een chromosoom in de celkern met erfelijke informatie.

Stel een "Rus" konijn wordt gekruist
met een "Donker geel" konijn.
Alle nakomelingen zijn "Midden geel".
Hoe noemen we het fenotype
van deze nakomelingen?

1. een dominant fenotype
2. een recessief fenotype
3. een intermediair fenotype
4. een heterozygoot fenotype

Ik kan een kruisingsschema van een monohybride kruising maken en daar daar conclusies uit trekken over P, F1 en F2 .

1. Dit lukt mij zelden.
2. Wel kruisingsschema's, geen conclusies.
3. Het lukt even vaak wel als niet.
4. Het lukt mij meestal.

Een halflangharige cavia heeft een intermediair fenotype. Halflangharige cavia's worden geboren door een kruising tussen een normaalharige cavia en ene langharige cavia. Twee halflangharige cavia's paren met elkaar.

Hoe groot is de kans dat een nakomeling van dit paar halflangharig is?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Manx-katten:

Bij Manx katten: mm: met staart, Mm: staartloos, MM: niet geboren
Een kat mét, en een kat zonder staart worden gekruist. Bereken het % katten dat zonder staart wordt geboren.

Wat is het genotype van cavia 11?

X-Chromosomale kruisingen

Kun je nummers lezen?

Testje: 

Kleurenblindheid

1  op de 12 mannen

1 op de 250 vrouwen

Zouden we het verschil tussen mannen en vrouwen bij sommige erfelijke eigenschappen kunnen verklaren??

Doelstellingen

• Je weet hoe geslacht bepaald wordt bij zoogdieren
• Je kunt het stappenplan voor kruisingsvraagstukken toepassen bij eigenschappen die op het X-chromosoom liggen
• Je kunt uit een stamboom afleiden of eigenschappen X-chromosomaal kunnen overerven.
  

Het gen voor een autosomale eigenschap kan liggen op:

1. Het X-chromosoom
2. Het Y-chromosoom
3. Chromosoom 1
4. Elk van chromosoom 1 t/m 22

Ik snap nu X-chromosomale kruisingen

1. Ja, ik snap het.
2. Gedeeltelijk, moet er zelf mee gaan oefenen.
3. Nee, ik wil graag nog wat opdrachten samen maken.

https:

Les 2: X-chromosomale kruisingen

X-chromosomale kruising samen doen 

Regels voor X-chromosomale overervingen in stambomen 

Zelf oefenen met werkblad

Hoe kan je in een stamboom zien of een eigenschap X-chromosomaal overerft?

Als een gen op het X-chromosoom ligt, dan geldt:

– Een vader met het dominante fenotype heeft altijd dochters met het dominante fenotype. 

– Een moeder met het recessieve fenotype heeft altijd zoons met het recessieve fenotype 

Aan het werk

Maak opdracht 1 t/m 4 van het werkblad 'Opgaves Xchromosomaal' 

Klaar? Maak ook opdracht 5 :)