Welvaart (1e) H5. Brede welvaart

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Week 42 (vanaf 14 oktober 2024)

Hoofdstuk 5. Brede welvaart

• actualiteit (Europa's hoop voor de accumarkt bijna failliet, wat is er aan de hand?)
• herhaling vorige les (arbeidsproductiviteit)
• leerdoelen
• instructie (brede welvaart)
• maakwerk: opdracht 5.1 t/m 5.6
  

Vraag naar arbeid

De werkgelegenheid (vraag naar arbeid) wordt bepaald door:

• de hoogte van de productie (BBP)
  
• de hoogte van de arbeidsproductiviteit (hoeveel maak ik in een uur?)
  

Positief verband tussen BBP en werkgelegenheid: over het algemeen zijn er meer werknemers nodig als de productie (BBP) toeneemt.

Hoe kan het BBP sterker groeien dan de werkgelegenheid?

Als de arbeidsproductiviteit stijgt, komt een deel van de BBP stijging door werknemers die sneller werken en zijn dus geen extra werknemers nodig.

Werkgelegenheid=​Arbeidproductiviteit​​BBP​​

Loonmatiging

Loon neemt zelfden af, ook niet in slechte tijden, mensen worden ontslagen omdat ze te duur worden. Oplossing? Loonmatiging

Hoe kun je zorgen dat de loonkosten per product gaan dalen, terwijl het uurloon gelijk blijft?

De arbeidsproductiviteit moet sterker stijgen dan de loonkosten per werknemer (dan pas dalen de loonkosten per product).

Leerdoelen H5. Brede welvaart

• Ik kan de eerste 5 begrippen op pagina 72 omschrijven (zie ook LWEO).
• Ik kan maatschappelijke brede welvaart beschrijven als de behoeftebevrediging die alle gezinnen samen ontlenen aan de consumptie van schaarse goederen en diensten
• Ik kan uitleggen dat het BBP een beperkte maatstaf voor welvaart is.
  
• Ik kan uitleggen dat bij brede maatschappelijke welvaart politieke waardeoordelen meespelen over de verdeling van de welvaartstoename.
• Ik kan beschrijven hoe ongelijkheid, risico, overheidspaternalisme en het milieu de welvaartsbeleving beïnvloeden.
• Ik kan uitleggen hoe het groene BBP het BBP corrigeert voor schade aan het milieu.
• Ik kan het verschil beschrijven tussen welvaart en welzijn.
  

Brede welvaart

Brede welvaart verwijst naar de kwaliteit van leven, waarbij niet alleen materiële vooruit-gang (BBP) wordt meegenomen, maar ook:

• welzijn
• sociale vooruitgang
• inkomensgelijkheid
• vrije tijd
• gezondheid
• onderwijs
• goede kwaliteit van de leefomgeving

Monitor Brede welvaart

Filmpje van het CBS over de Monitor Brede Welvaart (MBW).

Kijkvragen:

1. welke dimensies (3) onderscheid het CBS in de MBW?
   
2. in welke thema's (14) zijn de 10-tallen indicatoren van de MBW onderverdeeld?

Hier en nu

• Subjectief welzijn
• Materiële welvaart
• Gezondheid
• Arbeid en vrije tijd
• Wonen
• Samenleving
• Veiligheid
• Milieu

Later                                                   MBW

• Economisch kapitaal
• Natuurlijk kapitaal
• Menselijk kapitaal
• Sociaal kapitaal

Elders

• Handel en hulp
• Milieu en grondstoffen

Oefening (Monitor Brede Welvaart)

WAT     analyseer 2 tot 3 thema's van de Monitor Brede Welvaart 2023 (MBW)

              voor de middellange termijn in Nederland

HOE     met je laptop in groepjes van 2 tot 3 leerlingen

               ieder groepje analyseert 2 tot 3 thema's

HULP   docent loopt rond

TIJD     10 minuten

UITKOMST ieder groepje presenteert de indicatoren van de thema's

KLAAR dan ga je nog een ander thema analyseren

Brede maatschappelijke welvaart

Brede maatschappelijke welvaart

Welvaart en Welzijn

BBP, Welvaart en Welzijn

Welzijn is een maatstaf voor

welvaart die rekening houdt

met materiële welvaart en

alle schaarse en

niet-schaarse goederen.

Groen BBP

Brede welvaart probeert rekening te houden met alle schaarse middelen (bijvoorbeeld vrije tijd, milieu, veiligheid).

Groen BBP houdt alleen rekening met het milieu. Groen BBP is gelijk aan het BBP minus de waarde van schade aan het milieu (negatieve externe effecten) plus de waarde van verbetering aan het milieu.

172. Welke bewering is goed of fout?
I. Huishoudelijk werk draagt alleen bij tot welvaart als dit betaald wordt in natura.
II. Niet-geregistreerde productie kan bijdragen tot de brede maatschappelijke welvaart.

1. beiden zijn goed
2. I is goed en II is fout
3. I is fout en II is goed
4. beiden zijn fout

174. Welke activiteiten behoren tot de informele sector?

1. Saida maakt haar kamer schoon.
2. Tyron fluit op zaterdag als vrijwilliger een hockeywedstrijd.
3. Mitchel werkt op zaterdag bij de kledingwinkel o.b.v. een arbeidscontract en verdient € 6 per uur.
4. Jelle zit op school, want hij is leerplichtig.

175. Het bruto binnenland product dat wordt gemeten door het CBS heeft als welvaartsmaatstaf een aantal beperkingen. Welke van de onderstaande oorzaken zorgt ervoor dat de welvaart hoger is dan het bruto binnenlands product?

1. Een deel van de inkomens wordt niet meegenomen in de berekening van het CBS omdat dit verdiend wordt in de informele sector.
2. Een deel van de productie leidt tot negatieve externe effecten.
3. Vrije tijd is een factor die niet meegenomen wordt in de berekening van het CBS.
4. De waarde die men hecht aan de kwaliteit van overheidsvoorzieningen is subjectief.

178. Wat is het verschil tussen de brede welvaart en de maatschappelijke brede welvaart?

1. Bij de maatschappelijke brede welvaart is de brede welvaart van alle huishoudens opgeteld.
2. Bij de maatschappelijke brede welvaart telt ook de behoeftebevrediging van bedrijven en de overheid mee.
3. Bij de maatschappelijke brede welvaart telt ook het welzijn van de huishoudens mee.
4. Bij de maatschappelijke brede welvaart wordt rekening gehouden met de monetaire schade aan het milieu.

180. Welvaart heeft een positief of een negatief verband met een aantal andere variabelen. Welke van onderstaande zaken beïnvloeden de welvaart negatief?

1. Ongelijkheid
2. Risico
3. Vrije tijd
4. Overheidspaternalisme

Maakwerk deze week

• wat: opdracht 5.1 t/m 5.6 in je schrift
• hoe: fluisterend overleg met buurman / buurvrouw mag
• hulp: buurman / buurvrouw of steek je vinger op
• tijd: tot 5 minuten voor einde les
• uitkomst: zo ver mogelijk
• klaar: ga verder met opdracht 5.7 t/m 5.13