§11.1 Voeding

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§11.1 Voeding

samenstelling, hoeveelheid

In een koude omgeving
- is de stofwisseling van koudbloedige dieren ....?
- is de stofwisseling van warmbloedige dieren ....?

1. koudbloedig: laag warmbloedig: laag
2. koudbloedig: hoog warmbloedig: laag
3. koudbloedig: laag warmbloedig: hoog
4. koudbloedig: hoog warmbloedig: hoog

In een warme omgeving
- is de stofwisseling van koudbloedige dieren ....?
- is de stofwisseling van warmbloedige dieren ....?

1. koudbloedig: laag warmbloedig: laag
2. koudbloedig: hoog warmbloedig: laag
3. koudbloedig: laag warmbloedig: hoog
4. koudbloedig: hoog warmbloedig: hoog

Oppervlakte en inhoud

gezonde voeding

ADH aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (vitamine, mineralen)

- variatie in leeftijd, geslacht, erfelijke factoren en activiteit zorgen voor variatie in behoefte

voedingsstoffen

Koolhydraten

Vetten

Eiwitten

Water

mineralen (spore-elementen)

vitamines

(voedingsvezels)

BINAS

67 F tm H

82 A (vitaminen met ADH)

en B (additieven)

gebreksziekte

Ziekte die ontstaat door tekorten aan essentiële voedingsstoffen:

vitaminen, mineralen, essentiële aminozuren en essentiële vetzuren.

scheurbuik: Vit C

BINAS    82A

Koolhydraten BINAS 67F

monosachariden, disachariden, polysachariden

glucose, suikers, zetmeel

brandstof, (brandstof), opslag in de vorm van glycogeen

Vetten BINAS 67 G

- brandstof, bouwstof (celmembraan, hormonen)

- warmte-isolatie (onderhuids vet)

- verzadigde en onverzadigde vetzuren

- essentiële vetzuren

dubbele binding

Eiwitten BINAS 67H

- opgebouwd uit aminozuren

- een aantal essentiële aminozuren

- bouwstof

- geen opslag

Water

- intracellulaire en extracellulaire vloeistof

- bloed en lymfe (transportmiddel)

- warmte buffer

Mineralen (zouten)

bouwstoffen (Fe³⁺ in Hb, Ca²⁺ in botten)

 beschermende stof

voorbeeld: Na⁺ en K⁺ en Cl^-

^{Rol bij het functioneren van celmembranen}

^{Spoorelementen:} 

^{mineralen waar je maar heel weinig van nodig hebt.}

Vitaminen BINAS 82A

- BINAS: functie en voedingsmiddel

- allemaal essentiëel

- beschermende stoffen

Voedingsvezels

- onverteerbare plantaardige koolhydraat moleculen (cellulose)

- vezels nemen vocht op

- bevorderen de peristaltische beweging van de darmen

- in groenten, fruit en graan

E-nummers, additieven BINAS 82B

- conserveringsmiddelen, kleurstoffen, geurstoffen, verdikkingsmiddelen, emulgatoren

- slechte naam

- veel natuurlijke stoffen, veilig

- voorkomen veel ziekten en sterfte en positieve bijdrage aan de wereldvoedsel problematiek (houdbaarheid)

voedsel allergie

- koemelk allergie, gluten allergie, schelpdieren, noten

=>  allergische reactie

Het immuunsysteem reageert op bepaalde voedingsstoffen.

=> jeuk, benauwdheid, diarree, braken