H4.1 Kenmerken van een chemische reactie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H4.1 

Kenmerken van een reactie

4.1 Leerdoel

1. Wat een chemische reactie is
2. Welke kenmerken een chemische reactie heeft
3. Welke factoren invloed hebben op de reactiesnelheid
   

4.1 begrippenlijst bij leerdoel

1. beginstoffen-reactieproductent
2. exotherme en endotherme reactie-energie-effect-wet van behoud van massa-wet van Lavoisierreactietemperatuur-reactietemperatuur
3. soort stof-verdelingsgraad-concentratie-temperatuur-katalysator

Chemische/Scheikundige reactie

Bij een chemische/scheikundige reactie:

 verdwijnen stoffen  (beginstoffen) en ontstaan er nieuwe stoffen (reactieproducten).

Bij een chemische reactie veranderen de stofeigenschappen.

Faseverandering

Stoffen lijken te veranderen
maar er is geen chemische reactie.

(geen verandering van stofeigenschap)

Chemische reacties

Stel je steekt je stoel in de fik. Het hout zal gaan branden en je houdt as over. Dit is een voorbeeld van een chemische reactie. 

Bij een chemische reactie veranderen de moleculen.

Bij een chemische reactie verdwijnen je beginstoffen (hout) en ontstaan er nieuwe reactieproducten (as en gassen)

Endotherm

Wanneer je steeds energie moet toevoegen om er voor te zorgen dat de reactie doorgaat, is de reactie endotherm.

/Wanneer de energietoevoer stopt, stopt de reactie ook.

(bijvoorbeeld: het koken van een ei)

Exotherm

Wanneer bij de reactie energie vrijkomt, is de reactie exotherm.

Ook wanneer je de reactie opgang moet brengen (bijvoorbeeld: een kaars aansteken) is de reactie exotherm. (Wanneer de energiebron stopt gaat reactie door)

(bijvoorbeeld: 

alle verbrandingen zijn exotherm)

Samengevat

Bij elke chemische reactie treedt een energie-effect op. 

Bij een exotherme reactie komt er energie vrij, 

Bij een endotherme reactie is er energie nodig.

4.1 (huis)werk

Maken opgaven blz. 111 en 112

opdracht 2 t/m 11

Practica chemische reactie

Wet van massabehoud

Welke massa is groter ? De massa voor of na de reactie ?

Wet van Lavoisier

-De massa van alle beginstoffen is gelijk aan de massa van alle reactieproducten 

Dit is de wet van Lavoisier genoemd

LET OP!

Het gaat om alle stoffen.
Dus gassen moet je ook meetellen.

Reactietemperatuur =

De minimale temperatuur die nodig is om een reactie te kunnen krijgen

Kenmerken van een reactie

• Beginstoffen veranderen in reactieproducten 
• Er is altijd een energie-effect (exo of endo-therm
• De totale massa van de beginstoffen is gelijk aan de totale
    massa van de reactieproducten
• Bepaalde reactietemperatuur nodig om reactie te laten
    verlopen

Reactiesnelheid

De ene reactie verloopt erg langzaam,
zoals het roesten van ijzer.
En een andere reactie verloopt heel snel, 

zoals een explosie, .

De snelheid waarmee een reactie verloopt
wordt reactiesnelheid genoemd.

Reactiesnelheid

De reactiesnelheid wordt beïnvloed door:

• De soort stof
• Verdelingsgraad
• Concentratie
• Temperatuur
• Katalysator

PO Invloed op reactiesnelheid

Schrijf een werkplan (stappenplan) waarin je beschrijft hoe gaat onderzoeken:

· wat de invloed van temperatuur op de reactiesnelheid is.

· wat de invloed van concentratie op de reactiesnelheid is

· wat de invloed van de verdelingsgraad op de reactiesnelheid is

Lees ook de TIPS!

Reactiesnelheid invloeden

Verdelingsgraad

Wanneer de deeltjes fijner worden, wordt
het oppervlakte groter. De verdelingsgraad neemt toe.

• deeltjes fijner —> grotere verdelingsgraad
  
• grotere verdelingsgraad --> hogere reactiesnelheid

Reactiesnelheid invloeden

Concentratie

Wanneer de concentratie groter is, zijn er meer deeltjes aanwezig waardoor de kans op een reacties groter is. 

• concentratie groter —> meer deeltjes aanwezig
• meer deeltjes aanwezig —> grotere reactiesnelheid

Concentratie (hoeveelheid deeltjes)

Reactiesnelheid invloeden

Temperatuur

Bij een hogere temperatuur bewegen de moleculen sneller

waardoor de kans op een reactie groter is.

• temperatuur hoger —> moleculen bewegen sneller
  
• moleculen bewegen sneller —> meer kans op reactie

       —> grotere reactiesnelheid

Reactiesnelheid invloeden

Katalysator

Soms verloopt een reactie niet wanneer twee stoffen bij elkaar

worden gevoegd. Wanneer een katalysator wordt toegevoegd verloopt de reactie wel (en sneller).

Een katalysator is een stof die de reactie versnelt, maar niet wordt verbruikt tijdens de reactie.

0

4.1 (huis)werk

Maken opgaven blz 111 t/m 113

alle opdrachten B en C

Een verbrandingsreactie is

1. Endotherm
2. Exotherm

Om kaarsvet te smelten moet je voortdurend verwarmen. Is het een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. Endotherm

Verdampen van alcohol.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Als je de temperatuur verlaagt,
wordt de reactietijd...?

1. groter
2. kleiner
3. blijft gelijk

Bij het gebruik van een katalysator komt bij een exotherme reactie meer reactiewarmte vrij, omdat de reactiesnelheid hoger wordt.

1. Waar
2. Niet waar