Voorbereiding PTA-toets H6: cultuur en mentaliteit na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

H6: Cultuur en mentaliteit na 1945!

Leerdoelen

• Je kent de begrippen verandering en continuïteit (bronnenwerkplaats blz. 144)
• Je kunt deze toepassen bij vragen over cultuur en mentaliteit na 1945
• Je bent (weer) op de hoogte van de inhoud van H6
• Je weet hoe je de PTA-toets moet voorbereiden

Welke onderwerpen
komen aan bod
in H6?

Kortom:

Na de Tweede Wereldoorlog werd er hard gewerkt aan de wederopbouw van Nederland. In de jaren '60 werd Nederland een welvarend land en veranderde er veel in de mentaliteit en cultuur. Over die verandering gaat hoofdstuk 6.

Par. 6.1: een verzuild land (blz. 126)

Belangrijk:

- verzuiling

- doorbraak (van de verzuiling) mislukt eerst

- sociale druk: leven volgens de normen en waarden van je groep/zuil

norm: gedragsregels / wat mensen gewoon (normaal) vinden

Voorbeeld: elkaar aankijken als we met elkaar of tegen elkaar praten

waarde: wat mensen belangrijk vinden

Voorbeeld: beleefdheid en eerlijkheid 

- vlijt, zuinigheid en gehoorzaamheid waren heel belangrijk

Hard werken (wederopbouw) was de norm en omdat de lonen eerst nog laag waren, moesten mensen zuinig doen

Gehoorzaamheid was de norm (aan je ouders, de geestelijk leider, etc.)

Het geloof speelde een belangrijke rol in de samenleving en beïnvloedde de waarden en normen

Zo werd een scheiding bijvoorbeeld een hele lange tijd gezien als een schande: 'Wat God verbonden heeft, dat mag de mens niet scheiden!'

Par. 6.2: ontzuiling en secularisatie (blz. 130)

Belangrijk

- de welvaart steeg

mensen konden nieuwe/luxe producten kopen, zoals de televisie

- via de televisie kwam men in aanraking met de ideeën van een andere zuil/groep: een kleine doorbraak

- schoolgeld ging omlaag en studiebeurzen omhoog: mensen werden steeds beter/hoger opgeleid

Jongeren namen de mening van hun ouders niet meer automatisch over

Jongeren gingen twijfelen aan wat de kerk zei en aan het geloof: meer vertrouwen in eigen kennis

- door deze ontwikkelingen: individualisering --> wat weer gevolgen had voor de verzuiling

- verzuilde organisaties verloren steeds meer leden en zuilen brokkelden af: ontzuiling

- secularisatie van de samenleving: invloed van de kerk en het geloof neemt af

- Sociaal-culturele veranderingen in de NL'se samenleving vanaf de jaren '60: secularisatie, ontzuiling en individualisering

1967: een keerpunt! KVP leed een historische nederlaag en voor het eerst sinds 1918 verloren de confessionelen de meerderheid in de Tweede Kamer.

1994: nog een politieke verschuiving! Voor het eerst sinds 1918 kwam er een regering zonder confessionelen: er kwam een wet die het homohuwelijk mogelijk maakte

Par. 6.3: jongeren laten zich horen (blz. 134)

Belangrijk

- Vanaf omstreeks 1955 gingen jongeren zich onderscheiden van hun ouders en ontstonden er jongerenculturen

Onderscheiden door middel van: muziek, mode, haarstijl, tijdschriften: een eigen identiteit

Oorzaken:

1) werkende jongeren kregen (meer) inkomen om dure producten (brommers, etc.) te kopen en studenten kregen een studiebeurs

2) jongeren bleven langer onder elkaar en brachten meer tijd met elkaar door: ontwikkelden een eigen leefstijl

3) amerikanisering: toenemende invloed van de Amerikaanse cultuur (rock 'n roll, Amerikaanse producten, etc.)

- Jongerenculturen:

Nozems (v/a 1956): veelal arbeidersjongeren, Amerikaanse invloeden (kleding, muziek), hadden lak aan 'hoe het hoort'

Provo's en hippies (jaren 1960 / 1970): protestbeweging / wilden de wereld veranderen, veelal studenten, waren tegen de consumptiemaatschappij: mensen waren alleen maar geïnteresseerd in geld verdienen en dure spullen. Provo's protesteerden door het gezag uit te dagen (provoceren) en hippies door anders/alternatief te leven

Andere jongerenculturen: punk en hiphop

 

Par. 6.4: vrouwen eisen gelijke behandeling (blz. 137)

Belangrijk

- feminisme / feministen: mensen die opkomen voor de rechten van de vrouw

- Eerste feministische golf (1870 - 1920): beweging die opkwam voor de rechten van de vrouw en met name het algemeen vrouwenkiesrecht

- Lange tijd was er een traditioneel rollenpatroon: de man werkt buitenshuis en is kostwinnaar en de vrouw bleef thuis om voor de kinderen te zorgen

- Getrouwde vrouw was tot 1956 handelingsonbekwaam. Dat betekende dat ze wettelijk de positie van een kind kreeg, zo kon ze bijvoorbeeld niet zelf een bankrekening openen zonder toestemming van haar man. Vanaf 1956 waren vrouwen gelijkgesteld aan mannen.

Na 1956 veranderde de samenleving en het traditionele rollenpatroon. Er waren vier oorzaken voor deze vrouwenemancipatie:

 1) de economie groeide en er kwam meer welvaart; meer banen voor vrouwen

2) meisjes en vrouwen kregen een betere opleiding / gingen langer naar school

3) door de stijgende welvaart kon men elektrische huishoudelijke apparaten kopen waardoor het huishouden minder tijd kostte

4) vrouwen kregen minder kinderen (door anticonceptie / de pil)

- Tweede feministische golf (1965 - 1990): wilde het traditionele rollenpatroon (sneller) doorbreken. Ze streden voor het recht op abortus, crèches en wilden dat mannen vaker thuis bleven. 

Oefenen met Quizizz H6

https://quizizz.com/join?gc=64663913

Oefenen met Quizizz Bronnenwerkplaats H6

 https://quizizz.com/join?gc=11448681

(Let op: zit ook wat info uit H1/7 tussen! Voor het oefenen maakt dit niet uit)

Hoe leer ik voor geschiedenis?

• De kern van de tekst wordt vaak omschreven door de dikgedrukte begrippen. Leer deze begrippen goed! (Begrippen komen altijd in een toets voor)

• Leer jaartallen door een tijdlijn te maken of zet ze in een chronologische volgorde met een korte omschrijving van de gebeurtenis er achter
• Je kunt ook leren door: een samenvatting te maken of flashcards te gebruiken
• Schakel iemand in om je te overhoren!
• Check ook eens deze LessonUp voor meer tips over het leren voor een toets van gs: https://LessonUp.app/invite/h/rn5RuZDTnGENeGFvH (of klik op de dia hierna)

Ten slotte: begin op tijd met leren, herhaal het dagelijks en laat je regelmatig 

door iemand overhoren om te controleren of je alles goed begrijpt en kent

lessonup.app