(2) Grammatica: voegwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Ballondebat

5 vrijwilligers: kies een BN'er uit waar je best veel over weet.

Ronde 1

Elke bn-er moet in een speech van maximaal één minuut aangeven waarom hij beslist in de ballon moet blijven zitten. 

Richt je niet op je medestanders, maar op het publiek. Als je wilt overtuigen, bedenk je dan altijd op wie jij je moet richten. Stem je boodschap af op degene die je wil overtuigen.

Ronde 2

Elke bn-er moet dit keer een speech houden over waarom de andere twee beslist niet in de ballon mogen blijven zitten – waarom zij misbaar zijn! 

Richt je niet op je medestanders, maar op het publiek. Als je wilt overtuigen, bedenk je dan altijd op wie jij je moet richten. Stem je boodschap af op degene die je wil overtuigen.

10 minuten lezen

Vandaag 

1. Hoe zat het ook alweer met...
2. Lesdoel
3. Grammatica: voegwoord
4. Zelf aan de slag
5. Wat heb je geleerd?

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Wat is geen telwoord?

1. Eerste (bij de deur staan)
2. Meeste (staan)
3. Kleinste (zitten)
4. Laatste (zitten op tafel)

Wat voor soort telwoord staat in de zin:

Er zijn vier soorten telwoorden.

1. bepaald hoofdtelwoord (staan)
2. onbepaald hoofdtelwoord (zitten)
3. bepaald rangtelwoord (bij de deur staan)
4. onbepaald rangtelwoord (zitten op tafel)

Woordsoorten benoemen

De rijke familie gaf mij tijdens de kerstdagen vele dure, speciale cadeaus.

• gaf zww
• mij pers vnw
• vele onbep htw

Woordsoorten benoemen

Shane heeft mij geholpen met de zevende opdracht van het wiskundehuiswerk.

• Shane zn
• heeft hww
• mij pers vnw
• geholpen zww
• zevende bep rangtw
• wiskundehuiswerk zn

Telwoord 'veel' is een...

1. bepaald hoofdtelwoord (zitten op tafel)
2. onbepaald hoofdtelwoord (bij de deur staan)
3. bepaald rangtelwoord (staan)
4. onbepaald rangtelwoord(zitten)

Grammatica taalkundig ontleden

• Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord
• Koppel- of hulpwerkwoord
• Werkwoorden: zww, kww en hww
• Telwoorden
• Voegwoorden
• Werkwoorden  in samengestelde zinnen

Lesdoelen grammatica taalkundig ontleden

• Je kunt persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden herkennen
• Je kunt koppel- of hulpwerkwoorden herkennen
• Je kunt zelfstandige, koppel- en hulpwerkwoorden herkennen
• Je kent het verschil tussen hoofd- en rangtelwoorden en kunt deze herkennen
• Je weet wat neven- en onderschikkende voegwoorden zijn en kunt deze herkennen
• Je kunt zelfstandige werkwoorden, koppel- en hulpwerkwoorden herkennen  in samengestelde zinnen

Lesdoel vandaag

• Je weet wat neven- en onderschikkende voegwoorden zijn en kunt deze herkennen

Nevenschikkende voegwoorden

Voegen twee hoofdzinnen samen (samengestelde zin).

- En, maar, want, dus, of (de laatste kan ook onderschikkend zijn!)

Onderschikkende voegwoorden

Voegen een hoofd- en bijzin samen (samengestelde zin)

- ALLES BEHALVE en, maar, want. Bij of moet je kijken of het onderschikken of nevenschikkend is (zijn de zinnen even belangrijk of kan een deel vervangen woorden door één woord?).

- Alle DAT- woorden (ook ‘dat’ dus), zoals: dat, omdat, doordat, nadat

- Andere voorbeelden: daardoor, waardoor, wanneer (niet als vraag naar tijd), ingeval, hoewel, indien, terwijl, toen, als

Dagwerk grammatica 

Waar? 

Bladzijde 150-151

Welke opdrachten?

1, 2, 4 en 5 

Voegwoorden

Wat weet je hier nu over?