3.3 Reactievergelijking les 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Startklaar:  Maak opdracht 29

Benodigheden

- Schrift

- Pen, potlood

- Laptop

- JDW-map

LessonUp: 

JA!

Telefoons 

We gaan starten!

                                                                                               Wachttijd:

H3: Moleculen en atomen

• 3.1 Formules van stoffen
• 3.2 Periodiek systeem
  
• 3.3 Reactievergelijking
  
• 3.4 Soorten reacties

H3 Moleculen en atomen

H3.3: Reactie-

vergelijking les 1

Lesprogramma

1. Huiswerk controle
2. Terugblik
3. Leerdoelen
4. Instructie (uitleg) 
5. Afsluiting 
6. Huiswerk
7. Nabespreking

Huiswerkcontrole

Maak van paragraaf 3.2 opdracht: 28 op blz 67.

Over welke opgaven van
het huiswerk zijn er vragen?

Terugblik

• 1. Stroomgeleiding van twee elementen onderzoeken: een metaal en een niet-metaal.

• 2. Stroomgeleiding van twee stoffen onderzoeken: kaarsvet (moleculaire stof) en zinkchloride (zout).   

Wel stroom te geleiden

Niet stroom te geleiden

Vaste ijzer

Vloeibaar kwik

Gesmolte keukenzout (NaCl)

Gesmolte suiker (C6H12O6)

Opgelost suiker (C6H12O6)

Vast suiker (C6H12O6)

Vast keukenzout (NaCL)

Opgelost keukenzout (NaCl)

Leerdoelen  3.3 Reactievergelijking

• 1. Je kan een reactievergelijking opstellen aan de hand van een   reactieschema.

• 2. Je kan een reactievergelijking kloppend te maken.

 

Soorten  reacties

grofweg bestaan er 3 soorten reacties:

• 1. ontledingsreactie:
  één beginstof-> meer eindproducten  
• 2. verbrandingsreactie:
   beginstof+zuurstof-> eindproduct(en) 
• 3. overige vormingsreacties:
  twee of meer beginstoffen-> reactieproduct(en)
  

+

+

Reactieschema van de fotosynthese

Glucose

Water

Licht

Koolstofdioxide

zuurstof

Reactieschema's

Je ziet nu hoe een reactie verloopt, alleen nog niet hoeveel van de stoffen verbruikt wordt. 

Wet van behoud van massa is hier

ook van toepassing (volgende les 

gaan we daar dieper op in).

Reactieschema of reactievergelijking?

Reactieschema:

Een reactieschema is in woorden. 

Reactievergelijking

Een reactievergelijking is in formules. 

Reactieschema naar reactievergelijking

Een reactievergelijking:

• geeft in formules aan welke stoffen met elkaar reageren en welke producten er ontstaan;
• geeft de verhouding waarin deeltjes reageren/ontstaan.

Weet je nog? 

Index: Het kleine getal in de molecuulformule --> 2 in H₂O

_{Coëfficiënt: Het getal voor de molecuulformule, 2 in 2H2O} 

_{Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: Claudia Fietst In Haar Ondergoed Naar Breda of BrINClHOF}

          

           Cl2(g) F2(g) I2(s) H2(g) O2(g) N2(g) Br2(l)   

Reactievergelijking:

Reactieschema:

Reactieschema

In een reactieschema staan ook de fases van de stoffen:

vaste stof                                 krijgt als symbool              (s)

vloeistof                                    krijgt als symbool              (l)

gas                                               krijgt als symbool              (g)

opgeloste stof in water      krijgt als symbool               (aq)

Dus met faseaanduidingen wordt het reactieschema dan:

methaan (g)   +   zuurstof (g)   ->   koolstofdioxide (g) +  water (g)

Reactievergelijking kloppend maken

Dus voor en na de pijl moeten er evenveel atomen van elk atoomsoort zijn. En nu is dat nog niet het geval:

     CH4 (g)   +      O2 (g)     ->     CO2 (g)     +     H2O (g)

Voor de pijl staat nu in totaal: 1x C , 4x H en 2x O

Na de pijl staat nu in totaal: 1x C , 2x H en 3x O

Je moet dit nog "kloppend maken"

Kloppend maken

1) Schrijf elk atoomsoort onder elkaar op.

2) Noteer hoeveel je er zijn van elk atoomsoort.

3) Begin met atoomsoorten die slechts een keer per kant voorkomen.

4) Doe het atoomsoort die op de meeste plekken voorkomt het laatst.

Controleer op het einde natuurlijk ALTIJD of alles klopt!

Reactievergelijking kloppend maken

In de vorige slide zag je dat de atomen niet in dezelfde aantallen vóór en na de pijl aanwezig zijn. Je moet nog puzzelen om dit "kloppend te maken". Dus aantal moleculen veranderen zodat alles klopt.

                   CH4         +       2 O2                    ->                  CO2           +            2 H2O

C-atoom:  1                                                       C-atoom:      1

H-atoom:  4*1 = 4                                          H-atoom:                                      2*2        = 4

O-atoom:   2*2 = 4                                         O-atoom:     2                +            2*1         = 4                                  

Atoom-    aantal atomen voor de pijl                  aantal atomen na de pijl

soort

Oefenen met kloppend maken

Je gaat aan de slag met de Phet-app:

Reactievergelijkingen doen kloppen

Je gaat eerst met de INLEIDING aan de slag om te oefenen.

Om het in het begin makkelijker te maken kan je gebruik maken van hulpmiddelen.

Maak de 3 voorbeelden nu kloppend.

   Oefe                   Oefenen kloppend maken

• Zoeken: "phet + reactievergelijk kloppend "
• Je gaat eerst met de INLEIDING aan de slag om te oefenen.

Om het in het begin makkelijker te maken kan je gebruik maken van de hulpmiddelen

• Als je de 3 voorbeelden kloppend hebt gemaakt, dan ga je naar het SPEL van deze app.
• Klaar?  maak opdracht 30 t/m 32 uit je boek

Oefenen kloppend maken

Het kloppend maken van reactievergelijkingen is BELANGRIJK voor de toets en moet je dus goed beheersen.

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl: van elke atoomsoort evenveel atomen 
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (index)
  
• Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je   alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
• de coëfficiënten moeten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 

Zelf oefenen met de link 

phet.colorado.edu

Aan de slag!

Maak van paragraaf 3.2

opdracht: 30 t/m 33 op blz 69.

Je mag samenwerken!

rood = Iedereen is stil

oranje = Iedereen is stil, docent beantwoord wel vragen

groen = Je mag zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Afsluiting: we weten.................

• 1. Je kan een reactievergelijking opstellen aan de hand van een     reactieschema.
  

• 2. Je kan een reactievergelijking kloppend te maken.

Schrijf 2 dingen op die je deze les geleerd hebt

Schrijf 1 of 2 dingen op die je deze les nog niet zo goed begrepen hebt

Ik begrijp de leerdoelen van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je planner!!
• Maak van paragraaf 3.3 opdracht: 30 t/m 33 op blz 69.

Dank voor jullie aandacht!