BS 1 thema 4 EVOLUTIE BVJ 4v

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

evolutie

https:

Lezen samenvatting BS 4.1

eerder klaar? Al gedaan?

nakijken: opdr. 2, 5-9

maken: opdr. 10 t/m 16 + 18 t/m 22

Ontstaan levende cellen

in oeratmosfeer: uit anorganische stoffen + bliksem/UV straling > organische stoffen (aminozuren, nucleotiden, vetzuren)

biogenese: uit levenloze materie ontstaan levende cellen 

*3,8 miljard = eencellig, prokaryoot, anaeroob, heterotroof

heterotroof = energie uit opname en afbraak van organische

*2,8 miljard: eerste autotrofen (cyanobacterie)

autotroof = kunnen organische stoffen maken uit anorganische

* 4,6 miljard jaar oud aarde 
* 3,8 miljard jaar geleden:
eerste leven (eencellig)
*670 miljoen jaar geleden: eerste meercellige
*542 miljoen jaar geleden:           eerste dieren
*400 miljoen jaar geleden eerste landplanten + dieren

Autotrofe organisme

• kunnen uit anorganische > organische stoffen maken
• hebben geen andere organismen nodig voor voeding

Heterotrofe organismen

• hebben andere organismen nodig als voeding
• kunnen geen organische stoffen maken uit alleen anorganische

Ordening

Klassieke Ordening

vrijdag 5-3 : opdr. 2, 5-9 + tijdlijn

In de loop van de evolutie zijn autotrofe en aerobe organismen ontstaan. Als deze ontwikkeling niet had plaatsgevonden zou het leven op aarde zich waarschijnlijk weinig hebben ontwikkeld. Leg dit uit

Populatie

Een populatie is een groep individuen  van dezelfde soort in een bepaald (leef)gebied.

Bijvoorbeeld een kudde van Indische olifanten.

Een populatie is begrensd door een ecosysteem, maar is niet 'gesloten'. Individuen kunnen migereren.

populatie wolven

voortplantingsgedrag wolven

jaaggedrag wolven

Binaire naamgeving

Uniforme naamgeving in de biologie.

Voorkomen van verwarring door lokale naamgeving.

Geen Madeliefje, geen Daisy:

Bellis perennis L.

Geslachtsnaam + soortsaanduiding (+ ontdekker)

Carolus Linnaeus

(1707-1778)

Ondersoorten

Engels: subspecies

Drie namen in Latijnse naamgeving

Derde naam geeft een variëteit aan

Ordenen

Soort: 10voorbiologie

Geslacht: Biologieboek

Familie: Bèta schoolboek

Orde: Schoolboeken

Afdeling/Stam: Boeken

Rijk: Mijn spullen 

Soort: Getal&Ruimte

Geslacht: Wiskundeboek

Familie: Bèta schoolboek

Orde: Schoolboeken

Afdeling/Stam: Boeken

Rijk: Mijn spullen 

Soort: Biologie voor jou

Geslacht: Biologieboek

Familie: Bèta schoolboek

Orde: Schoolboeken

Afdeling/Stam: Boeken

Rijk: Mijn spullen 

Soort: Les Paul Epiphone

Geslacht: Les Paul gitaar

Familie: Elektrische gitaar

Orde: Gitaren

Afdeling/Stam: Muziekinstrument

Rijk: Mijn spullen 

Ordening

taxonomie

Taxon / Taxa

10vB: Een taxon is een taxonomische eenheid of taxonomische groep met organismen die samen een onderscheidende eenheid vormen.

Voorbeelden:

• Mensapen
• Planten
• Meercelligen

Ezelsbrug

Wat zal ik kiezen voor mijn vakkenpakket?

AK of GS?

(Afdeling; Klasse; Orde; Familie; Geslacht; Soort)

*Let op: Afdeling wordt ook Stam genoemd en vergeet Leven, Domein en Rijk niet!   Volledig: (LDR) A(=S)K of GS