Paragraaf 5.3 Machtige heren en halfvrije boeren.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Machtige heren en halfvrije boeren

Paragraaf 5.3

Deze les

Leer je:

Hoe het economische systeem er in de tijd van de monniken en ridders uit zag.

Je kan dit uitleggen met behulp van de begrippen

Horigen -  Domein - Herendiensten – Autarkisch -  Hoeven

Hoe heet de soort maatschappij die er in de middeleeuwen ontstond na de komst van een nieuwe groep: de geestelijken?

Welke drie standen waren er?

1. Geestelijken, adel, soldaten
2. Soldaten, adel, boeren
3. Geestelijken, adel, boeren

In de tijd 

van monniken en ridders had Europa een

  landbouw

samenleving

De organisatie van de economie

• Na vertrek van Romeinse soldaten zochten boeren bescherming
  

• Ze zochten bescherming bij een rijke boer
  
• In ruil voor bescherming gaven de boeren hun grond af
  
• Machtige boer werd heer van een domein
  

Het domein

• Landgoed van de heer 
• Bestond uit twee delen: land van de heer en hoeven voor de horigen.
• De opbrengst van de heer blijft van de heer 

   > opbrengst boeren gaat gedeeltelijk naar de heer.  

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Economisch systeem = Hofstelsel

Het hofstelsel, waar de horigen in ruil voor bescherming: 

• werkten op stukjes land die ook eigendom van de heer waren
  
• een deel van hun opbrengst moesten afstaan aan de heer (de pacht)
  
• Het domein niet mochten verlaten zonder toestemming van de heer
  
• herendiensten verrichtten (allerlei klussen op het land of de hoeve van de heer).
  

• --> Elk domein streefde naar autarkie 

Schema over het hofstelsel

De boeren

Boeren zochten bescherming bij hun landheer. In ruil leverden zij hun grond in bij de heer.

De boeren waren horigen geworden. Een deel van de oogst was voor de heer.

De horigen moesten allerlei onbetaalde klusjes voor de heer doen. Die klusjes werden herendiensten genoemd.

Plichten horigen

-Pacht betalen in natura 

(= deel van de oogst) 

-Herendiensten verlenen

-Deel van het land van de heer bewerken

-Op het land van de heer               blijven

Plichten heer

-Bescherming bieden aan de   horigen

- Oorlog voeren

- Gebied/domein besturen

Het hofstelsel:

Leenstelsel is hetzelfde als hofstelsel.

1. waar
2. niet waar

Wie was de baas van een domein?

1. Een horige
2. Een vrije boer
3. Een heer
4. De Romeinse keizer

Wat is allemaal van de Heer?

1. Alle grond in het domein
2. Alle huizen in het domein
3. Alle spullen in het domein
4. A, B en C zijn allemaal goed.

Hoe noem je de boeren die op een domein werken?

1. Horigen
2. Doven
3. Gewoon, boeren

Wat is een ander woord voor horige?

1. Baas
2. Hofstelsel
3. Akker
4. Boer

Alles wat de domein nodig had werd daar ook gemaakt. Hoe heet dit?

1. Autarkie
2. Zelfstandig
3. Herendiensten
4. Een domein

Wat hoort niet bij het hofstelsel ?

1. Heer
2. Horige
3. Domein
4. Geestelijke

Het systeem van heren en horigen die samenleven op een domein heet ...

1. Herendiensten
2. Vazalliteit
3. het Hofstelsel
4. het Drieslagstelsel

Onbetaald werk dat moet worden gedaan voor een heer

1. Domein
2. Horige
3. Privilege
4. Herendienst

1. Horigen zijn halfvrije boeren.
2. Horigen mochten het domein verlaten.

1. 1= goed en 2 =fout
2. 1=fout en 2 = goed
3. 1 en 2 zijn goed
4. 1 en 2 zijn fout