4. EXAMENTRAINING > Verandering

• Maatschappijleer
• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

EXAMENTRAINING 

4. Verhouding

De examenstof

E1: Veranderingsprocessen rationalisering, individualisering en institutionalisering 

E2: Veranderingsprocessen staatsvorming, democratisering en globalisering.

E3: Effecten van verandering binnen een specifieke context op andere maatschappelijke vraagstukken.

E4: standpunten van politieke stromingen over vraagstukken die samenhangen met modernisering.

#BRAINDUMP
Verandering

Kernconcepten:

• Rationalisering
• Individualisering
• Democratisering 
• Institutionalisering
• Staatsvorming
• Globalisering

Over het onderwerp verandering voel ik me:

Heel zeker

Zeker

Niet zeker/niet onzeker

onzeker

Heel onzeker

Ik geef mijn kennis over het onderwerp verandering een:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Leg in je eigen woorden kernconcept rationalisering uit:

Noteer hier het kernconcept rationalisering:

Verandering:

Enkele belangrijke vragen die hierover gesteld kunnen worden, zijn:

• Welke veranderingsprocessen doen zich voor in onze samenleving?
• Waardoor verandert een samenleving?
• Hoe gaan mensen om met veranderingen in een samenleving?
• Welke invloed hebben veranderingen op andere maatschappelijke vraagstukken?

Rationalisering:

Rationalisering zijn de vergaande en diepgaande veranderingen in de samenleving sinds de late middeleeuwen. In de premoderne tijd werd het denken en doen van mensen veel meer geleid door magie, ingesleten gewoontes, godsdienstige tradities en van generatie op generatie overgedragen praktische handelingswijsheden. Rationaliseringsprocessen waren kenmerkend voor modernisering.

Rationalisering komt onder andere tot uiting door de steeds grotere nadruk op kennis en wetenschap, ten koste van oude opvattingen en godsdienstige tradities.

Secularisering

Leg in je eigen woorden kernconcept individualisering uit:

Noteer hier het kernconcept individualisering:

Individualisering:

Is het het proces waardoor mensen meer als individu in plaats van als (lid van een) groep in de samenleving komen te staan. In de 20e eeuw hebben technologische en maatschappelijke ontwikkelingen gezorgd voor een toename van de welvaart. Vanaf de jaren '60 was er daarnaast sprake van ontzuiling, secularisering en een heropleving van de vrouwelijke emancipatiebeweging. 

Al deze ontwikkelingen zorgden ervoor dat mensen minder afhankelijk werden van hun gezin, sociale klasse, kerk, arbeid en huwelijk.

Individualisering:

Individualisering wordt zowel als een positief en als een negatief proces gezien. - Als positief proces wordt het geassocieerd met een emancipatieproces dat gekenmerkt wordt door een toename van individuele vrijheid, de vrijheid om een eigen weg te gaan en de wil om veelal onbeperkt van het leven te genieten. Veel mensen zijn tegenwoordig meer dan vroeger losgekomen van hun herkomst milieu en geboorteplaats door de toegenomen sociale en geografische mobiliteit. 

Als negatief proces wordt individualisering geassocieerd met vermindering van maatschappelijke integratie, met een toenemend egoïsme, met een totaal losgeslagen verzelfstandiging van mensen in de zin van het losraken van de bindingen met andere mensen en groepen en een toename van eenzaamheid.

Noteer hier het kernconcept institutionalisering:

Leg in je eigen woorden kernconcept institutionalisering uit:

Institutionalisering:

is het het proces waarbij bepaalde gedragsvormen algemeen gangbaar warden. Gedragspatronen warden ingeslepen, waardoor mensen zich op een bepaalde manier zullen gedragen. Zo bepalen waarden en normen en onder andere het gedrag van mensen. Je kunt institutionalisering zien als het proces waarin meer waarden en normen als geldig worden erkend en daadwerkelijk worden gevolgd. Simpel gezegd: een toename van regels. 

Institutionalisering:

Dit proces van institutionalisering geeft:

• mensen zekerheid in het dagelijks leven.
• Het geeft sociaal gedrag enige stabiliteit en zorgt ervoor dat we begrijpelijk worden voor anderen.
• Het maakt menselijk gedrag wat voorspelbaarder. Je weet in verschillende situaties hoe je je hoort te gedragen en hoe anderen zich zullen gedragen.
  
  

Dat geeft dus, ondanks meer regels, ook meer vrijheid om je in verschillende groepen en situaties te bevinden. Door institutionalisering krijgen de waarden van mensen een plaats in hun alledaagse handelen en kunnen zij voor zichzelf duidelijk maken waarom zij de dingen doen zeals zij die willen doen.

Leg in je eigen woorden kernconcept staatsvorming uit:

Noteer hier het kernconcept staatsvorming:

Tijd van steden en staten > geschiedenis 

E2: Veranderingsprocessen staatsvorming, democratisering en globalisering

Staatsvorming:

is het het ontstaan van een groot gebied met een bestuur. Je kunt het ook zien als de institutionalisering van politieke macht tot een staat. Bij een staat is sprake van een soevereine macht die:

1. Regeert over een groep mensen;

2. Een bepaald grondgebied bezit;

3. Het geweldsmonopolie en belastingmonopolie bezit.

Staatsvorming:

Ontstaat door een combinatie van economische, culturele en politieke ontwikkelingen. De eerste stappen naar het creëren van bestuurlijke eenheid werden gezet in de late middeleeuwen. Politieke eenheden ontstonden die worden gezien als premoderne staten. De Statenvergaderingen van de vorsten, adel en burgerij worden gezien als de eerste aanzet tot het ontstaan van moderne politieke instituties en als een vorm van representatie.

Democratisering:

Is het het vergroten van inspraak in het bestuur van de overheid. Op deze manier wordt het bestuur van een land democratischer gemaakt. Het volk krijgt met de inspraak meer invloed op de (politieke) besluitvorming. Door democratisering veranderen de machtsverhoudingen door een grotere inspraak van degenen met minder macht. Zo vermindert de afstand tussen rangen en standen (hiërarchie) in de samenleving.

Twee ontwikkelingen:

• De uitbouw van de rechtsstaat: hierdoor kreeg niet alleen de elite, maar ook andere groepen in de samenleving bepaalde rechten. 
• Het ontstaan van volksvertegenwoordiging: denk hierbij aan de parlementaire democratie.

Noteer hier het kernconcept globalisering:

Leg in je eigen woorden kernconcept globalisering uit:

Globalisering:

Globalisering betekent dat alle mensen van de wereld met hun verschillende leefwerelden, culturen en economieën dichter bij elkaar komen.

Na 1980 raakte dit proces in een stroomversnelling. De belangrijke motor achter dit proces zijn de multinationale ondernemingen. 

Voor- en tegens

De voorstanders (hyperglobalisten genoemd) wijzen op de groeimogelijkheden om verdere economische ontwikkelingen te realiseren en om met toepassing van technologie en andere maatregelen de ecologische problemen aan te pakken.

De andersglobalisten zijn de tegenstanders van de globalisering. Zij verzetten zich tegen sociaaleconomische en politieke ongelijkheid. Ze stellen dat globalisering leidt tot overproductie, overconsumptie, belasting van het milieu en uitputting van grondstoffen. 

Voor- en tegenstanders kunnen lastig tot elkaar komen. Ze denken fundamenteel anders over de oorzaak en oplossingen. 

Ik vond deze training:

😒🙁😐🙂😃