les 5: kernzin en verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 1

Hallo allemaal

- Berg je telefoon op in de tas en ga op je plaats zitten

- Leg je spullen voor Nederlands op je tafel

- Ga alvast lezen in je leesboek

Lezen

Huiswerk nakijken en bespreken

Welke vragen heb je nog n.a.v. het lezen van het werkboekje blok 1 tm blok 4?

Wat is een alinea? En waar dienen deze voor?

Welke tekstdoelen kennen we?

Lesdoelen 

- Ik kan de kernzin van een alinea bepalen

- Ik kan de bedoeling van de andere zinnen van een alinea aangeven

- Ik kan aangeven naar welk(e) woord(en) verwijswoorden verwijzen. 

2.5: grammatica

korte terugblik

Een middenstuk bestaat uit verschillende alinea's die bij de deelonderwerpen horen. Een schrijver beschrijft het deelonderwerp in één of meer alinea's.

Kernzin

Een goed opgebouwde alinea heeft altijd een kernzin: de zin waarin de belangrijkste mededeling of belangrijkste informatie van de alinea staat. 

Deze zin staat meestal vooraan in een alinea. Het is dan de eerste of tweede zin. Soms staat de kernzin achteraan. De andere zinnen van de alinea zijn voorbeelden of een toelichting bij de kernzin.

Soms is de kernzin van een alinea moeilijk te vinden, omdat de kern niet in één zin staat. Je combineert dan de informatie uit een paar zinnen en formuleert je eigen kernzin

Even oefenen

Welke deelonderwerpen passen er bij de alinea's?

Wat is de kernzin in onderstaande alinea's?

Geven de andere zinnen een toelichting op of voorbeelden van de kernzin?

Verwijswoorden

Verwijswoorden:

- woorden die naar andere woorden verwijzen in de tekst. 

- verwijzen naar 1 woord, een groepje woorden of een hele zin.

Om een tekst helemaal te begrijpen moet je weten waarnaar een verwijswoord verwijst. 

Voorbeeld 

Daan heeft de hele week zijn huiswerk bijgehouden, omdat hij in het weekend gaat mountainbiken in de Belgische Ardennen.

In deze zin is hij het verwijswoord. Om erachter te komen waarnaar het woord verwijst, stel je de volgende vraag: Wie gaat in het weekend mountainbiken in de Belgische Ardennen? Antwoord: Daan. Hij verwijst naar Daan.

Nog een voorbeeld

Gisteren heeft Simone toch nieuwe voetbalschoenen gekocht, want die waren behoorlijk afgeprijsd.

In deze zin is die het verwijswoord. Die verwijst naar een groepje woorden nieuwe voetbalschoenen. Wat was behoorlijk afgeprijsd? Antwoord: nieuwe voetbalschoenen. 

Laatste voorbeeld

Ons team heeft de finale van het schoolvoetbaltoernooi gewonnen. Dat vind ik een felicitatie waard.

In de tweede zin is Dat het verwijswoord. Dat verwijst naar de hele zin ‘Ons team heeft de finale van het schoolvoetbaltoernooi gewonnen’. Vraag: wat vind ik een felicitatie waard? Antwoord: Dat ons team de finale van het schoolvoetbaltoernooi heeft gewonnen. 

O46

Maak in tweetallen deze opdracht. Over 3 minuten zet ik de antwoorden op het bord, je kijkt je werk na en bij vragen steek je je vinger op. 

Hierna ga je aan het werk met opdracht 44 & 46

Antwoorden 

Opdracht 46

1-3 a hem = Wie kun je kopiëren op verschillende manieren?

  een sleutel (regel 1)

 b ze = Wie passen niet exact?

  De sleutels van eenvoudige sloten (regel 4)

 c die = Wie zijn bijna identiek?

  exemplaren van veiligheidssleutels (regel 8-9)

 d die = Wat werkt nog nauwkeuriger?

  een laser (regel 18)

 e die = Wie is opgeslagen op een geheugenapparaat?

  een vooraf gedefinieerde kaart (regel 22)

 f Die = Wie bevat alle instructies over de plaats en de omvang van de groeven?

  de code (regel 23)

  klaar met nakijken?

aan het werk met opdracht 44 & 46

Aan het werk

blok 4, lezen, §4.13 en 4.14, opdracht 44 en 47

klaar? lezen in je leesboek

niet klaar? dan is dit je huiswerk

Afsluiting

Op welke plaatsen in een alinea kan een kernzin voorkomen?

Huiswerk

blok 4, lezen, §4.13 en 4.14, opdracht 44 en 47

Lees in je werkboekje van leesvaardigheid blok 5 en maak de opdrachten.