3hv H3 Formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Fouten met verwijswoorden

Lesdoel

Ik kan fouten met verwijswoorden herkennen en verbeteren.

Herhaling verwijswoorden

De jongen koopt een fiets. De jongen fietst op zijn fiets naar huis. De jongen laat zijn fiets zien aan zijn moeder. De jongen is blij met zijn fiets.

De jongen koopt een fiets. Hij fietst erop naar huis. Hij laat hem zien aan zijn moeder. De jongen is er blij mee.

Verwijswoorden

Met een verwijswoord wijs je terug naar een of meer woorden die eerder genoemd zijn, het antecedent. Vaak is dit antecedent de kern van een zinsdeel.

Als je verwijst, houd je rekening met het geslacht en het getal van de kern.

Verwijswoorden

Onzijdige woorden

Het-woorden zijn onzijdig.

Namen van landen, provincies, steden 

en clubs en verkleinwoorden zijn ook onzijdig.

Vrouwelijke woorden

De-woorden zijn mannelijk of vrouwelijk. Vrouwelijk zijn:
- vrouwelijke dieren of personen

- de-woorden op de 

volgende uitgangen:

Mannelijke woorden

Alle de-woorden die niet vrouwelijk zijn, zijn mannelijk.

Als je van een woord niet kunt vaststellen of het mannelijk of vrouwelijk is, mag je het beschouwen als mannelijk.

1. Het meisje dat daar loopt.
2. Het meisje die daar loopt.

Let op!

Het verwijswoord hen gebruik je als lijdend voorwerp (lv) en na een voorzetsel (vz). 

Het verwijswoord hun gebruik je als meewerkend voorwerp (mv).

Verwijswoorden - hen/hun

Anita’s ouders wonen vlakbij en ze bezoekt hen vaak. Ze neemt dan iets lekkers voor hen mee en bezorgt hun een 

gezellige middag.

Verwijswoorden - hen/hun

Let op!

Met het verwijswoord wat verwijs je naar dat en datgene, naar een onbepaald voornaamwoord (alles, iets, niets en het enige), naar een overtreffende trap (het beste) en naar een hele zin:
Er stond een lange file voor de brug, wat behoorlijk tegenviel.

Verwijswoorden - wat

Let op!

- Naar dieren en dingen verwijs je met daar/waar+voorzetsel (daarvan, waarover) 

- Naar mensen verwijs je met voorzetsel+wie (van wie, over wie):

De SRV-man bij wie ik wekelijks boodschappen doe, beschikt over een luxe wagen, waarmee hij door het dorp rijdt

Verwijswoorden - dieren/mensen

Vorige week verscheen in de krant een artikel die veel stof deed opwaaien.

Vorige week verscheen in de krant een artikel dat veel stof deed opwaaien.

Fouten met verwijswoorden

Naar de-woorden verwijs je met die, naar het-woorden met dat. Artikel is een het-woord, dus die moet dat zijn.

De koninklijke familie dankt zijn status aan Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands.

De koninklijke familie dankt haar status aan Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands.

Fouten met verwijswoorden

Het woord familie is vrouwelijk, dus zijn moet haar zijn.

Veel Amerikanen weten niet dat New York vroeger Nieuw Amsterdam heette, maar daar kun je hen niet de schuld van geven als ze er op school niets over geleerd hebben.

Veel Amerikanen weten niet dat New York vroeger Nieuw Amsterdam heette, maar daar kun je hun niet de schuld van geven als ze er op school niets over geleerd hebben.

Fouten met verwijswoorden

Na een voorzetsel en als lijdend voorwerp gebruik je hen, maar als meewerkend voorwerp zonder voorzetsel gebruik je hun: hen moet hun zijn.

Finland staat al jaren bekend om haar uitstekende onderwijsresultaten.

Fouten met verwijswoorden

Namen van landen, provincies, steden en clubs en ook verkleinwoorden zjn het-woorden, waarnaar je verwijst met het en zijn: haar moet zijn zijn.

Finland staat al jaren bekend om zijn uitstekende onderwijsresultaten.

Onze zeehelden, waarnaar in veel steden straten zijn vernoemd, waren geen lieverdjes.

Fouten met verwijswoorden

Naar dieren en dingen verwijs je met waar+voorzetsel (waarover, waarvoor enz.), maar naar mensen met voorzetsel + wie (over wie, voor wie enz.), dus waarnaar moet naar wie zijn.

Onze zeehelden, naar wie in veel steden straten zijn vernoemd, waren geen lieverdjes.

Het mooiste dat ik ooit voor mijn verjaardag heb gekregen, is een gouden armband.

Fouten met verwijswoorden

Het verwijswoord wat gebruik je om te verwijzen naar een overtreffende trap: mooiste is een overtreffende trap, dus dat moet wat zijn.

Het mooiste wat ik ooit voor mijn verjaardag heb gekregen, is een gouden armband.

Het boek ... jaren geleden voor het eerste gedrukt werd, is nog steeds actueel.

1. dat
2. wat
3. die

Mijn ouders hebben een nieuwe auto gekocht, ... ik erg leuk vind.

1. dat
2. wat

De schrijver ... ik je onlangs vertelde, heeft een prijs gewonnen.

1. waarover
2. over wie

Wat heb je ... eigenlijk verteld?

1. hen
2. hun

In de middeleeuwen liet men kinderen bier drinken, omdat water gevaarlijk voor ... kon zijn.

1. hen
2. hun

Lesdoel

Ik kan fouten met verwijswoorden herkennen en verbeteren.

Aan de slag

havo :  H3 opdr. 1 t/m 3 

(p. 97)

vwo:  H2 : opdr. 3 t/m 5

 (p/ 67)