3.2 De Franken komen

• Geschiedenis
• Middelbare school

3.2 De Franken komen

Middeleeuwen

Les van vandaag (en volgende week)

• Kijken naar huiswerk: hoe beantwoord je die vragen
• Einde van het Romeinse Rijk
• De volksverhuizingen
  
  
  

Doel = aan het eind van de les kun je uitleggen 

• hoe het Romeinse Rijk ten einde kwam
• welke gevolgen dit had voor West Europa

Pak je huiswerk erbij

Kijken naar opdracht 5 t/m 10

Uitleg

Pak je pen

Pak je potlood

Pak je schrift

Pak je gum

Uiteenvallen Romeinse Rijk

• 300.000 soldaten --> te klein!
• Hoge belastingen en boeren kunnen die niet betalen
  gevolg: boeren verlaten akkers en dus geen eten
• Opvolging keizer zorgde altijd voor ruzie
  --> 395: scheiding van het Romeinse Rijk

Volksverhuizingen

Hunnen komen uit Azië.

Germaanse stammen komen uit Germanië (zoals Visigoten en Vandalen): 

trokken rovend door Europa

• oorzaak: opzoek naar rijkdom en plek om te wonen
• gevolg: volksverhuizingen

Volksverhuizingen

PROBLEEM: Romeinen konden hun grens niet verdedigen

• oorzaak: die is veel te lang en te weinig soldaten!

waardoor Germaans stamhoofd Odoaker in 476 de West-Romeinse keizer afzet.

• gevolg: einde West-Romeinse Rijk
• gevolg: ontstaan kleine koninkrijken
• gevolg: wegvallen handel
• gevolg: terugvallen op landbouw

Wat is geen oorzaak voor het uiteenvallen van het Romeinse Rijk

1. Te klein leger
2. Gebrek aan eten
3. Opvolging van keizers
4. Bevolkingsoverschot

Wanneer scheidde het Romeinse Rijk zichzelf?

1. 395 v.C.
2. 476 v.C.
3. 395 n.C.
4. 476 n.C.

Door de hoge belastingen kwam er een tekort aan eten. Leg uit hoe dat ging.

De tijd van de vroege middeleeuwen gaat over

1. 0 - 500 n.C.
2. 500 - 1000 n.C.
3. 1000 - 1500 n.C.
4. 500 - 1500 n.C.

De tijd van de Middeleeuwen of Monniken en Ridders gaat over

1. 3000 v.C. - 500 n.C.
2. 500 - 1500 n.C.
3. 1000 - 1500 n.C
4. 0 - 1500 n.C.

Wat was de oorzaak van de volksverhuizingen?

Wat is GEEN gevolg van het afzetten van de keizer van het West Romeinse Rijk in 476?

1. Ontstaan kleine koninkrijken
2. Wegvallen handel
3. Terugvallen op landbouw
4. Volksverhuizingen

Aan de slag

Wat: maak opdracht 4, 5, 6, 9 en 10 van 3.2: De Franken komen

Wie: met je buurman / buurvrouw

Hoe: met je boek 

Hoe lang: 15-20 minuten

Klaar: aan de slag met voorbereiden op het p.o.

Afsluiting

Doel = aan het eind van de les kun je uitleggen

• hoe het Romeinse Rijk ten einde kwam
  
• welke gevolgen dit had voor West Europa

Wat: schrijf de doelen uit
Hoe: DDU = denken, delen, uitwisslen

Wie: individueel

3.2 De Franken komen

Clovis wint

• 496
• Duitsland
• Alemannen versus Franken
• Christelijke vrouw
• Dankzij god!

Les van vandaag (en volgende week)

• Kijken naar huiswerk: 
• Vorige les
• Het Frankische rijk
• Toets bespreken
  
  

Doel = aan het eind van de les kun je uitleggen 

• hoe het Frankische rijk zich uitbreidde
• wat het christelijke geloof deed in het Frankische rijk

Huiswerk bespreken

4, 5, 6, 9 en 10

Wat is geen oorzaak voor het uiteenvallen van het Romeinse Rijk

1. Te klein leger
2. Gebrek aan eten
3. Opvolging van keizers
4. Bevolkingsoverschot

Wanneer scheidde het Romeinse Rijk zichzelf?

1. 395 v.C.
2. 476 v.C.
3. 395 n.C.
4. 476 n.C.

Door de hoge belastingen kwam er een tekort aan eten. Leg uit hoe dat ging.

De tijd van de vroege middeleeuwen gaat over

1. 0 - 500 n.C.
2. 500 - 1000 n.C.
3. 1000 - 1500 n.C.
4. 500 - 1500 n.C.

De tijd van de Middeleeuwen of Monniken en Ridders gaat over

1. 3000 v.C. - 500 n.C.
2. 500 - 1500 n.C.
3. 1000 - 1500 n.C
4. 0 - 1500 n.C.

Wat was de oorzaak van de volksverhuizingen?

Wat is GEEN gevolg van het afzetten van de keizer van het West Romeinse Rijk in 476?

1. Ontstaan kleine koninkrijken
2. Wegvallen handel
3. Terugvallen op landbouw
4. Volksverhuizingen

Uitleg

Pak je pen

Pak je potlood

Pak je schrift

Pak je gum

Frankische Rijk

• Vanaf 3e eeuw n.C.
• Clovis rond 500 n.C.
• Uitbreiden
• Steun christenen
• Geestelijk leiders
  --> christelijke inwoners
  --> konden schrijven
• Combinatie kerk en koning

Bespreken toets

• Eerst klassikaal
• Daarna kijken of je:
  - vragen hebt
  - ik goed geteld heb
  - iets anders mis is gegaan
• Klaar: paragraaf 3.2, opdracht 3, 7, 8, 11 en 12
• Al klaar: paragraaf 3.3, opdracht 5, 7 en 9

3.3 Leven op het platteland

Ridders & kastelen

Helaas de meeste mensen niet zo gelukkig! Leven op het platteland was voor ruim 90% van de mensen het dagelijks leven

Werk les!

• Individueel samenvatten
• Wat is belangrijk, wat niet?
• Extra belangrijk: wat is een domein?
• Oefenen!
• Daarna: bespreken
• Waarom: leren samenvatten en alvast handig voor de toets
• Klaar: paragraaf 3.3 opdracht 3 t/m 9

Punten

Hoofdvraag: hoe zag het leven er op het platteland uit?

Je moet kunnen uitleggen:

1. wat er toe leidde dat mensen naar het platteland trokken
2. waarom mensen naar het platteland trokken
3. Hoe een domein ontstond
4. Hoe een domein eruit zag
5. Hoe het werkte op een domein
6. Wat herendiensten zijn
7. Hoe het hele stelsel heet
8. Welke rol de vrije boer had
9. Wat voorrechten zijn en welke voorechten heren op een domein hadden

Uitleg

Hoofddoel: er was een hofstelsel in werking waarbij kleine boeren veel verschillend werk deden voor grootgrondbezitters in ruil voor veiligheid. 

1. Onveiligheid en wegvallen handel
2. Platteland bood veiligheid en voedsel
3. Kleine boeren zochten veiligheid bij grotere boeren, in ruil voor grond. Hierdoor ontstonden grootgrondbezitters (domeinen)
4. Versterkte boerderij, huizen van boeren, kerk, landbouwgrond, bossen en soms een werkplaats of een molen.
5. Domein bestond uit twee delen: deel van de heer en deel van de horigen. Horigen werken op het deel van de heer en van hun eigen deel staan ze een deel af als pacht. Ze mochten het domein niet zonder toestemming verlaten
6. Herendiensten waren allerlei soorten klussen die de horigen voor de heer deden,
7. Dit volledige systeem van heren, boeren en herendiensten wordt hofstelsel genoemd
8. De vrije boer had eigen land, maar moest in oorlogstijd verplicht meevechten met het leger van de koning
9. Voorrechten zijn rechten die anderen niet hadden: beslissen of een horige mocht trouwen, wie het domein mocht verlaten en geen belasting betalen.

Afsluiting

Is dit fijn? Handig? Leuk? Vaker doen?