1TH H3 P2 Arm en rijk in Gambia

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Inzoomen op Teheran

Arm en rijk in Gambia

1TH

Hoofdstuk 3

Paragraaf 2

Herhaling vorige les

Wat weet je nog? (zonder overleg)

Gambia

Etnische groep

Senegal

Enige buurland

Naam van de rivier die dwars door het land stroomt

Deel van volk dat in een ander land woont.

Leerdoelen

Leerdoelen

• Je kent de geschiedenis van Gambia
• Je weet hoe de grenzen van Gambia zijn ontstaan
• Je weet op welke 2 manieren je kunt zien of een land arm of rijk is
• Je weet op welke 2 manieren je het ontwikkelingspeil van een land kunt meten

• Je kent de 4 basisbehoeften en de bijbehorende cultuurkenmerken
• Je weet wat zuigelingensterfte en analfabetisme is
• Je weet in wat voor soort landen zuigelingensterfte en analfabetisme hoog zijn.
• Je weet in wat voor soort landen zuigelingensterfte en analfabetisme laag zijn. 

Overleg met je buur:
Wanneer is iemand 'arm'?

Vroeger: andere grenzen

Rond 1450: Europeanen naar West-Afrika voor handel

100 jaar later: slavenhandel           van Afrika naar Amerika

Gambia is in bezit geweest van Britten (vanwege rivier) en Fransen (vanwege land)

1900: huidige grenzen

Britten kregen rivier + smalle strook land (Gambia)

Fransen kregen Senegal

Koloniën

(gebied in ander werelddeel dat in bezit is van (meestal) Europees land)

Smalle strook = 'kanonschot v/d rivier'

1965 onafhankelijk.

Senegambia ging niet door.

Zonder overleg met je buur:

Denk je dat de grens van Noord-Limburg met Duitsland ook een 'kanonschot van de rivier' is?

1. Ja
2. Nee

Voor 15e eeuw

1450

1550

1900

1965

Overleg met je buur: Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde:

Gambia onafhankelijk

Europeanen kwamen naar West-Afrika voor handel

Grenzen Gambia werden vastgelegd

Andere grenzen.

Slavenhandel: van Afrika naar Amerika

Gambia is arm, vooral platteland.

Rijkdom + armoede op 2 manieren herkennen:

Kijken: kleding, huizen, wegen, verkeer, enz.

Meten getallen van kenmerken van ontwikkeling.

Verschillende ontwikkelingskenmerken

1. inkomen

    Let op: Koopkracht

Ontwikkelingspeil

= hoog als; goed inkomen + kunnen voorzien in basisbehoeften

(kenmerk waarmee je armoede/rijkdom kunt meten)

2. basisbehoefte: 

voedsel, woning, 

onderwijs, zorg

(aantal goederen/diensten dat je van je geld kunt kopen)

(iets wat iedereen echt nodig heeft om redelijk te kunnen leven)

(niveau van armoede/rijkdom in land)

$

ZONDER overleg met je buur:
Welke 2 zinnen zijn juist?

1. Gambia heeft een hoger ontwikkelingspeil dan Nederland.
2. Nederland heeft een hoger ontwikkelingspeil dan Gambia.
3. In Gambia zijn de basisbehoeften beter op orde dan in Nederland.
4. In Nederland zijn de basisbehoeften beter op orde dan in Gambia.

Staat

- duidelijke grens

- eigen baas

B164

(niveau van armoede/rijkdom in land)

2 soorten grenzen:

Natuurlijke grens

- rivieren, bergen

Kunstmatige grens

- borden, muren, grenspalen

(grens langs een natuurlijk obstakel)

(grens door mensen bepaald)

Overleg met je buur:
Heeft Gambia vooral
natuurlijke of
kunstmatige grenzen?

1. Kunstmatig
2. Natuurlijk

ZONDER overleg met je buur:
Heeft Nederland vooral
natuurlijke of
kunstmatige grenzen?

1. Kunstmatig
2. Natuurlijk

B224

Andere ontwikkelingskenmerken:

In arme landen....

- snelle bevolkingsgroei

- werken veel mensen in landbouw

- snellere groei percentage stedelingen

B225

Bruto nationaal product (BNP)

Beter: bnp per inwoner = gemiddelde

Maar... ongelijkheid

Ook: verschil in koopkracht.

Bnp in koopkracht per inwoner

(geld dat alle inwoners in een land samen verdienen)

B226

Basisbehoefte

- Voedsel

- Huisvesting

- Onderwijs

Analfabetisme

- Gezondheidszorg

• artsendichtheid
• zuigelingensterfte

(percentage mensen dat niet kan lezen + schrijven)

(het aantal kinderen dat in het eerste levensjaar sterft, per 1000 levendgeborenen)

Overleg met je buur:
Welke woorden horen er bij de nummers te staan?

In arme landen is het analfabetisme ...1... en
de zuigelingensterfte ...2...

1. 1 laag, 2 laag
2. 1 laag, 2 hoog
3. 1 hoog, 2 laag
4. 1 hoog, 2 hoog

Rijkdom kun je bepalen door te .............

Meten van ontwikkeling kan door te kijken naar ..............

Belangrijke ontwikkelingskenmerken zijn:

1. ..............................

Houdt daarbij rekening met de ....................

2. ..............................

Dat zijn: 

-

-

-

-

Vul in (zonder overleg met je buur)

Kijken en meten

Ontwikkelingskenmerken

Inkomen (BNP of beter BNP per hoofd)

Koopkracht

Basisbehoeften

voedsel

huisvesting

onderwijs

gezondheidszorg