Температура, оны өлшеу тәсілдері, температураның шкалалары

8.3.1.3 – температураны өлшеуді жылулық ұлғаю негізінде сипаттау;

 
8.3.1.2 – температураны әр түрлі шкала (Цельсий, Кельвин) бойынша өрнектеу

Температура, оны өлшеу тәсілдері, температураның шкалалары
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

8.3.1.3 – температураны өлшеуді жылулық ұлғаю негізінде сипаттау;

 
8.3.1.2 – температураны әр түрлі шкала (Цельсий, Кельвин) бойынша өрнектеу

Температура, оны өлшеу тәсілдері, температураның шкалалары

Slide 1 - Tekstslide

Топпен жұмыс 

1-топ: Цельсий шкаласы
2-топ: Фаренгейт шкаласы
3-топ: Кельвин шкаласы

Slide 2 - Tekstslide

1-топ. Цельсий шкаласы.
Тарихы: 1742 жылы швед астрономы Андерс Цельсий жасаған.
• Анықтамасы: Судың қату нүктесі 0°C, қайнау нүктесі 100°C.

Қолданылу салалары: Күнделікті өмірде, ғылыми зерттеулерде.
• Қызықты деректер: Цельсий шкаласы көптеген елдерде стандартты температура өлшемі ретінде қолданылады.
2-топ: Фаренгейт шкаласы
• Тарихы: 1724 жылы неміс физигі Даниэль Габриэль Фаренгейт жасаған.
• Анықтамасы: Судың қату нүктесі 32°F, қайнау нүктесі 212°F.
• Қолданылу салалары: АҚШ, Багам аралдары және басқа да бірнеше елдерде.
• Қызықты деректер: Фаренгейт шкаласы су мен аммоний хлоридінің қоспасының қату нүктесін бастапқы нөл ретінде қабылдаған.
3-топ: Кельвин шкаласы
• Тарихы: 1848 жылы британ физигі Уильям Томсон (Лорд Кельвин) жасаған.
• Анықтамасы: Абсолют нөлден басталатын температура шкаласы (0 K = -273.15°C).
• Қолданылу салалары: Ғылыми зерттеулерде, әсіресе термодинамикада.
• Қызықты деректер: Кельвин шкаласы абсолют нөлге жақындаған сайын молекулалардың қозғалысы тоқтайды деп есептеледі.

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Link

                            Жұптық жұмыс 





Тапсырма 1: Цельсий мен Фаренгейт шкалаларын салыстыру
1. Цельсий шкаласының анықтамасы мен қолдану салаларын жазыңыз.
2. Фаренгейт шкаласының анықтамасы мен қолдану салаларын жазыңыз.
3. Екі шкаланың негізгі айырмашылықтарын салыстырып жазыңыз.
Тапсырма 2: Температураны өлшеу әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері
1. Сынапты термометрдің артықшылықтары мен кемшіліктері.
2. Спиртті термометрдің артықшылықтары мен кемшіліктері.
3. Электронды термометрдің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Slide 5 - Tekstslide

Тапсырма:  1. Сынапты термометрдің артықшылықтары мен кемшіліктері.
2. Спиртті термометрдің артықшылықтары мен кемшіліктері.
3. Электронды термометрдің артықшылықтары мен кемшіліктері.
Тапсырма : Кельвин шкаласы және оның қолданылуы
• Жұптар Кельвин шкаласы туралы мәліметтерді жинап, оның ерекшеліктерін және қолданылу салаларын зерттейді.
Тапсырма: 1. Кельвин шкаласының анықтамасы.
2. Абсолют нөлдің мағынасы.
3. Кельвин шкаласының қолданылу салалары.
Тапсырма : Температура және оның физикалық мағынасы
• Жұптар температураның физикалық мағынасын және оны молекулалардың қозғалысымен байланысын түсіндіреді.
Тапсырма:
1. Температураның физикалық мағынасы.
2. Температураның молекулалардың қозғалысымен байланысы.
3. Температураның әртүрлі заттарға әсері.

Slide 6 - Tekstslide

Тапсырма 3: 
Кельвин шкаласы және оның қолданылуы
1. Кельвин шкаласының анықтамасы.
2. Абсолют нөлдің мағынасы.
3. Кельвин шкаласының қолданылу салалары.
Тапсырма 4: 
Температура және оның физикалық мағынасы
1. Температураның физикалық мағынасы.
2. Температураның молекулалардың қозғалысымен байланысы.
3. Температураның әртүрлі заттарға әсері.

Slide 7 - Tekstslide

Жауап үлгісі
Сынапты термометр:
Артықшылығы: Дәлдігі жоғары, кең температура диапазонын өлшей алады.
Кемшілігі: Сынуы қауіпті, сынаптың уыттылығы жоғары.
Спиртті термометр:
Артықшылығы: Қауіпсіз, төмен температураларды өлшей алады.
Кемшілігі: Дәлдігі төмендеу, шектелген температура диапазоны.
Электронды термометр:
Артықшылығы: Жылдам, қауіпсіз, қолдануға ыңғайлы.
Кемшілігі: Батарея қажет, кейде дәлдігі төмен болуы мүмкін.

Slide 8 - Tekstslide

Жеке жұмыс 
• Тапсырма: Төменде берілген температура мәндерін Цельсийден Фаренгейтке және Кельвинге аударыңыз.
o 25°C
o -10°C
o 37°C
o 100°C
 

Slide 9 - Tekstslide

Жауабы:
• Цельсийден Фаренгейтке: F=9/5C+32
• Цельсийден Кельвинге: T=t+273.15
Жауап үлгісі:
• 25°C = 77°F, 298.15K
• -10°C = 14°F, 263.15K
• 37°C = 98.6°F, 310.15K
• 100°C = 212°F, 373.15K

Slide 10 - Tekstslide

Тапсырма 2: Температуралық зерттеу



Тапсырма: Қалаңыздағы соңғы аптадағы ауа температурасының мәндерін жинақтап, Цельсий, Фаренгейт және Кельвин шкалаларында көрсетіңіз. Нәтижелерді кесте түрінде ұсыныңыз.

Slide 11 - Tekstslide

Кесте үлгісі
Күн Цельсий (°C)             Фаренгейт (°F)             Кельвин (K)
Дүйсенбі 22°C                         71.6°F                     295.15K
Сейсенбі 24°C                         75.2°F                     297.15K
Сәрсенбі 23°C                      73.4°F                        296.15K
Бейсенбі 21°C                          69.8°F                     294.15K
Жұма 20°C                            68.0°F                         293.15K

Slide 12 - Tekstslide

Қысқаша мәтін: 
Температура - заттың қызу дәрежесін сипаттайтын физикалық шама. Ол заттың молекулаларының орташа кинетикалық энергиясын көрсетеді. Температураны өлшеу үшін әртүрлі құралдар қолданылады. 
Ең кең таралған құралдардың бірі - термометр. Термометрлердің бірнеше түрі бар: сынапты, спиртті және электронды.
Сынапты термометр - бұл дәлдігі жоғары құрал, бірақ сынған жағдайда сынаптың уыттылығына байланысты қауіпті болуы мүмкін. 
Спиртті термометр - қауіпсіздеу, бірақ дәлдігі төмендеу. Электронды термометр - жылдам, қауіпсіз және қолдануға ыңғайлы құрал.
Температураны өлшеу үшін әртүрлі шкалалар қолданылады: Цельсий, Фаренгейт және Кельвин.
 Цельсий шкаласы күнделікті өмірде және ғылыми зерттеулерде кеңінен қолданылады, мұнда судың қату нүктесі 0°C, қайнау нүктесі 100°C болып табылады. 
Фаренгейт шкаласы негізінен АҚШ-та қолданылады, мұнда судың қату нүктесі 32°F, қайнау нүктесі 212°F. 
Кельвин шкаласы ғылыми зерттеулерде қолданылады, мұнда абсолют нөл 0 K (-273.15°C).

Slide 13 - Tekstslide

Жабық тест
1. Температура дегеніміз не?
A
Заттың массасын сипаттайтын шама
B
Заттың қызу дәрежесін сипаттайтын шама
C
Заттың көлемін сипаттайтын шама
D
Заттың тығыздығын сипаттайтын шама

Slide 14 - Quizvraag

2. Қай термометр дәлдігі жоғары, бірақ қауіпті болуы мүмкін?
A
Спиртті термометр
B
Электронды термометр
C
Сынапты термометр
D
Бейметалл термометр

Slide 15 - Quizvraag

4. Қай температура шкаласы АҚШ-та кеңінен қолданылады?
A
Цельсий
B
Фаренгейт
C
Кельвин
D
Реомюр

Slide 16 - Quizvraag

5. Абсолют нөл қандай температурада болады?
A
0°C
B
-273.15°C
C
32°F
D
0°F

Slide 17 - Quizvraag

6. Электронды термометрдің артықшылығы неде?
A
Дәлдігі жоғары
B
Қолдануға ыңғайлы және қауіпсіз
C
Бағасы арзан
D
Температураны ұзақ уақыт сақтайды

Slide 18 - Quizvraag

Температураны сипаттайтын физикалық шаманың анықтамасын жазыңыз.

Slide 19 - Woordweb

2. Цельсий, Фаренгейт және Кельвин шкалаларының арасындағы негізгі айырмашылықтарды түсіндіріңіз.

Slide 20 - Woordweb

3. Температураны өлшеу үшін қолданылатын құралдардың әртүрлі түрлерін атаңыз және олардың ерекшеліктерін сипаттаңыз.

Slide 21 - Woordweb

4. Абсолют нөл деген не және ол қай шкала бойынша өлшенеді?

Slide 22 - Woordweb

Жауаптары:
1. Температураны сипаттайтын физикалық шаманың анықтамасы: Температура - заттың қызу дәрежесін сипаттайтын физикалық шама. Ол заттың молекулаларының орташа кинетикалық энергиясын көрсетеді.
2. Цельсий, Фаренгейт және Кельвин шкалаларының арасындағы негізгі айырмашылықтар:
Цельсий шкаласы: Судың қату нүктесі 0°C, қайнау нүктесі 100°C.
Фаренгейт шкаласы: Судың қату нүктесі 32°F, қайнау нүктесі 212°F.
Кельвин шкаласы: Абсолют нөл 0 K, ол -273.15°C-қа сәйкес келеді.
3. Температураны өлшеу үшін қолданылатын құралдардың әртүрлі түрлері және олардың ерекшеліктері:
Сынапты термометр: Дәлдігі жоғары, бірақ қауіпті.
Спиртті термометр: Қауіпсіздеу, бірақ дәлдігі төмендеу.
Электронды термометр: Жылдам, қауіпсіз және қолдануға ыңғайлы.
4. Абсолют нөл деген не және ол қай шкала бойынша өлшенеді? Абсолют нөл - молекулалардың қозғалысы толығымен тоқтайтын температура. Ол Кельвин шкаласы бойынша 0 K-ге, ал Цельсий шкаласы бойынша -273.15°C-қа сәйкес келеді.

Slide 23 - Tekstslide

Иә/Жоқ тапсырмалары
1. Температура - заттың көлемін сипаттайтын физикалық шама.
A
Иә
B
Жоқ

Slide 24 - Quizvraag

2. Цельсий шкаласында судың қайнау нүктесі 32°C.
A
Иә
B
Жоқ

Slide 25 - Quizvraag

3. Кельвин шкаласында абсолют нөл 0 K-ге сәйкес келеді.
A
Иә
B
Жоқ

Slide 26 - Quizvraag

4 Температураның әртүрлі шкалалары бар.
A
Иә
B
Жоқ

Slide 27 - Quizvraag

5. Абсолют нөл - молекулалардың қозғалысы толығымен тоқтайтын температура
A
Иә
B
Жоқ

Slide 28 - Quizvraag

6. Цельсий шкаласы ғылыми зерттеулерде ғана қолданылады.
A
Иә
B
Жоқ

Slide 29 - Quizvraag

Slide 30 - Link