Herhaling H2 stevigheid en bewegen

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Herhaling H2 stevigheid en bewegen

Vandaag herhalen we de paragrafen van het hoofdstuk "Stevigheid en beweging". Dit hebben jullie in jaar 3 gehad. We lopen kort alles langs en er zitten oefenvragen tussendoor

Thema 2 Bewegen

PTA 

• 2.1 Het skelet
• 2.2 skelet en houding
• 2.3 in beweging
• 2.4 blessures
• 2.5 Dieren bewegen 

2.1 Het skelet

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven hoe botten gebouwd zijn en uit welke stoffen botten bestaan

Waarvoor dient je skelet?

1. Stevigheid geven
2. Vorm geven
3. Bescherming geven
4. Beweging mogelijk maken 

Opbouw skelet (206 botten)

Wervelkolom, schedel, borstkas, bekken & ledematen

Zorg dat je de namen van de botten van het menselijk skelet kent. 

Tekst

6) Sleep de juiste namen naar de bijbehorende botten.

heupbeen

Dijbeen

Scheenbeen

Opperarmbeen

Borstbeen

Spaakbeen

Sleep de namen naar de juiste plek

Beenderen van de hand

ellepijp

spaakbeen

Botten van de hand

2

1

3

Hoe zijn botten gebouwd?

• Er zijn 2 soorten beenderen:
  

1. Pijpbeenderen

2. Platte beenderen

• Hiernaast zie je de bouw van een pijpbeen.

Hoe zijn botten gebouwd?

• Kraakbeenweefsel
   kraakbeencellen, in groepjes
   Tussencelstof: met veel lijmstof en weinig  kalk.
  

• Beenweefsel
    beencellen, in ringen
    Tussencelstof met veel kalk en weinig           lijmstof.

De samenstelling van botten verandert tijdens het leven

Kan jij de grafiek uitleggen?!?

H2 Bewegen

2.1 Het skelet

2.2 Skelet en houding

2.3 In beweging

2.4 Blessures

2.5 Dieren bewegen 

2.2 Skelet en houding

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen wat een juiste lichaamshouding is en wat er in de wervelkolom gebeurt tijdens bij een slechte houding

Hoe vangt je wervelkolom schokken op van bvb springen?

1. Kraakbeenschijven: vering
   
   
2. Dubbele S-vorm
   

Juiste houding

Wanneer heb je een juiste lichaamshouding?​

De lichaamshouding is de manier waarop je zit, staat en beweegt.​ Bij een goede lichaamshouding blijft de rug in de dubbele S-vorm.​

• Zit rechtop.​
  
• Zet je voeten plat op de grond.​
  
• Leun met je rug tegen de rugleuning, vooral je rugholte moet steun hebben.​
  
• Gebruik de hele zitting.​
  
• Trek je schouders niet op, maar houd ze ontspannen.​

Na jaren verkeerd lopen, zitten of tillen kan je last krijgen van je rug. 

Door een goede houding zorg je goed voor je lichaam.

Rugpijn

Bij verkeerd tillen, moeten de rugspieren te veel last dragen en daardoor kunnen ze overbelast raken.

Hoe til je goed?

Hernia =  Een hernia is een uitpuiling van schijfje tussen je wervels. Zo'n schijfje heet een tussenwervelschijf en is bij een hernia beschadigd.

 

H2 Bewegen

2.1 Het skelet

2.2 Skelet en houding

2.3 In beweging

2.4 Blessures

2.5 Dieren bewegen 

2.3 In beweging

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe spieren botten laten bewegen
• Je kunt de onderdelen van een spier benoemen en uitleggen hoe een spier samentrekt

Beenverbindingen

Gewricht

Naadverbinding

Vergroeid

Kraakbeen verbinding

2.3 In beweging

Welke beenverbindingen kunnen bewegen?

1. Vergroeiing (geen beweging)
   - bijv. heiligbeen
2. Naadverbinding (geen beweging)
   - bijv. schedelbeenderen
3. Kraakbeenverbinding (een beetje bewegen)
   - bijv. ribben of wervels
4. Gewricht (veel beweging)
   - bijv. knie of schouder

De bouw van een gewricht

• Het gewrichtskapsel maakt gewrichtssmeer (=stroperige vloeistof die werkt als smeervet), hierdoor beweegt je gewricht soepel.
• Gewrichtsknobbel zit vast in de gewrichtskom
• Sommige gewrichten hebben gewrichtsbanden voor extra stevigheid.

Sleep het juiste soort gewricht naar de juiste plaat in de afbeelding

Rolgewricht

Scharniergewricht

Kogelgewricht

Soorten gewrichten

Er zijn drie soorten gewrichten.

Met elk soort gewricht kun

 je een andere beweging 

maken.

1. Kogelgewricht
2. Rolgewricht
3. Scharniergewricht

Het kniegewricht

Opbouw spier:

Hoe laten spieren botten bewegen?

Een spier zit met pezen vast aan een bot. 

• Als een spier buigt wordt hij korter en dikker
• Als een spier strekt wordt hij dunner en langer

Doordat spieren samenwerken aan een tegengestelde beweging, kan je bewegen. 

• Tegengestelde spieren zijn antagonisten

Hoe laten spieren je botten bewegen?

Hoe trekt een spier samen?

Bij het samentrekken van een spier schuiven de dunnen draden in de spiervezels van een spier naar elkaar toe. 
Hierdoor wordt die spier korter en dikker.

Wat is de antagonist van de spierbal op je bovenarm?

1. Biceps
2. Triceps
3. Kuitspier
4. Scheenspieren

Als je een spier samentrekt, wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

H2 Bewegen

2.1 Het skelet

2.2 Skelet en houding

2.3 In beweging

2.4 Blessures

2.5 Dieren bewegen 

Hoe bewegen dieren met een wervelkolom?

Hoe bewegen dieren met een wervelkolom?

1. Wervelkolom beweegt heen en weer  

- Vissen

- Amfibiën

- Slangen

2. Wervelkolom beweegt op en neer

- Vogels

- Zoogdieren

2.5 Dieren bewegen

Op welk deel van hun poten lopen zoogdieren?

• Amfibieën en reptielen > niet snel bewegen
  - korte poten, aan de zijkant van het lichaam geplaatst
  - met buik over de grond
  
• Zoogdieren > wel snel bewegen
  - langere poten, onder het lichaam geplaatst
  - vrij van de grond
  - topgangers > op toppen van teen lopen
  - teengangers > op tenen lopen
  - zoolgangers > op zool van voet/poot lopen
  

Is de giraffe een zoolganger, een teenganger of een topganger?

1. Zoolganger
2. Teenganger
3. Topganger

Hoe bewegen ongewervelde dieren?

weekdieren: slak heeft een uitwendig skelet van kalk. loopt over slijmspoor.

wormen: segmenten van kringsperen en lengtespieren.

geleedpotigen: uitwendig skelet van chitine, dus gewrichten ook uitwendig.