Protestantisme en de Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

KA: De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Protestantisme en de Reformatie

Protestantisme & de Reformatie

Leerdoelen

1. Benoemen van de historische significantie van de persoon Maarten Luther in relatie tot de Reformatie

2. Verschillen tussen katholicisme en protestantisme benoemen

3. Verschillen tussen Lutheranisme en Calvinisme benoemen

Hoofdpersonen

Johannes Calvijn

Maarten Luther

Keizer Karel V

Paus Leo X

Johann Tetzel

Waar zou jij wel een aflaatbriefje voor kunnen gebruiken?

De 95 stellingen van Luther 

Kritiek op de katholieke kerk

Doel = reformatio (verbetering)

Reformatie: Tegen macht, prestige & rijkdom van de katholieke kerk

(Aflaathandel van Tetzel)

Slechts de Bijbel moest leidend zijn

Wittenberg - 1517

" sola fide"

Verwerpt verzoek herroeping LEO X

-> In de ban (1521)

Karel V daagt Luther voor de Rijksdag te Worms (1521) -> vogelvrij verklaard

Reacties paus en keizer...

Heilige Roomse Rijk

Kasteel Wartburg

Keurvorsten <3 Luther

1. Ze worden hoofd van de kerk
2. Kloosters sluiten en bezit overnemen
3. Onderdanen moesten vorst altijd gehoorzamen
   

Succes Lutheranisme

Oorzaken:

• Humanisme
• Misstanden kerk
• De pest
• Uitvinding boekdrukkunst
• Veel aansluiting arme bevolking
• Steun Duitse keurvorsten

 Johannes Calvijn

Protestants, maar...

Belangrijkste verschillen met Luther:

1. Predestinatieleer
   
2. Iedere gemeente bestuurt zichzelf door raad van gekozen ouderlingen (ipv vorst)
3. Calvinisten mogen wel tegen hun vorst in verzet komen
4. veel volgers in Nederland (ipv Duitsland)
   

Katholiek

Protestant

Geen beelden in kerk

Beelden in kerk

Verering heiligen/ relieken

Geen verering heiligen/relieken

Kerkdienst in Latijn

Kerkdienst in eigen taal

Bijbel in Latijn

Bijbel in eigen taal

Magische handelingen

Sobere handelingen

Kerk is rijk

Kerk is niet rijk

Hiërarchisch bestuur

Geen Hiërarchiesch bestuur

Vrede Augsburg (1555)

Karel V gooit handdoek in de ring...

• (tijdelijk) Einde aan strijd binnen het rijk
  

• Cuius regio, eius religio (wiens gebied, diens gebed)

Nederlanden -> Katholiek

Aan de slag in tweetallen!

Paus LEO X

De paus verweet Luther dat zijn kritiek op bepaalde regels /machtsaanspraken van de kerk/de Bijbel etc. schadelijk waren voor de positie van de kerk / paus

Keizer Karel V

Karel V streefde ook in godsdienstig opzicht naar eenheid/centralisatiezodat hij Luther voor de Rijksdag ontbood om hem zijn ideeën te laten herroepen (en zo de eenheid te herstellen)

• De afspraak bij de Vrede van Augsburg was dat de vorst in zijn eigen gebied de godsdienstpolitiek bepaalde

• De drukkers in Emden konden de bijbel wel drukken, omdat de vorst van dat gebied blijkbaar het protestantisme toestond

• De bijbel kon niet in de Nederlanden worden gedrukt, omdat (de rooms-katholieke) Filips II in de Nederlanden ketters streng vervolgde / het protestantisme had verboden

1. Benoemen van de historische significantie van Maarten Luther in relatie tot de reformatie

Goed

Matig

Onvoldoende

2. Verschillen tussen katholicisme en protestantisme benoemen

Goed

Matig

Onvoldoende

3. Verschillen tussen Lutheranisme en Calvinisme benoemen

Goed

Matig

Onvoldoende