Paragraaf 1.4: Resorptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Werkwijze Biologie

Pak je spullen:

• Eventueel laptop
• Biologieboek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
• Mobiel in de tas!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling paragraaf 1.3: Chemische vertering

• Uitleg 1.4: Resorptie

• Zelfstandig werken opdrachten 1.4

Wat is vertering?

1. Energie in voedingsstoffen gebruiken om te bewegen.
2. Voedingsstoffen gebruiken om cellen te bouwen.
3. Voedingsstoffen klein maken zodat ze in het bloed kunnen worden opgenomen.
4. Voedingsstoffen opnemen in het bloed.

Welke voedingsstof wordt door lipase verteerd?

1. eiwitten
2. koolhydraten
3. vetten
4. vitamines

Welke functie heeft deze voedingsstof in je lichaam vooral?

1. bouwstof en transportmiddel
2. reservestof en beschermende stof
3. bouwstof en brandstof
4. brandstof en reservestof

Wat is de belangrijkste functie van deze voedingsstof in je lichaam?

1. bouwstof
2. brandstof
3. reservestof
4. beschermende stof

Een voedingsvezel is een voedingsstof

1. juist
2. onjuist

Voedingsvezels zijn...

1. koolhydraten afkomstig uit de celwand van plantaardige cellen
2. eiwitten afkomstig uit de celwand van plantaardige cellen
3. koolhydraten afkomstig uit het celmembraan van dierlijke cellen
4. eiwitten afkomstig uit het celmembraan van dierlijke cellen

Wat is de functie van voedingsvezels?

1. bouwstoffen
2. brandstoffen
3. Zorgen voor een goede stoelgang
4. brandstoffen en beschermende stoffen

Wat is de functie van peristaltiek?

1. Het verkneden van verteringssappen en de voedselbrij
2. Het voortduwen van de voedselbrij
3. Beide
4. Geen van beide

Welke spieren zijn betrokken bij de peristaltiek?

1. Lengtespieren
2. Kringspieren
3. Beide
4. Geen van beide

In de afbeelding is de peristaltiek in een deel van het darmkanaal schematisch getekend.
Zijn op plaats 1 de kringspieren in de wand van het darmkanaal ontspannen of samengetrokken? En hoe zit
het op die plaats met de lengtespieren?

1. De kringspieren en de lengtespieren zijn allebei ontspannen.
2. De kringspieren zijn ontspannen en de lengtespieren zijn samengetrokken.
3. De kringspieren zijn samengetrokken en de lengtespieren zijn ontspannen.
4. De kringspieren en de lengtespieren zijn allebei samengetrokken.

Welk orgaan doet NIET aan peristaltiek?

1. maag
2. slokdarm
3. dunne darm
4. lever

Paragraaf 1.4: Resorptie

Lesdoelen

4.1 Je kunt beschrijven waar en op welke wijze voedingsstoffen worden opgenomen in het darmkanaal en welke factoren daarop van invloed zijn

Dunne darm

Resorptie van voedingsstoffen

• monosachariden (koolhydraten)
• vetzuren en glycerol
• aminozuren

Groot oppervlak = meer resorptie

• Darmplooien
• Darmvlokken
• Microvili

Resorptie in de darmwand

Passief transport: transport van stoffen van hoge concentratie (in darm) naar lage concentratie (in darmcel)

Kost geen energie!

Actief transport: transport van stoffen tegen de gradiënt in (van lage naar hoge concentratie).

Kost energie in de vorm van ATP!

Door actief transport wordt de osmotische waarde in de cellen van het darmepitheel hoger dan in de dunne darm

Dikke darm

Resorptie van water, mineralen, vitaminen (K)

Veel water in verteringssappen

Diarree? Problemen in de dikke darm!

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.

Zenuwstelsel en vertering

Het autonome zenuwstelsel is nauw betrokken bij de vertering.

• Bij het zien van voedsel wordt speeksel geproduceerd = speekselreflex
• Bij het vullen van de maag wordt reflexmatig maagsap geproduceerd
• Bij druk op de wanden van de endeldarm komt de drang om te ontlasten (poepen)

Blinde darmontsteking

Ontsteking in de appendix (wormvormig aanhangsel)

Wat is de minst belangrijke functie van de dunne darm?

1. Vertering van voedingsstoffen
2. Resorptie van voedingsstoffen
3. Resorptie van water
4. Productie van verteringsenzymen

Wat is de beste uitleg van het woord: 'resorptie'?

1. de opname van water bij de nieren
2. opname van stoffen in het bloed
3. opname van stoffen uit de darmen
4. de uitscheiding van stoffen

Iemand heeft diarree. Welk orgaan werkt dan niet goed?

1. Dikke darm
2. Endeldarm
3. Slokdarm
4. In de twaalfvingerige darm

Wat voor soort transport is resorptie?

1. Actief, het kost energie
2. Passief, het kost energie
3. Actief, het kost geen energie
4. Passief, het kost geen energie

Bij een resorptiestoornis worden te weinig of geen voedingsstoffen uit het voedsel opgenomen in het bloed. De benodigde voedingstoffen moeten dan via een infuus in de bloedbaan worden toegediend. Noteer de letter uit de afbeelding hiernaast die het gedeelte aangeeft dat bij deze patiënt niet goed functioneert.
(klik op de afbeelding om te vergroten)

1. P
2. Q
3. R
4. S

Welke stof zorgt er voor dat bacteriën die via ons voedsel ons lichaam binnenkomen, gedood worden (naam voluit)

Waar in ons lichaam worden spijsverteringssappen geproduceerd die vetten verteren?

1. maag
2. twaalfvingerige darm
3. galblaas
4. alvleesklier

Waarom moet insuline worden geinjecteerd en kan het niet in pilvorm worden ingenomen?

Door verhoging van de glucose concentratie in de darm kan het waterverlies in het lichaam toenemen. Juist of onjuist, leg uit!

Hoe stroomt het bloed in de poortader?

1. Van de maag naar de lever
2. Van de darm naar de lever
3. Van de lever naar de maag
4. Van de lever naar de maag

Welk verteringssap heeft geen verteringsenzymen?

1. Speeksel
2. Maagsap
3. Gal
4. Darmsap

Examenvraag (HAVO)

De behandeling van clostridiumziekte met antibiotica duurt lang en vaak komen de klachten weer terug. Daarom werd in het AMC in Amsterdam een onderzoek gedaan naar het toepassen van fecale bacterietherapie, ofwel poeptransplantatie, als alternatief voor de antibioticumbehandeling. Internist Max Nieuwdorp legt uit hoe dit in zijn werk gaat: "Gezonde donoren leveren hun ontlasting in. Na menging met een vloeistof en filteren door een zeefje ontstaat een vloeistof die aan patiënten met een clostridium-infectie kan worden toegediend. Op deze manier wordt de darm voorzien van een gezond bacteriebehang."

De vloeistof wordt toegediend via een slangetje door de neus naar het spijsverteringskanaal. Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met de toediening

Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met
de toediening

1. slokdarm
2. twaalfvingerige darm
3. endeldarm
4. blinde darm

Terugkijken op lesdoelen

4.1 Je kunt beschrijven waar en op welke wijze voedingsstoffen worden opgenomen in het darmkanaal en welke factoren daarop van invloed zijn

Heb je de leerdoelen onder de knie?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag!

Paragraaf 1.4: opdracht 25 t/m 28

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!