Middeleeuwen les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

8 april 

V4 literatuur middeleeuwen 

V4 Literatuur middeleeuwen

Vooruitblik periode 4

• Reader literatuur middeleeuwen + opdrachten in Leswijs
  
• Een klassikaal middeleeuws werk  
• Beschouwing “is dit middeleeuwse werk nog relevant voor nu?” (schrijfdossier W30) 
• Een boek in groepjes (presentaties W10)
  
• Beschouwende teksten in Talent  

? Toets leesvaardigheid in toetsweek?

De middeleeuwen duurden ong. van:
A: 800-1200, B: 500-1500, C: 1000-1400, D: 800-1500

1. 800-1200
2. 500-1500
3. 1000-1400
4. 800-1500

De pest in de 14e eeuw

Heel Zuid-Europa is ten prooi gevallen aan een nietsontziende epidemie, een apocalyps die via Italië, Toulon en Marseille heeft bereikt. ‘Ik schrijf jullie dit, dierbaren, omdat jullie moeten weten in welke gevaren we op dit moment verkeren.’*

Met deze onheilspellende woorden waarschuwde geestelijke Lodewijk Heyligen vanuit Avignon in Zuid-Frankrijk zijn broeders in Europa. Het was 17 april 1349. Bijna de helft van de bevolking om Lodewijk heen was gestorven. Vanuit Italië baande deze ongekende ziekte zich een weg over het continent naar boven: de zwarte dood. 

De zwarte dood (de pest) kwam in de middeleeuwen in razend tempo vanuit Italië naar Europa, net zoals het coronavirus vorig jaar. Hoe reageerden we destijds?

1. We sloten ons op in onze huizen
2. We gingen dagelijks naar de kerk om God te vragen ons te behoeden
3. We vluchtten naar de stad
4. We lieten het over ons heen komen

'Houd afstand. Blijf uit de buurt van besmette mensen. Begraaf je doden snel, en kom je huis zo weinig mogelijk uit.’
Dit advies dateert van ...

1. 1635 de grote pestepidemie in Nijmegen
2. 1830-1831 cholerapandemie in Europa
3. 1919 De Spaanse griep
4. 2020 Het coronavirus

maatregelen tegen de pest in de 14e eeuw

1. Een gezin waar iemand besmet was moest een bos stro aan de voordeur hangen ter herkenning. 

2. Afval dumpen was streng verboden.

3.De markt werd alleen toegankelijk voor één inwoner per besmet gezin. 

4.Was je ziek, dan mocht je geen water uit de stadsput halen.

 

De middeleeuwen

theocentrisch: 

volkstaal en orale vertelcultuur 

• Moraliserend 
• Versvorm 

Latijn

• Handschriften 
• Kopiisten 

Waarom zijn er weinig handschriften bewaard gebleven?

Oudnederlands

rond 1100

"Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu"

Wat betekent dit?
"Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu"

Middelnederlands

Vanaf 1200/1300 Middelnederlands

“[1470] Ende seide: ‘Joncfrouwe, gi sijt gevaen! Segt mi, wat soekedi hier nu?” (Ferguut)

Uit "Van den vos Reynaert"

Doe quamen tes coninx hove

Alle die diere, groet ende cleene,

Sonder vos Reynaert alleene.

Hi hadde te hove so vele mesdaen

Dat hire niet dorste gaen:

Die hem besculdich kent, ontsiet!

Also was Reynaerde ghesciet

Ende hier omme scuwedi sconinc hof,

Daar hi in hadde crancken lof.

Wat valt je op aan de taal?

“[1470] Ende seide: ‘Joncfrouwe, gi sijt gevaen! Segt mi, wat soekedi hier nu?” (Ferguut)

• Fonetisch lezen en klanken
  
• Leenwoorden
  
• Dubbele ontkenningen: en … ne
  
• Clisis: int dorp, alsi
  

Weektaak 15

Leswijs: Literatuur in de middeleeuwen opdracht 1 t/m 3

Leswijs: paragraaf 3 WC-rollen, alle opdrachten

Lezen klassikaal middeleeuws werk
Leswijs: Burggravin van Vergi: eerste deel + kleine opdracht. 

Quiz volgende week woensdag om te testen of het gelezen is!