In deze les zitten 42 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 3 videos.
Lesduur is: 40 min
Onderdelen in deze les
Natuurlijke klimaatverandering oorzaken
Slide 1 - Tekstslide
Vragen die je na de les kan beantwoorden
1) Wanneer is er sprake van een positieve of een negatieve terugkoppelingsmechanisme en wat heeft chemische verwering hier mee te maken?
2) Wat zijn de Milankovic-variabelen?
3) Wat zijn oorzaken natuurlijke klimaatverandering op de (1) lange (2) middellange (3) korte termijn?
Slide 2 - Tekstslide
IJstijden en Milankovic
Ontstaan ijstijden heeft 2 belangrijke oorzaken:
- Ligging van de continenten --> Waardoor veranderen deze?
- Milankovic variabalen
Slide 3 - Tekstslide
Waardoor veranderen de ligging van de continenten?
Slide 4 - Open vraag
media.hhmi.org
Slide 5 - Link
www.visualcapitalist.com
Slide 6 - Link
Slide 7 - Tekstslide
Slide 8 - Tekstslide
Divergent
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Tekstslide
Hoe verder van de MOR hoe ouder de oceaanvloer
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Kaart
Platentektoniek
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Tekstslide
Transforme breukzones: Ook bij MOR!
Slide 15 - Tekstslide
Divergentie
Jonge plaat bij MOR
Slide 16 - Tekstslide
IJstijden en Milankovic
Ontstaan ijstijden heeft 2 belangrijke oorzaken:
- Ligging van de continenten
- Milankovic variabalen --> wat zijn deze?
Slide 17 - Tekstslide
Slide 18 - Video
Milankovic; als alles samen valt
Slide 19 - Tekstslide
Milankovic variabelen
Excentriciteit: cirkelvormige baan aarde
Scheefheid: scheve stand aardas
Precessie: tollende beweging aarde
Slide 20 - Tekstslide
Precessie
De schommeling van de aardas, de aarde draait niet helemaal strak om zijn as. Winter en zomer worden hierdoor op een ander punt van de baan van de aarde om de zon bereikt.
Treedt op om de 19.000 tot 23.000 jaar.
Momenteel staat de aarde in januari het dichtst bij de zon en in juli het verst weg. Over ongeveer 10.000 jaar is dit omgekeerd.
Slide 21 - Tekstslide
Scheefstelling
De hoek van de aardas ten opzichte van de baan om de zon.
De scheefstelling varieert in een periode van 41.000 jaar tussen 21,5° en 24,5°.
Momenteel is de helling 23,5°.
Hoe steiler de hoek, hoe groter het verschil tussen zomer en winter.
Slide 22 - Tekstslide
Excentriciteit
De ellipsvormige baan van de aarde om de zon wisselt om de 100.000 tot 400.000 jaar.
Soms ellipsvormig, soms cirkelvormig.
Momenteel bijna cirkelvormig, in juli is de aarde het verst van, in januari het dichtst bij de zon. In januari 7% meer zonne-energie dan in juli.
Meer ellipsvormig betekent een groter verschil in de ontvangst van zonne-energie.
Slide 23 - Tekstslide
Natuurlijke klimaatverandering oorzaken
Slide 24 - Tekstslide
Negatieve terugkoppeling? Opwarming
Positieve terugkoppeling? Afkoeling
Albedo?
Slide 25 - Tekstslide
Terugkoppelingen:
klimaatverandering versnelt of vertraagt zichzelf
Eenpositieve terugkoppeling is een terugkoppeling die de opwarming van de aarde versnelt.
Een negatieve terugkoppelingen vertraagt de opwarming van de aarde, ze werken als een soort buffer.
Slide 26 - Tekstslide
Negatief terugkoppelingsmechanisme
Bij de gesteente graniet vindt chemische verwering plaats
Schelpdieren nemen de calcium op en door met de reactie water en CO2 hier Kalksteen van te maken
Dieren gaan dood en er ontstaat een kalksteenafzetting .
Bij hogere temperaturen wordt er meer kalksteen gevormd doordat er meer chemische verwering plaatsvindt
Door de vorming van kalksteen is er minder CO2 in de lucht
Hierdoor neemt het broeikaseffect af, wat leidt tot lagere temperaturen
Slide 27 - Tekstslide
Negatief terugkoppelingsmechanisme
Hoge temperatuur --> meer kalksteen --> meer opname CO2 --> afname broeikaseffect --> lagere temperaturen
Slide 28 - Tekstslide
Positieve terugkoppeling
De verdeling van energie over de aarde kan verschillen .
In gebieden op hoge breedte kan er meer sneeuw vallen dan er afsmelt.
Er ontstaat een positieve terugkoppeling.
Meer ijs ➔ albedo neemt toe ➔ lagere temperaturen ➔ meer ijs.
Slide 29 - Tekstslide
= albedo effect
Slide 30 - Tekstslide
Positief terugkoppelingsmechanisme
Afkoeling van aarde kan versterkt worden door positieve terugkoppelingsmechanismen --> proces dat zichzelf versterkt
AFNAME ALBEDO EFFECT
SMELTENDE PERMAFROST
Albedo
Albedo = het weerkaatsend vermogen van de aarde
Slide 31 - Tekstslide
Terugkoppelingen
Slide 32 - Tekstslide
Slide 33 - Video
Slide 34 - Tekstslide
media.hhmi.org
Slide 35 - Link
Het Perm (300-250 miljoen jaar geleden)=Droog
supercontinent van pool tot pool
veel land ver van zee - d-klimaat (temp.verschillen) - woestijn (droog)
Veel ijs op Gondwana (zuid)= lage zeespiegel
Veel verwering=veel sediment in zee
veel voedsel=sterke plantengroei in zee =weinig Co2
Minder broeikas=koud = pos. terugkoppeling
Slide 36 - Tekstslide
Het Krijt(120-66 miljoen jaar geleden) = warm
Supercontinent Pangea breekt
veel vulkanen = warmer
Zeewater staat 200/300 meter hoger - bergend vermogen minder door mid-oceanische ruggen - zeewater zet uit door warmte - meer CO2 door vulkaan is warmer is smelten
5x meer CO2 door warmte - Zure regen lost kalk op en stroomt naar zee - daar ontstaan koralen = krijtrotsen
Slide 37 - Tekstslide
Tekst(3)
Meteorietinslag, PETM, verstoren THC (3)
Slide 38 - Tekstslide
Slide 39 - Video
Andere factoren
Als zeestromen anders lopen, doordat continenten anders gelegen zijn, wordt ook warmte en kou minder of meer verplaatst.
Vulkanische activiteit zorgt onder andere voor stofdeeltjes in de atmosfeer. Deze deeltjes reflecteren zonlicht en zorgen voor een daling van de temperatuur.
Zonnevlekken
Slide 40 - Tekstslide
wie gaat er winnen? positief of negatief terugkoppelingsmechanisme?
Waarom?
Slide 41 - Tekstslide
Maak H2 paragraaf 2
Klaar?
Leer voor je begrippentoets
Begrippen SO = maandag 3 oktober
Heb je een vraag? Stel ze nu of in een daltonuur (bij mij op ma/vr, of bij een andere (AK)docent)
Lesduur is: 40 min
