106

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij natuurkunde

Pak je

spullen:

Dit lesuur:

• Korte herhaling en
    HW bespreken.               (10 min)
  
  
• 1.5: Druk
  - Uitleg                                (15 min)
  - Voorbeeld opdrachten
  
  
• Werken aan opdrachten (15 min)
  
  

Lezen

Vaste katrol

Losse katrol

Het hele system van katrollen: takel.

spierkracht  x  aantal katroltouwen = werkkracht

30: Antwoord

a)  In de linker katrol hangt de last aan vier touwen (tel alléén het aantal touwen tussen de vaste en losse

katrol). De werkkracht wordt dan 

4 x 450 = 1800 N.

b) In de rechterkatrol zie je 5 touwen . De werkkracht is dan 

5 x 850 = 4250 N.

35: Antwoord

a) De kracht die nodig is om de verhuiskist te kunnen tillen is: 

𝐹𝑧 = 𝑚 ∙ 𝑔 = 132 × 9,81 = 1295 N. 

De spierkracht van Cortessa is 442 N, dus deze moet 1295 ∶ 442 = 2,93 keer vergroot worden. Dit moet je naar boven afronden, dus 3 keer vergroot. 

De kist moet dan aan drie touwen tussen de katrollen hangen.

35: Antwoord

b) Helaas voor Cortessa is het touw aan de korte kant. 

Zij heeft tussen de katrollen al 3 keer 15 m touw nodig. Dit is 45 m en dan blijft er maar 5 m over om aan te trekken. Zij kan dus niet op straat blijven staan.

Het touw zou dus minimaal 60 m lang moeten zijn. 

Druk

Druk is de kracht die wordt uitgeoefend per oppervlakte

Als de kracht 2x zo groot wordt, dan wordt wordt de druk ook 2x zo groot.

Dit noemen we evenredig.

Als het oppervlakte 2x zo groot wordt, dan wordt wordt de druk ook 2x zo klein.

Dit noemen we omgekeerd evenredig.

Druk

p=​A​​F​​

​p⋅A​​F​​

F is de kracht in Newton (N)

A is het oppervlakte in (m²) of (cm²) 

p is de druk in (N/m²) of ( N/cm²)

Voorbeeld
Leila gaat het ijs op een dichtgevroren
sloot testen. Ze weegt 60 kg. Eerst gaat
Leila op haar schoenen op het ijs staan.

a) Bereken de druk onder haar voeten.
(Elke schoenzool heeft een oppervlakte van 175cm²)

Het ijs blijft heel en ze besluit te gaan schaatsen.

b) Leg uit of de druk onder haar voeten groter of kleiner is als ze schaatsen aan heeft in plaats van schoenen.

a)

• Gegevens: m = 60 kg
                           A = 2 x 175 = 350 cm²
• Gevraagd  : de druk, p
• Formules: F_z = m x g
                          p  =  F / A
  
• Berekening:
     F_z = 60 x 9,81 = 588,6 N
     p = 588,6 / 350 = 1,68 N/cm²
• Antwoord: p = 1,68 N/cm²

Voorbeeld
Leila gaat het ijs op een dichtgevroren
sloot testen. Ze weegt 60 kg. Eerst gaat
Leila op haar schoenen op het ijs staan.

a) Bereken de druk onder haar voeten.
(Elke schoenzool heeft een oppervlakte van 175cm²)

Het ijs blijft heel en ze besluit te gaan schaatsen.

b) Leg uit of de druk onder haar voeten groter of kleiner is als ze schaatsen aan heeft in plaats van schoenen.

b)

• Schoenen verdelen de zwaartekracht over een groter oppervlakte dan de smalle ijzers onder schaatsen.
  De druk onder haar schaatsen zal daarom veel hoger zijn dan onder haar schoenen.

Voorbeeld 

Fahima gaat een
vogelhuisje timmeren. Ze hamert met een kracht van 185 N op de kop van de spijker. De kop van de spijker heeft een oppervlakte van 0,008 m².  

a) Bereken de druk die Fahima op de spijker uitoefent. 

b) Op welke twee manieren kan Fahima de druk op de spijker vergroten?

a)

• Gegevens: F = 185 N
                           A = 0,008 m²
• Gevraagd  : de druk, p
• Formule: p  =  F / A
  
• Berekening:
     p = 185 / 0,008 = 1,48 N/m²
• Antwoord: p = 1,48 N/m^{2
                           p = 1,48 Pa}

Voorbeeld 

Fahima gaat een
vogelhuisje timmeren. Ze hamert met een kracht van 185 N op de kop van de spijker. De kop van de spijker heeft een oppervlakte van 0,008 m².  

a) Bereken de druk die Fahima op de spijker uitoefent. 

b) Op welke twee manieren kan Fahima de druk op de spijker vergroten?

b)

• 1: Ze kan meer kracht gebruiken tijdens het timmeren.
  
• 2: Ze kan spijkers gebruiken met een kleinere kop.

Aan de slag

Maak 45, 46, 47

Schrijf steeds op:

- Gegeven

- Gevraagd

- Formule

- Berekening

- Antwoord

Huiswerk

klaar?

Maak 48 en 49

• Je werkt in je tweetal.
• Als de timer voorbij is bespreken we de eerste set opdrachten. 

Antwoord 45

• Gegevens: F = 567 N
                           A = 0,27 cm²
• Gevraagd  : de druk, p
• Formules: p = F / A
                        
  
• Berekening:
                         p = 567 / 0,27 = 2100
    
• Antwoord: p = 2100 N / cm²

Antwoord 46

• Gegevens: m = 44,4 kg
                           A = 0,012 cm²
• Gevraagd  : de druk, p
• Formules:    F_z = m x g
                             p = F / A          
  
• Berekening:
                Fz = 44,4 x 9,81 = 435,56 N
               p = 435,56 / 0,012 = 36297
  
• Antwoord: p = 36297 N / cm²

Antwoord 45

• Gegevens: F = 500 N
                           p = 25 N / cm²
• Gevraagd  : het oppervlakte, A
• Formule: A = F / p
                        
  
• Berekening:
                       A = 500 / 25 = 20
    
• Antwoord: A = 20 cm²

Volgende keer:

Huiswerk:

• Afmaken 45, 46, 47

Planning

Vandaag	1.5
ma 23 sept	Samenvatting
ma 30 sept	Oefentoets
wo 2 okt	Laatste vragen

Toets H1  

maandag 7 oktober

 

Blijf nog even zitten tot de bel gaat.