Hoofdstuk 2 - les 8

Welkom bij Nederlands

Nakijken weektaak
Uitleg koppelteken
Oefenen met koppelteken
Spelletje (als er tijd over is)

1 / 11

Slide 1: Tekstslide

NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

In deze les zitten 11 slides, met tekstslides.

Lesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Welkom bij Nederlands

Nakijken weektaak
Uitleg koppelteken
Oefenen met koppelteken
Spelletje (als er tijd over is)

Slide 1 - Tekstslide

Het koppelteken (liggend streepje)

Bij sommige samenstellingen wordt een koppelteken (liggend streepje) gebruikt.

1 Bij klinkerbotsing.

2 Bij de achternamen van getrouwde mensen.

3 Tussen twee gelijkwaardige delen die omwisselbaar zijn.

4 In samenstellingen met cijfers, letters of symbolen.

5 In samenstellingen met St. of Sint.

6 Bij sommige voor- en achtervoegsels (raadpleeg woordenlijst.org).

7 Bij vaste uitdrukkingen die één geheel vormen.

Opdracht: bedenk bij elke regel een voorbeeld.

timer

7:00

Slide 2 - Tekstslide

- Koppelteken -

Wanneer je een samenstelling verkeerd kunt lezen, gebruik je een koppelteken.

Bijvoorbeeld: jojo-effect

Slide 3 - Tekstslide

Voorbeeld

Slide 4 - Tekstslide

Koppelteken in een samengesteld woord

klinkerbotsing

Je kunt het woord verkeerd uitspreken. Om dat te voorkomen, gebruiken we een koppelteken.

Radio + omroep = radio-omroep (radioomroep)

Milieu + inspectie = milieu-inspectie (milieuinspectie)

Politie + agent = politie-agent (politieagent)

Slide 5 - Tekstslide

Dubbele achternaam

meneer Berg-Aanhof

Mevrouw Peters-de Groot

Gecombineerde achternamen

Slide 6 - Tekstslide

Afkortingen

Als je de afkorting letter voor letter uitspreekt óf de afkorting heeft één of meer hoofdletters, dan gebruik je een koppelteken
Bijvoorbeeld: BMW-dealer, ov-kaart, vmbo-leerling

Als je de afkorting uitspreekt als één woord, dan gebruik je geen koppelteken
Bijvoorbeeld: pincode, mavoleerling

*LET OP: uitspraakprobleem? Gebruik wél een koppelteken!

Bijvoorbeeld: mavo-examen

Slide 7 - Tekstslide

Gelijkwaardige delen

pianiste-componiste

hotel-restaurant

zwart-wit

cultureel-maatschappelijk

Slide 8 - Tekstslide

Nog meer? Ja.....

In woorden met de volgende voorvoegsels:

adjunct, aspirant, assistent, bijna, chef, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud

ex-minister

kandidaat-notaris

oud-burgemeester

Slide 9 - Tekstslide

En de laatste...

Tussen meer dan twee woorden die samen één woord vormen (samenkoppeling) vaste uitdrukkingen die een geheel vormen

een staakt-het-vuren

een kant-en-klare maaltijd

Slide 10 - Tekstslide

Weektaak

Wat? H2 opdracht 19, 20, 21

Hoe? In je werkboek, gebruik je aantekeningen

Hulp? Steek je hand op

Tijd? 15 minuten

Klaar? Lezen in je boek

timer

15:00

Slide 11 - Tekstslide