Natuur > W3L4 > Camouflage en erfelijkheid

• Biologie
• Basisschool
• Groep 6-8

Camouflage & mimicry

Hoe overleven diren in de natuur?

Wat is camouflage?

Wat is mimicry?

Natuur Week 3: les 4

Doel

De kinderen zijn zich bewust van de rol die camouflage en mimicry spelen in de natuur. 

Ze ervaren het effect van camouflage en mimicry, bedenken manieren om deze vermommingen toe te passen en voeren die uit. 

Kerndoel 40

Groep 5/6:

V E R SC H E I D E N H E I D E N E E N H E I D

• planten en dieren zijn op basis van kenmerken in te delen in soorten
  
• planten zijn in te delen in de hoofdgroepen: wieren, mossen, paardenstaarten, varens en zaadplanten
  
• eigenschappen en kenmerken van organismen passen bij de omgeving waarin ze leven (schutkleur, vorm)
  

Kerndoel 40

Groep 5/6:

I N S T A N D H O U D I N G

• soortkenmerken worden doorgegeven aan nakomelingen
  
• sommige delen van het lichaam hebben een beschermende functie
  
• sommige diersoorten vertonen gedaanteverwisseling
  
• onderdelen van een plant kunnen uitgroeien tot nieuwe individuen
  
• vorm van verspreiding bij planten hangt samen met omgeving
  

Kerndoel 40

Groep 5/6:

R E L A T I E  M E T  D E  O M G E V I N G

• organismen hebben bepaalde relaties in voedselketens
  
• een biotoop kenmerkt zich door de aanwezigheid van bepaalde planten en dieren

Camouflage & mimicry

Hoe overleven dieren in de natuur?

Wat is camouflage?

Wat is mimicry?

Natuur Week 3: les 4

Wat ga je leren?

• Je leert de rol die camouflage en mimicry spelen in de natuur. 
  
• Je leert over effecten van camouflage en mimicry, 
  
• Je bedenkt manieren om deze vermommingen toe te passen
  

Aanpassen en overleven

• Dieren (en planten) passen zich aan.
  
• Hoe hun omgeving is maakt uit hoe ze leven en eruit zien.
  
• Net als jij: is het koud, dan trek je een jas aan.
  
• In de zomer ben je een stuk bloter en bruiner, en eet je ook anders! Zo is het in de natuur...
  
• Wiie niet sterk is, moet zich verschuilen. Camouflage kan erbij helpen!

Klik hier.

Zoek op wat de betekenis van camouflage is.

Wat is
de betekenis
van camouflage?

Camouflage

Camouflage is handig in het dierenrijk. 

Veel prooidieren vallen door hun kleur niet op in hun omgeving en worden daarom minder snel gevangen door roofdieren. 

Voor roofdieren is het handig om hun prooien onopvallend te besluipen. 

De prooi afwachten tot deze binnen klauwbereik is, gaat ook het beste als je niet opvalt. 

Camouflage wordt dus veel toegepast in de natuur. 

Waar denk je aan bij het woord camouflage?

Sleep mij naar het verborgen dier.

Sleep mij naar het verborgen dier.

Sleep mij naar het verborgen dier.

Sleep mij naar het verborgen dier.

Wat is een schutkleur?

Schutkleuren

Schutkleuren zijn kleuren waardoor dieren niet 

opvallen in hun leefomgeving. 

Ze zien er (bijna) hetzelfde uit als de achtergrond. 

Witte hazen en ijsberen in de sneeuw, zandkleurige konijnen en patrijzen op de grond tussen gras en struiken. 

De roerdomp tussen het riet, een broedende wilde eend op haar nest, een pad op de grond en geelbruine leeuwen op de savanne. 

Roerdomp.

Schutkleuren

Ook allerlei vlek- en streeppatronen camoufleren dieren: 

gestreepte tijgers en gevlekte panters vallen nauwelijks op in de schaduwen van gras en bladeren. Al deze vormen noemen we camouflage.

Mimicry

Er bestaat in de natuur nog een andere manier om niet op te vallen, terwijl je wél goed zichtbaar bent. Bijvoorbeeld insecten die eruit zien als bladeren, takken of vogelpoepjes. Je ziet ze wel, maar herkent ze niet als insect. Zulke vormen van verstoppen noemen we mimicry. 

Mimicry

 Een succesvol voorbeeld daarvan is om te lijken op een gevaarlijk dier. 

Zo zijn er kevers, spinnen en bijen die met zwarte en gele streepjes een wesp imiteren. 

Roofdieren lopen liever geen risico en houden afstand van zulke look-alikes. 

Mimicry

 Een andere veelgebruikte manier zijn nep-ogen. 

Vlinders bijvoorbeeld hebben grote ronde vlekken op hun vleugels. 

Als ze hun vleugels plotseling uitklappen, hopen ze dat een vogel schrikt en wegvliegt.

Sleep mij naar het verborgen dier.

Wat is handig
aan de camouflage
van de steenvis?

Superverstoppertje

Welke ervaringen hebben kinderen bij verstoppertje spelen?

Wanneer lukt verstoppen het beste? 

(volgende dia)

Beste
verstop
ervaringen!

Superverstoppertje

Natuurlijk als je een plekje hebt gevonden waar niemand je ziet. 

Maar is goed verstoppen altijd nodig? 

Zijn er andere manieren om onopvallend te zijn en niet gevonden te worden... natuurlijk. 

In de volgende vraag mag jij er over schrijven!

Zijn er andere manieren om onopvallend te zijn en niet gevonden te worden?
Laat het zien met een foto.

Camouflage

Mimicry

Wat doet het dier? Sleep naar het juiste vak.

Bedankt voor je inzet.

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op
  
• Verlaat het lokaal rustig
  

Erfelijke eigenschappen (herhaling)

• oogkleur
• oorlelletjes
• vorm van je darmen
• ben je misschien kleurenblind?
• ben je muzikaal
• jongen of meisje

Niet erfelijke eigenschappen

• een bril omdat je teveel op schermpjes hebt gekeken
• diarree vanwege een voedselvergiftiging
• Goed piano spelen
• ...

Camouflage/mimicry

(herhaling)

• niet op vallen
• schutkleur
• juist niet opvallen in de omgeving (verstoppen)
• je voordoen als iets anders, een takje of ander dier (bluffen)

Waardoor worden organismen niet gegeten

Hoe voorkomen organismen dat ze worden opgegeten?

Camouflage --> door niet op te vallen in hun omgeving

Mimicry --> lijken op een ander gevaarlijk dier

Maken van bittere stoffen (soms giftig!)

Stekels zoals de roos, brandnetels

Enzovoort.

Sap lieveheersbeestje

Stekels roos