6.1 Over zeeën en oceanen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

6. Tijd van regenten en vorsten

• Kenmerkende Aspecten:
•  De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei van in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
  

Groepsopdracht

Ga aan de hand van de volgende begrippen uit 6.1 (blz 106/107) een antwoord geven op de vraag:

Hoe kwam het dat Amsterdam het centrum van de wereldhandel werd?

Begrippen:

akkerbouw - veeteelt - Schelde -stijging grondwater - Oostzeegebied - 

stapelmarkt - graan - zuivelproducten - 

1585 - Antwerpen - pakhuizen

6.1 Over zeeën en oceanen

• Oorzaken van de economische bloei in de Nederlanden:
  
• 1. Akkerbouw in kustgewesten steeds moeilijker door stijging grondwater >
•    boeren schakelen over op veeteelt > boter, kaas en vlees
•   Gevolg: hongersnood > graan moest geïmporteerd worden >
•   Oostzeehandel nam toe: import graan en export van zuivelproducten + vis
•   handel met Oostzeegebied: Moedernegotie genoemd
• 2. 1585: 'Val van Antwerpen' > 
•   ambachts- en kooplieden + bankiers vertrokken naar de Republiek >
•   Amsterdam werd centrum van handelskapitalisme door stapelmarkt
• 3. ontstaan van de wereldeconomie > handelscompagnieën VOC en WIC

Handelscompagnieën

• gefinancierd door kooplieden:
• handel met Azië: (specerijen, zijde) winstgevend
• Cornelis de Houtman belangrijk:
• ontdekt de zeeroute naar Azië (1595-97) >
• meerdere compagnieën opgericht >
• concurrentie >
• VOC opgericht  (1602) door:
• Staten-Generaal (Van Oldebarnevelt)
• belangrijk: 
• - monopolierecht op de handel met Azië
• - recht om oorlog te voeren
• - kaperbrieven

monument gebroeders 

De Houtman in Gouda

Documentaire over Batavia en de VOC (15 minuten)

0

WIC (1621 - 1792)

• West-Indische Compagnie >
• monopolie op handel met:
• Amerika en West-Afrika 


• Kaapvaart (o.a. Zilvervloot, 1628) 
• Slavenhandel
• door de VOC en WIC:
• begin wereldeconomie

0

handel in luxe artikelen, afkomstig uit Azië

handel in bulkgoederen, afkomstig uit de landen rondom de Oostzee

0