Les 2 - Veilige steden

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 8

Wat gaan we doen?

We leren over het ontstaan van steden in de late middeleeuwen

Wanneer waren de late middeleeuwen?

Wat is het voordeel van leven in een stad? Zijn er ook nadelen?

Voorbeeld:
V Gezellig
N Druk

Rond het jaar 1000 nam de oogst toe door nieuwe uitvindingen, zoals de ijzeren ploeg. Ook werd steeds meer bos geschikt gemaakt voor landbouw. De oogst werd op
markten geruild. Op kruispunten, aan rivieren en bij burchten en kloosters ontstonden marktplaatsen. Door deze marktplaatsen groeiden dorpen uit tot steden.

Steden ontstonden op kruisingen van wegen of water

1. Waar
2. Niet waar

Steden werden eerst bestuurd door de heer, maar al snel kregen steden van de heer stadsrechten. De inwoners van de stad bestuurden nu dus zelf hun stad. In ruil
voor het bestuur door burgers moesten de inwoners belasting betalen. De stad werd bestuurd door de schout en schepenen. De schout was een soort hoofd van
politie, rechter én burgemeester van de stad. Schepenen zijn mensen uit de rijke burgerij die samen met de schout de stad bestuurden.

Geld werd weer een betaalmiddel, er ontstond een geldeconomie. Met geld kon je makkelijker producten kopen en verkopen. Door de hoge landbouwopbrengsten
waren minder boeren nodig. Veel boeren trokken naar de steden en gingen er werken als ambachtslieden. Er werden nieuwe producten gemaakt en verhandeld.

Als je iets wilde 'kopen' op de markt, dan betaalde je...

1. met een taakstraf
2. door te ruilen
3. met munten
4. met graan

De handel nam toe, maar was ook vol risico’s. Zo kon een schip vergaan of worden overvallen door rovers. Daarom werkten steden en kooplieden samen om hun
handelswaar te beschermen. De samenwerking tussen steden in Noordwest-Europa heet de Hanze. Deventer, Zwolle en Harderwijk zijn voorbeelden van Nederlandse
steden die aangesloten waren bij de Hanze.

Hoe heet het verbond waar handelssteden zich bij aansloten?

1. De havenmeesters
2. De Hanze
3. Het handelsverbond
4. De VOC

Uit het Oostzeegebied haalden handelaren haring, hout en graan. In Engeland kochten ze wol en linnen. In Brugge kochten ze wijn en zout dat uit Italië kwam. Met de
handel werden sommige mensen rijk, maar de handel had ook minder fijne gevolgen. De pest werd door de handel verspreid in heel Europa en zorgde voor veel
doden...

Wat heb je nodig in een sketch over de late middeleeuwen? Wat maakt het nou echt 'af'?